Culturas
Liceo Mutante de Pontevedra: crónica dun rexurdimento cultural colectivo

O centro cultural autoxestionado Liceo Mutante en Pontevedra reconstrúese nun novo espazo tras o complexo peche da primeira ubicación, de onde foi expulsado nun proceso turbio de denuncias e especulación encuberta, segundo este colectivo.
Liceo Mutante de Pontevedra
Asemblea no novo espazo do Liceo Mutante, en Pontevedra.
Traducido por Alma López Figueiras
6 jul 2023 18:30

A segunda acepción da palabra “templo”, segundo a RAE, di que se trata dun “lugar real ou imaxinario no que se lle rinde culto ao saber, á xustiza”. É unha definición que se pode axustar ao que ten sido e é o Liceo Mutante: un centro cultural autoxestionado na cidade de Pontevedra cunha traxectoria de máis dunha década que, por momentos, ten parecido unha fantasía feita realidade. Agora transita cara á apertura dun novo espazo, tras ser obrigado a deixar en 2022 o lugar no que medrara o proxecto: un edificio de dous pisos, baixo, soto nun solar con xardín con vista ao mar que albergaba o Liceo Mutante en réxime de alugueiro desde 2011. Anteriormente, o inmoble fora sede dunha igrexa evanxélica. Outro tipo de templo, se cadra.

“Temos un novo local e estamos traballando nun proxecto para acondicionalo. Para iso temos contado co traballo e as aportacións desinteresadas de centos de persoas que consideran que un espazo así non se pode perder, o cal animounos moitísimo e reforzou a nosa determinación para seguir adiante”, explica Berto Fojo, participante no Liceo Mutante, que recoñece que o proceso non vai tan rápido como lles gustaría e que deberon reubicar algúns concertos que tiñan sido programados para este verán.

Como xesto desa solidariedade que recibiu o Liceo Mutante, este venres 7 de xullo celébrase na sala Wurlitzer Ballroom de Madrid un concerto benéfico cos grupos Rata Negra, Tzetze, Pablo Prisma e Las Pirámides e Atomizador. “A nosa iniciativa é un pequeno apoio a esta causa, unha celebración da cultura libre e unha homenaxe á xente que, dese xeito completamento desinteresado, ten pasado unha década levando un dos espazos máis importantes da contracultura europea”, afirman desde a organización do evento.

“Temos contribuído a construír unha comunidade moi extensa, inclusiva e solidaria, con ramificacións que chegan a lugares moi remotos do planeta”, afirman desde o Liceo Mutante

Que fixo o Liceo Mutante para gañar esa reputación neste tempo? Basicamente, e non é pouca cousa, converterse nun refuxio para propostas culturais e actividades artísticas –mais non só– que non atopan acomodo nas canles habituais. A falta de ánimo de lucro e a autoxestión de todo o relativo ao espazo son outras notas características dunha iniciativa que sempre tivo no horizonte a intención de crear entre iguais. “Desde esta esquina —comenta Fojo— temos contribuído a construír unha comunidade moi extensa, inclusiva e solidaria, con ramificacións que chegan a lugares moi remotos do planeta. Hai compis que chegaron apenas acadada a maioría de idade e agora rozan a treintena, temos construído amizades, naceron as nosas fillas, perdemos recentemente a Tato, veciño de Mollabao e o noso socio máis antigo ao que, por certo, doeulle especialmente o peche”.

O peche ocorreu en 2022 tras unha longa historia e con moitos matices, como lembra Fojo. O seu resumo deste “triste final” menciona a un arquitecto que non residía alí, pero que se interesou por diversas propiedades do barrio de Mollabao —“un barrio completamente abandoado pola administración e que ultimamente comezouse a xentrificar”— e mercou un par de edificios próximos ao Liceo Mutante. “Por algún motivo —apunta o integrante do colectivo— non encaixábamos nos plans deste home, que comezou a chamar á policía cada vez que faciamos uso do local, continuamente, acadando niveis de acoso. A policía viña e decíanos que estaba todo en orde, que non había ningún problema, pero que, ao haber chamadas, debían personarse. Finalmente, no seu afán por botarnos, descubriu unha irregularidade na situación catrastral do edificio que nada tiña que ver con nós e que, cremos, con vontade podería ter tido fácil solución, e presentou unhas 8 ou 9 denuncias no prazo dun mes” . 

