O Salto Galiza
Así crece o Opus Dei en Galiza con diñeiro público: colexios, residencias e asociacións xuvenís

A empresa Fomento de Centros de Enseñanza é catalizadora de polo menos catro concertos públicos para colexios en Vigo e A Coruña. Ademais, a Obra controla varias asociacións xuvenís e residencias universitarias en Santiago.
Fernando Ocariz, prelado del Opus en Galiza, controla una creciente red de centros educativos
Fernando Ocariz, prelado do Opus Dei. Sancho Somalo

A Prelatura da Santa Cruz e do Opus Dei leva presente en Galiza case desde que Josemaría Escrivá de Balaguer fundáraa en maio de 1928. De feito, a súa oficialidade ante a Igrexa católica foi rubricada polo entón bispo de Madrid, oriúndo de Vigo e clérigo influente na igrexa galega, Leopoldo Eijo Garay. O mesmo bispo que tamén elaborou a histórica Carta colectiva dos bispos españois con motivo da guerra en España na que a Igrexa, en plena Guerra Civil, aceptaba subordinarse ás ordes do ditador Francisco Franco e mostraba publicamente a súa lealdade ao golpe de estado.

Pasou case un século de todo aquilo e as formas nas que a Obra medra en Galiza mutaron. Tamén o xeito en que se financia e como consegue chegar a todas as capas da infancia e a mocidade. Hoxe, a empresa Fomento de Centros de Enseñanza acumula polo menos catro concertos públicos para cadanseus colexios en Vigo e A Coruña. Ademais, varias asociacións xuvenís e residencias universitarias conseguen cubrir o período completo da mocidade onde se dan, fundamentalmente, a maior parte das captacións.

Banco Popular
Gareth Gore “El Opus tiene archivos guardados con información realmente personal sobre personas influyentes”
El periodista británico vino a España a investigar la caída del Banco Popular y se encontró con una historia de ingeniería financiera, poder y auge de una élite de extrema derecha protagonizada por el Opus Dei.

A nivel educativo, a Obra (Opus Dei en latín significa “obra de Deus”) non se esconde, aínda que non se publicite como tal. Non ten ningún motivo legal para facelo, aínda que, aulas cara a dentro e segundo o testemuño das tres persoas exalumnas entrevistadas por esta redacción, apenas se menta de maneira explícita. A empresa que o canaliza é a sociedade anónima antes mencionada: Fomento de Centros de Enseñanza. O seu volume de negocio en todo o Estado español non é despreciable: 44.519.350 euros en vendas só en 2023 segundo o Rexistro Mercantil. Os seus eixos galegos? As dúas cidades máis poboadas: Vigo e A Coruña. Alí, controlan catro colexios de educación primaria e secundaria que, até este ano, segregaban por sexo e recibían o seu financiamento a través de concertos públicos. Agora, din, tratan de adaptarse e facerse mixtos pola mesma razón, para non perder o financiamento da Consellería de Educación do Goberno galego de Alfonso Rueda que, agora, esíxese pola nova Lei de Educación, a Lonmloe. Pero polo de agora, no curso actual, a segregación continúa.

Segundo os datos facilitados polo sindicato CIG, maioritario en Galiza, a través do Portal de Transparencia, soamente os dous centros femininos do Opus Dei incluíron alumnos de ambos os sexos na etapa de Educación Infantil, pero nas etapas de Primaria e Secundaria nos catro centros con unidades concertadas segue habendo só un rexistro de xénero. Nesa liña, o sindicato esixiu tanto á consellería do ramo como a Inspección Educativa e ao Ministerio de Educación que vixíen o cumprimento da lexislación vixente.

A día de hoxe, segundo o Diario Oficial de Galiza (DOG) —o BOE galego— os cinco colexios da órbita do Opus Dei recibiron para o curso 2024-2025, en total, 74 unidades educativas concertadas coa seguinte repartición: o centro Aloya con 16 en forma xurídica de asociación; o Montecastelo con outras 16 unidades; As Acacias tamén 16; Montespiño outras 16; e Peñarredonda 10 unidades educativas. Exceptuando ao Aloya, os outros catro centros pertencen á empresa anteriormente mencionada e dirixida polo empresario Luís María Martinez Ferrando e que conta, segundo os seus propios datos, con máis de 2.700 traballadores.

