Elecciones
Galiza decide o seu futuro: a esquerda soña mentres a dereita mira o reloxo

Preto de 2,7 millóns de galegos e galegas están chamados a votar este domingo tras a campaña máis rifada dos últimos 15 anos. O soberanismo e a esquerda pechan filas co BNG de Ana Pontón e o PP trata de conter unha sangría inesperada.
ana pontón e alfonso rueda
O Presidente da Xunta do Partido Popular, Alfonso Rueda, e a líder da oposición e do BNG, Ana Pontón.

Todas as miradas están postas sobre Galiza este domingo. Probablemente, máis do que estivesen nos últimos 15 anos. Non só as que observan atentas desde o Estado español, senón tamén as dos case 2,7 millóns de electores e electoras que hoxe deciden, en parte, o seu futuro. Sempre o decidiron, non é que non houbese outras eleccións nos anteriores tres lustros. O que non había era esperanza de cambio entre o electorado progresista. Pero iso cambiou a unha velocidade inalcanzable ata para o máis ávido dos spin doctors, sobre todo, para os que facturan nas rúas Ferraz e Génova. Unha nova pulsión social estalou tras o desastre ambiental dos pellets que axitou a memoria emocional dun pobo, na última década, asentado na desidia da imposibilidade de cambio, aínda que a dicir verdade o taboleiro xa pegara unha boa viraxe en abril de 2022.

Análisis
Análise A atalaia autonómica: a construción do dominio do PPdeG en Galiza entra en crise
O Partido Popular elaborou durante anos un relato interesado de autonomía como historia do seu propio éxito ao tempo que favorecía o seu desleixo para conseguir o consentemento dun pobo ao que finxe parecerse.

Daquela, Alberto Núñez Feijóo creu deixalo todo atado e ben atado cando partiu cara a Madrid convencido de que sería o seguinte inquilino no Pazo da Moncloa. Levou un dous por un en equivocacións. A do 23 de xullo deixáronlla clara os seus militantes coreando o nome desa baronesa que confunde baías con rías e desfruta paseando polos solos ermos e inflamables dos bosques galegos de eucaliptos. A segunda constatouse na campaña electoral máis rifada desde 2005, a última vez que gobernou a Xunta unha coalición de esquerdas. Remataron, polo momento, as maiorías folgadas do Partido Popular en Galiza: ese é o denominador común do groso das enquisas e será decisivo algo que ningún barómetro pode medir con precisión: a participación.

Nos ríos das máis altas mobilizacións de voto pescou a esquerda galega os seus mellores resultados. En calquera dos comicios dos últimos 20 anos. Non hai excepción e, polo tanto, este domingo, non hai motivos, a priori, para que a haxa. O Partido Popular quería unha campaña tranquila, sen sobresaltos, sen barullo, e mallou en ferro frío. O Bloque Nacionalista Galego (BNG), baixo o liderado de fondo de Ana Pontón, conseguiu catalizar o descontento social de 15 anos de axenda neoliberal disfrazada de conservadorismo xunto á reacción a un Goberno e un partido que cada vez se parece menos ao pobo que di representar.

Pontón non só salvou o Bloque da forza das mareas que absorberon gran parte do seu electorado en 2016, senón que soubo reconstruír un partido cuxo aparato nunca temeu pola súa vida e ao que conseguiu volver atraer a súa principal escisión, a Anova de Xosé Manuel Beiras e Martiño Noriega. Unha forza política que foi parte importante na reconciliación do soberanismo galego, na activación do voto progresista e que, ademais, se negou a volver caer en pactos —logo incumpridos— coa esquerda federal española: chámese Sumar, chámese Podemos, deixándoos nun escenario, con sorte, testemuñal. Ou, cando menos, iso di o CIS.

Elecciones
Eleccións O voto desde o estranxeiro e outras claves das eleccións galegas
Unha análise das tendencias de voto por densidade de poboación, renda e orixe en vésperas das eleccións do 18 de febreiro.