En novembro de 2021, o Liceo Mutante recibiu unha orde de cese de actividade por parte do Concello. “Así, sen avisos, sen ofrecer ningunha solución. Da noite para a mañá péchase sen ningunha opción un proxecto cultural referencial, con máis de dez anos de existencia, en favor do listillo especulador de turno”, lamenta Fojo.

Coa experiencia aprenderon que a existencia de espazos autoxestionados consolidados fai que, a pesar da súa fraxilidade e que nacen case condeados ao fracaso, o poder síntese desafiado, aínda que non sexa un obxectivo específico destas iniciativas. Fojo considera que isto ocorre en todas as latitudes, pero tamén entende que no caso do Liceo Mutante hai especificidades propias: “Teñen ocorrido unha serie de cousas que teñen moito que ver coas particularidades de Pontevedra, pequena capital de provincia, de marcado tufillo conservador pero con goberno de esquerda na que todo cambia para que todo siga igual”.

O Liceo Mutante, xunto a espazos como A Faena en Madrid, que anunciou a súa despedida a finais deste ano, conforman unha galaxia de iniciativas culturais que, desde o subsolo e con carácter minoritario, achegan un nutriente difícil de atopar nas programacións oficiais. Tamén comparten modos de facer e bótanse unha man cando veñen mal dadas. “A existencia de cada un deses espazos repercute positivamente en todos os demais. Aos poucos foise creando unha especie de circuíto para grupos que veñen de xira e artistas ou grupos de aquí foron recibidos hospitalariamente cando saíron por aí. É tamén frecuente que cando algún destes espazos atópase en problemas aparezan iniciativas de apoio desde esoutros lugares afíns”, asegura Fojo, quen resume o momento actual do Liceo Mutante cunha frase que convén subliñar: “Superar colectivamente esas penurias é algo moi fermoso”.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Música
Música Una improbable historia de punk y autogestión en la Cuenca de los años 90
Carlos ‘Piwi’, quien fuera voz y guitarrista de Kuero, añorada banda de punk rock, recuerda cómo se desarrolló en Cuenca en los años 90 una escena contracultural, autogestionada y antifascista muy activa y peculiar.
València
dana La ciudadanía crea comités populares de reconstrucción y emergencia tras la dana
Estos espacios autoorganizados tienen un objetivo: coordinar la reconstrucción desde la sociedad civil y solicitar a las administraciones participación en el proceso.
Residencias de mayores
Residencias Fondos de inversión y residencias: la mano invisible que retuerce los cuidados
Mientras DomusVi, en manos del fondo de inversión ICG, ya es la empresa con más residencias privadas del Estado, residentes, familiares y trabajadoras explican lo que supone que las prácticas especulativas acunen la vejez de las personas.
Residencias de mayores
Opinión Naces, creces, te reproduces, envejeces y sigues generando beneficios
El capitalismo extractivista emplea un ‘fracking’ similar sobre la última etapa de nuestras vidas: exprimir nuestra capacidad de producir beneficios hasta el último aliento.
Palestina
Palestina Egipto abre la puerta a un nuevo alto el fuego en Gaza con el visto bueno de Hamás y EEUU
A cambio de la retirada gradual de la tropas de Israel en la Franja, serían liberados cinco rehenes cada semana. El Gobierno de Netanyahu no se ha pronunciado y siguen los ataques contra población civil.
Argentina
Estela de Carlotto “Faltan todavía muchos nietos por encontrar”
Al cumplirse 49 años del golpe cívico-militar, la presidenta de Abuelas de Plaza de Mayo dialogó con El Salto y apuntó contra el Gobierno de Milei y su ministra de Seguridad, Patricia Bullrich, que encabeza la represión de la protesta social.
Opinión
Opinión ‘Severance’ o la decadencia audiovisual de Estados Unidos
La segunda temporada de la serie estrella de Apple TV abandona el conflicto laboral y se centra en el amor como principal eje argumental.
Comunidad de Madrid
Represión La Policía cita a seis activistas que participaron en el escrache a Espinosa de los Monteros en la Complutense
Acusan de delito de odio a activistas que participaron en una protesta en la Facultad de Políticas contra el exportavoz parlamentario de Vox. Fueron citados por la Policía el pasado 21 de marzo, más de un mes después del escrache.
Madrid
Derecho a la vivienda Consumo reclama al Ayuntamiento de Madrid que cierre y sancione los 15.200 pisos turísticos ilegales
El Ministerio de Derechos Sociales y Consumo, que dirige Pablo Bustinduy, entrega un listado de los 15.200 pisos turísticos sin licencia que operan en Madrid y pide a Martínez-Almeida que actúe contra ellos y sus propietarios.
Ni hablar
Ni hablar La clase obrera no va al paraíso
La explotación se aligera con el relato torticero de la explotación y de los héroes del capital, y con la asunción íntima de que capitalismo y democracia son conceptos sinonímicos.