O negocio desta empresa, entre concertos públicos e cotas mensuais ilegais, é copioso. Segundo o último estudo da Asociación de Colegios Privados Independientes (CICAE), As Acacias e Montecastelo cobran 245 euros ao mes por alumno nos seus centros, as cotas máis altas de toda Galiza. Ademais, en Educación Infantil, o Opus tamén desenvolveu a súa estrutura a través dos centros Kid's Garden que, polo de agora, conta con gardarías en Vigo e A Coruña para nenos e nenas de cero a tres anos.

As residencias universitarias: catedráticos e empresarios na órbita do Opus

O esforzo do Opus Dei en chegar a todas as capas da mocidade é manifesto. Desde que nacen ata que, mínimo, acaban a carreira. Ademais de controlar todos os centros educativos anteriormente mencionados, a Obra conta con dúas residencias de estudantes na universidade máis grande e antiga de Galiza, a de Santiago de Compostela (USC). Alí, o método é similar e fundaméntase na segregación por sexos. Aínda que, en verdade, a estrutura xurídica vólvese máis complexa e certamente máis opaca xa que os dous colexios maiores son xestionados por unha asociación, algo que dificulta o acceso ás súas entrañas financeiras.

A feminina chámase Colexio Maior Arosa e é a máis opaca das dúas a nivel organizativo. A súa directora é Eva Martínez, unha profesora vinculada á empresa matriz do Opus en educación durante anos. O presidente do seu padroado é Evaristo Alonso que, xunto ao fiscal xefe da área de Santiago de Compostela, Antonio Roma, abriron o curso no colexio maior.

Con todo, a residencia universitaria masculina si é máis transparente e permite debuxar mellor a organigrama da órbita do Opus Dei no contexto universitario galego e até onde chegan as súas forzas. Chámase La Estila e, entre outros soados visitantes, tivo ao actual presidente galego Alfonso Rueda celebrando o seis primeiros anos de goberno de Alberto Núñez Feijóo, “unha data doce”, sostiñan nunha nota de prensa que, anos despois, borrarían da súa base de datos. O seu presidente actual é Ángel Gómez-Iglesias, catedrático de Dereito Romano na USC actualmente xa emérito. O seu secretario, Joan Ribot Margarit é un dos conselleiros de Edificios Docentes De Galicia, unha das grandes empresas da órbita do Opus Dei en Galiza, vinculada tamén ao Santuario de Torreciudad, a través dun dos seus patróns e tamén alto cargo da sociedade, José Luís Heitzmann.

Asociacións xuvenís e “centros de retiro”, a outra pata para chegar ás familias

Ademais dos propios rapaces, o Opus Dei consegue penetrar tamén no resto de membros do sistema familiar a través do que eles chama “asociacións xuvenís” e durante os retiros espirituais en infraestruturas dedicadas a iso. O mapa de dispersión é o mesmo: o eixo atlántico, de Vigo (Club Albeiro e Club Doira) á Coruña (Club Rueiro e Club Abiria). As casas de retiro de referencia en ambas as comarcas son Olbeira, en Vigo, e Montecelo, na Coruña.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Galicia
Galicia Así opera en la sombra la banca en el proyecto de la celulosa de Altri en Galicia
La sociedad público-privada Impulsa Galicia, que cimentó los primeros planes de la multinacional papelera y , está participada fundamentalmente por la Xunta y por el banco que surgió de la desastrosa fusión de la cajas de ahorro gallegas.
Medio ambiente
Crise climática Sarria, cun dos peores índices de calidade do aire de Galiza, á espera dunha nova planta contaminante
Sarria convive dende hai décadas coa contaminación provocada pola cementeira do Oural. Agora, Votorantim Cimientos proxecta a instalación dunha nova planta para a produción de combustible a partir da coincineración de residuos.
Minería
Minaría Bruxelas cava fondo: litio galego para o novo militarismo europeo
No medio do rearme ordenado pola UE, Galiza entra no ámbito xeopolítico como potencial provedor de litio para a industria de defensa. Un enclave de alto valor ecolóxico en Doade (Ourense) converterase en canteira de baterías militares.
Gasto militar
Rearme Pedro Sánchez anuncia un aumento del gasto militar de más de 10.000 millones de euros
El presidente del Gobierno ha anunciado la intención de cumplir este año con el objetivo de invertir el 2% del PIB en Defensa, para lo que se van a gastar 10.471 millones de euros.
Sáhara Occidental
Sáhara Occidental Crece la indignación por el apoyo de Sánchez a los planes expansionistas de Marruecos en el Sáhara
Los socios del Gobierno y el Frente Polisario acusan al Ejecutivo de Sánchez de dar la espalda al derecho internacional y usar el Sáhara como “moneda de cambio” para mejorar las relaciones con Rabat.
Religión
Iglesia Católica El viaje de Jorge Bergoglio, el papa que intentó reformar la Iglesia y no lo consiguió
De ser acusado de cómplice con la dictadura argentina, Jorge Bergoglio, ya ungido como papa Francisco, se convirtió en una de las principales voces de denuncia de la ultraderecha, del neoliberalismo y las violaciones de los derechos humanos.
Culturas
Cultura Tiphaine Rivière y la necesidad de entender a Bourdieu
La francesa Tiphaine Rivière se enfrenta en ‘La distinción’ (Garbuix, 2025) a la obra de Bourdieu para entender el diálogo entre los diferentes estratos sociales.