De feito, os trackings internos do Partido Popular durante a última semana de campaña, na que non é legal publicalos, non parece que fosen en sentido contrario ao das tendencias xerais dos barómetros publicados: o PP e o PSdeG caen ou estáncanse e o BNG dispárase. De aí á reacción, aínda que, neste caso, non é conveniente confundir torpeza con desesperación. Durante os últimos tres días de campaña, o Partido Popular e as institucións galegas eran un só ente, como acontece desde hai 300 semanas coa Televisión de Galicia. Son feitos, non opinións. A menos de 72 horas de que abrisen as urnas, a Consellería do Mar de Alfonso Villares decidía ingresarlles a arredor de 7.000 mariscadores e mariscadoras un subsidio de 550 euros para paliar unha mala campaña, supostamente anterior á crise dos pellets, pero cuxa convocatorias se abriu no punto máis álxido do desastre. Pero ao talonario aínda lle quedaban follas. A só dous días das eleccións, este venres, a Xunta enviou a través da Consellería de Sanidade de Julio García Comesaña decenas de miles de SMS a todo o persoal sanitario de Galiza que traballa no Servizo Galego de Saúde (Sergas) anunciando subas salariais a médicos e médicas, enfermeiros e enfermeiras, técnicos e técnicas. Algunhas delas, acordadas durante marzo de 2023.

O PSdeG-PSOE, namentres, intenta non caer máis abaixo do solo electoral no que leva anos. Fontes da súa máis alta dirección recoñecen, sen cámaras, que o mellor resultado para eles e elas é un cambio de Goberno. A pesar de que o seu candidato, Xosé Ramón Gómez Besteiro, é un dos poucos políticos rehabilitados tras padecer os rigores acusatorios de ‘lawfare’, o seu proxecto nunca chegou a despegar en Galiza. Sexa por ese chamado voto de castigo do seu electorado máis dereitizado polos pactos do Goberno do Estado co independentismo catalán, sexa porque foi incapaz de ilusionar como si o fixo a formación que, se hai cambio, será a súa socia maioritaria de goberno.

Como quedou Galiza tras 15 anos de xestión do PP?

Aínda que o control de aceiro do Goberno do presidente en funcións Alfonso Rueda sobre os medios de comunicación hexemónicos no país, tanto públicos como privados, fantasía cunha “Galiza que funciona”, nada máis lonxe da realidade. Deixaron unha educación peor que a que colleron en 2009. Pecharon 145 centros de ensino público, a meirande parte, escolas e institutos; autorizaron a creación da primeira universidade privada de Galiza, promovida polo banco que xurdiu da desastrosa fusión das caixas galegas que levou 9.000 millóns de euros de diñeiro público que nunca recuperaremos; eliminaron a gratuidade dos libros de texto no ensino obrigatorio, malia que agora fagan a promesa de recuperala; e co mal chamado decreto do plurilingüismo, eliminaron a prioridade da lingua propia de Galiza nas aulas, forxando o seu primeiro retroceso legal na historia da autonomía.

Deixaron unha sanidade convalecente. Pecharon cinco centros médicos e 13 hospitais favorecendo a creación do primeiro hospital de xestión privada, o Álvaro Cunqueiro, cuxos déficits se seguirán pagando durante décadas; reduciron case o 15% de camas dispoñibles; cederon a meirande parte da xestión das residencias de maiores a empresas privadas; conxelaron a contratación de persoal médico en Atención Primaria; e ante as inconmensurables listaxes de agarda para os centros de saúde e para as cirurxías, conseguiron que a sanidade privada siga avanzando para quen poida pagala ou para quen desesperadamente gaste os seus aforros en salvar a vida.