Últimas

Sanidad pública
Aragón La Atención Primaria de Zaragoza, en huelga
Los sindicatos convocantes denuncian el ‘decretazo’ autonómico, por ofrecer más servicios a la ciudadanía sin aumentar el personal contratado. Hay convocado un segundo día de paros el próximo 31 de marzo.
Comunidad de Madrid
Fin a la privatización Un tsunami marcha por Madrid por la gestión totalmente pública de los servicios a la ciudadanía
La plataforma Tsunami por los Servicios Públicos nace este domingo para aglutinar a decenas de organizaciones sociales que quieren hacer frente al “modelo neoliberal de destrucción masiva de los derechos humanos y sociales”.
Opinión
Opinión Los eufemismos y el gasto militar
Los profesionales en la confección de los mensajes políticos y manipulación de la opinión pública han debido apreciar que el termino “rearme” era demasiado explícito y contundente y que podría provocar cierto rechazo.
Gobierno de coalición
Consejo de Ministros Ángel Víctor Torres anuncia que tiene cáncer, pero seguirá al frente del Ministerio de Política Territorial
Reducirá su agenda como titular de Política Territorial en las semanas previas a una operación a finales de abril. Fuentes ministeriales dicen que la enfermedad “va bien” y “tiene solución”.
Más noticias
Contigo empezó todo
Contigo empezó todo El comunismo libertario de Hildegart Rodríguez
La joven madrileña, a quien se recuerda por morir a manos de su madre, contribuyó con sus ideas a la política revolucionaria durante la II República.

Recomendadas

México
Hallazgo en Teuchitlán Crisis de desaparecidos en México: los buscadores, entre el narco y las omisiones del Estado
El hallazgo del cementerio clandestino en Teuchitlán, Jalisco, ha conmocionado a todo México. El país que vive una crisis por la desaparición de más de 120 mil personas, que en 18 años solo han aumentado frente a una pasmosa impunidad.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Un rayo de esperanza tras cinco años de los protocolos de la vergüenza
A punto de prescribir los posibles delitos, un avance judicial abre la puerta a conocer quién decidió no derivar a hospitales a ancianos en residencias en la Comunidad de Madrid.
Siria
Siria Siria, de la euforia por el fin del régimen al examen de la transición
Las matanzas en el litoral sirio y las dudas acerca de las nuevas autoridades dejan atrás la alegría por la caída de al Asad y enfrían el aniversario de la revolución, el primero tras la huida del dictador.
Medio ambiente
Oliver Franklin-Wallis “La industria de los residuos deja una cicatriz enorme en nuestro planeta”
El periodista británico Oliver Franklin-Wallis recorre en ‘Vertedero’ (Capitán Swing, 2024) las prácticas ocultas de la industria de residuos, exponiendo el papel de las grandes corporaciones, en connivencia con autoridades e instituciones públicas.