Últimas

Eventos
Taller de podcast El Salto invita a estudiantes a explorar las posibilidades del formato audiovisual
Proponemos un taller de guion y producción de programas para estudiantes de comunicación y periodismo los días 24 de abril y 8 de mayo.
Ocupación israelí
Ocupación Israelí Tel Aviv encubre en un informe “lleno de mentiras” el asesinato de 15 trabajadores humanitarios
Una investigación interna admite la masacre realizada el pasado 23 de marzo, pero oculta información, es contradictoria y llena de falsedades, según denuncia la Media Luna Roja y la organización israelí Breaking The Silence.
Opinión
Opinión Defender la Tierra significa desmilitarizar
Buscamos vida en otros planetas mientras despreciamos la vida en la Tierra, ignorando la dignidad de las personas, maltratando su biosfera, y tratando sus recursos como si fueran ilimitados.
Galicia
Medio ambiente Una cementera con emisiones de mercurio proyecta una planta de residuos a metros de un pueblo gallego
Sarria convive desde hace décadas con la contaminación provocada por la cementera de O Oural. Ahora, Votorantim Cimientos proyecta la instalación de una nueva planta para la producción de combustible a partir de la coincineración de residuos.
Más noticias
Humor
Humor Reacciones a la muerte del papa
La viñeta de Mauro Entrialgo sobre las reacciones a la muerte del Papa Francisco
China
Pulsos bajo el cielo Taiwán, la isla hermosa en la encrucijada
En este episodio recorremos la isla de Taiwan para explicar su relación geopolítica con China continental desde la perspectiva de los movimientos indígenas y su música
Poesía
Poesía Poética de un temblor disidente
Frente al mandato de la sobreproducción, Txetxu González propone una poética de la lentitud en ‘Si te preguntas por qué un poco (Orígenes de la hiperestesia)’, una obra híbrida que se mueve entre la poesía, el ensayo y el archivo afectivo.

Recomendadas

Galicia
Galicia Así opera en la sombra la banca en el proyecto de la celulosa de Altri en Galicia
La sociedad público-privada Impulsa Galicia, que cimentó los primeros planes de la multinacional papelera y , está participada fundamentalmente por la Xunta y por el banco que surgió de la desastrosa fusión de la cajas de ahorro gallegas.
Líbano
Líbano Cinco décadas sin paz ni justicia en Líbano
El país mediterráneo conmemora el 50 aniversario desde el inicio de la guerra civil, un conflicto cuyos crímenes no se han juzgado y cuyos desaparecidos no se han encontrado
València
València “‘El vol de Guillem’ ha supuesto la liberación de todos estos años de lucha”
Ricard Tàpera, autor del cuento, y Betlem Agulló, hermana de Guillem Agulló, que ha puesto voz a la historia, nos explican cómo ha sido el proceso de creación de esta obra coral, ilustrada por Helga Ambak.