Tamén deixaron a riqueza natural do país en mans alleas. Autorizaron a reactivación das minas de San Finx e de Penouta que envelenan as augas de rías e ríos; foron cómplices na intimidación do activismo ecoloxista que as enfronta; produciron algunhas das maiores fracturas sociais e fendas medioambientais cunha implantación descontrolada da enerxía eólica que arrasa espazos de alto valor ecolóxico, especies en perigo de extinción e ameaza a cada vez menor actividade vital no mundo rural; preitearon para conseguir manter a fábrica de celulosa de ENCE na ría de Pontevedra; e o máis recente: trataron de tapar o desastre medioambiental dos pellets transportando a sociedade galega a través da historia á peor parte da xestión política da catástrofe do Prestige.

E malia a súa afinidade coa patronal, non só dilapidaron miles de millóns cubrindo os disparates dos directores das caixas de aforros, senón que permitiron a destrución de máis de 2.200 empresas, reducindo a poboación activa en máis de 70.000 persoas e cargando máis presión sobre o resto de traballadores e traballadoras, algo que explica en boa medida non só que non conseguisen frear a sangría demográfica do país, senón que máis de 637.000 galegas e galegos vivan en risco de pobreza.

O Salto medra contigo
O Salto medra contigo Galiza precisa máis que nunca un xornalismo libre que estea financiado polas maiorías sociais
Depois das eleccións do 18 de febreiro, a deriva conservadora e neoliberal do país continúa. Por iso, ofrecémosche seguir traballando en contidos críticos que fiscalicen o poder político e económico. Para iso, precisámoste. Subscríbete ao Salto.
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Catalunya
Elecciones 12M La participación baja en Lleida y Girona, feudos históricos de ERC y Junts, y sube en Tarragona y Barcelona
El caos suscitado por el robo de cable en la estación de Montcada (bifurcación de los trenes del norte de Barcelona) ha sumido a la red de Cercanías en un caos ferroviario. Las juntas provinciales pueden ampliar el horario de los colegios electorales
Elecciones
ELECCIONES La participación en las elecciones catalanas sube cuatro puntos y llega al 26,85%
Hasta la una del mediodía de hoy habían votado 1.454.623 ciudadanos, el 26,89 % del censo electoral, frente a 1.222.503 personas que lo hicieron en los anteriores.
Elecciones
Elecciones 12M en Catalunya: la resaca del Procés llega a las urnas
El final de las ambiciones de los partidos independentistas y el retorno del bipartidismo sociovergente marcan los comicios de este domingo.
Catalunya
Elecciones 12M La participación baja en Lleida y Girona, feudos históricos de ERC y Junts, y sube en Tarragona y Barcelona
El caos suscitado por el robo de cable en la estación de Montcada (bifurcación de los trenes del norte de Barcelona) ha sumido a la red de Cercanías en un caos ferroviario. Las juntas provinciales pueden ampliar el horario de los colegios electorales
Barcelona
Barcelona El Lokal se queda en el Raval
En un giro inesperado de su historia, el mítico espacio libertario El Lokal, de Barcelona, ha tenido que decidir si mudarse o firmar un contrato de compra-venta para preservar su espíritu, a ras del Raval.
Palestina
Noura Erakat “Nuestra lucha por salvarnos como palestinos es también una lucha para salvar el mundo”
La organizadora y abogada defensora de la Campaña en Estados Unidos por el fin de la ocupación israelí Noura Erakat respondió a las preguntas de Olga Rodríguez para la entrevista de la revista trimestral de primavera de El Salto.
Opinión
OPINIÓN Cuando el dolor es (casi) lo de menos
El 12 de mayo se celebra el Día Mundial de la Fibromialgia, el Síndrome de Fatiga Crónica/Encefalomielitis Miálgica y la Sensibilidad Química Múltiple, un conjunto de enfermedades que afectan de manera desproporcionada a las mujeres.
Música
Música y política Israel gana Eurovisión 2024 antes de la final
Tímidos gestos de protesta de los artistas, actos de censura por parte de la organización y llamamientos al boicot en la semana grande de Eurovisión, un evento que se dice apolítico para justificar la participación de Israel.
Análisis
IPC y Salarios ¿Es la inflación igual para todos?
El IPC y la inflación, para el cálculo del incremento de salarios y de pensiones, son ambos un continuo y acumulativo vector de desigualdad social.
La vida y ya
La vida y ya Una línea imaginaria
Querían que supieran lo que les pasa. El miedo. La llave en la mano en el camino de vuelta de noche. El mirar atrás. El caminar deprisa. El mensaje de: “Ya llegué a casa”.
Palestina
Acampadas pro palestinas Las acampadas advierten que el comunicado de los rectores busca la desmovilización
En diferentes comunicados y ruedas de prensa, las asambleas de las acampadas califican de hipócrita e insuficiente la posición de la CRUE

Últimas

Literatura
Opinión Lectura enemiga y lectura aliada
La lectura enemiga aprueba las infiltraciones, las escuchas ilegales, el patrullaje cibernético, se sienten autorizados a meter las narices en las ideas que movilizan la vida de los otros.
Formación El Salto
Formación El Salto Fotoperiodismo y movimientos sociales: una mirada a las luchas desde abajo a través de un objetivo
La Escuela de Periodismo Crítico de El Salto ofrece su primer curso presencial, en el que abordaremos, de la mano de nuestros fotógrafos, cómo plasmar a través de la imagen movilizaciones y resistencias.
Crisis climática
Crisis climática El podio en emisiones y el vertido de Perú centran la triple protesta en la junta de accionistas de Repsol
La nula reducción de emisiones por parte de la empresa española que más contribuye a la crisis climática y su escasa respuesta ante el desastre de la refinería peruana de La Pampilla en 2022 han centrado las protestas de las organizaciones sociales.
Más noticias
Ocupación israelí
Palestina Una manifestación estatal conmemora la fecha de Al Nakba palestina en Madrid
Este sábado se realiza la tercera marcha unitaria que hará no solo de conmemoración de Al Nakba de 1948 sino que se suma a la intensa movilización mundial de protesta contra el genocidio palestino.
Opinión
OPINIÓN Cuando el dolor es (casi) lo de menos
El 12 de mayo se celebra el Día Mundial de la Fibromialgia, el Síndrome de Fatiga Crónica/Encefalomielitis Miálgica y la Sensibilidad Química Múltiple, un conjunto de enfermedades que afectan de manera desproporcionada a las mujeres.
Ayuntamiento de Madrid
Lucha vecinal El pelotazo de los curas salesianos con una pista de pádel que provoca la indignación vecinal
Con un informe pericial que demuestra que el sonido que genera la pista de pádel dentro de los domicilios supera lo que marca la ley, vecinas y vecinos de Tetuán denuncian el uso lucrativo de un espacio educativo como es el colegio San Juan Bautista.

Recomendadas

Catalunya
Elecciones en Catalunya Andrés García Berrio: “Nuestro objetivo es evitar el retorno de la sociovergencia y las medidas del pasado”
Entrevista con el abogado y activista Andrés García Berrio, que da el salto a la política como número tres en la lista de Comuns Sumar en la provincia de Barcelona.
Extrema derecha
Perspectivas electorales La ultraderecha en Austria aprende a cabalgar el tigre
El Partido de la Libertad de Austria (FPÖ) lidera desde hace meses los sondeos para las próximas elecciones europeas en el país centroeuropeo, con entre un 22% y un 28% de la intención de voto.
Crisis climática
Ana Moreno, científica “La política no está entendiendo la gravedad de la emergencia”
Ana Moreno, investiga Instituto Pirenaico de Ecología, fue invitada a hablar ante el Pleno del Ayuntamiento de Zaragoza sobre el porqué de la acción de desobediencia civil protagonizada por Rebelión Científica en abril de 2022 en el Congreso.
Universidad
Movilizaciones Las universidades españolas romperán las relaciones con los centros israelíes que no se comprometan con la paz
La junta de rectores y rectoras, que agrupa a 76 universidades de España, 50 públicas y 26 privadas, emite un comunicado en el que anuncia que se revisarán los acuerdos de investigación con actores israelíes que no se comprometan con la paz.