We can't find the internet
Attempting to reconnect
Something went wrong!
Hang in there while we get back on track
Euskera
Nafarroako hizkuntz-zonifikazioari Hordago!
Euskal Herrian 3.220.000 biztanle inguru dira, eta 16 urte baino gehiago dituztenetatik, %51,8 dira euskaldunak Gipuzkoan, %30,6 Bizkaian, %22,4 Araban, %20,1 Iparraldean eta soilik %14,1 Nafarroan. Ume eta nerabeen ezagutza altuagoa den arren, biztanle helduen laurden bat baino gutxiago dira euskaldunak, eta beste batzuk euskaldun hartzaileak direla jakinda (%10,6 Nafarroan), haien ikasteko gaitasuna eta hizkuntzarekiko atxikimendua da gure euskararen biziraupenerako gakoa. Zeresanik ez dago gure hizkuntzaren egoera larria dela, batez ere bere hedapena legalki oztopatzen den lekuetan: Iparraldean, Estatu frantsesak hizkuntza gutxituekiko duen politika dela, eta Nafarroan, 1986an onartutako Euskararen Legearen bidez, besteak beste.
Nafarroari dagokionez, Foruaren Hobekuntzak 9. artikuluko 2. puntuan dio: “Euskara ere hizkuntza ofiziala izango da Nafarroako eremu euskaldunetan”. Honen harira 1986. urtean Nafarroako Parlamentuak 18/1986 Foru Legea onartu zuen, Euskararen Legea alegia. Bertan 3 hizkuntza-eremu ezartzen dira Nafarroa osorako, euskalduna, mistoa eta ez-euskalduna, eta hauentzako hizkuntza ofizialtasun maila ere:
“Zonifikazio hau bidegabea zen duela lau hamarkada, eta orain, gainera, anakronikoa da”, salatzen du Hordago! Nafarroa ekimenak"
- Eremu euskaldunean bai euskara bai gaztelaniera dira hizkuntza ofizialak eta bietako edozeinetan egin daitezke ikasketak eta baita administrazioarekiko harremanak ere.
- Eremu mistoan gaztelaniera da ofiziala eta herritarrei soilik aitortzen zaie administrazio publikoetara euskaraz jotzeko eskubidea. Hezkuntzari dagokionez, hainbat eredu daude: euskaraz (D), gaztelaniaz (G), bi hizkuntzetan (B), gaztelaniaz bainan euskara irakasgaiarekin (A) ikasteko.
- Eremu ez-euskaldunean, mistoan bezala, gaztelaniera da ofiziala, eta herritarrei ez zaie aitortzen administrazo publikoetara euskaraz jotzeko eskubidea, eta administrazioak itzulpena egitea edo administrazioaren itzulpen zerbitzuak erabiltzea ez dago bermatuta ere. Hezkuntzan, aldiz, G eta A ereduak erabili ahal dira soilik.
Hordago! Nafarroak 2019-2020 urteen artean ematen zituen bere lehenengo urratsak. Zonifikazioak indartsu jarraitzen zuela eta egoera hau inposatu zuten alderdi politikoek mapa dagoen moduan mantentzeko borondate osoa zutela ikusten zuten hainbat pertsonek. Hauek, bai mugimendu eta eragile euskaltzaletan parte hartzen dutenak, eta baita hauetatik kanpo daudenek ere, egoera hau bukatzeko dema hartu zuten eta ekimenari forma eman zioten, 2021eko azaroan Cortesen aurkeztuz.
Esan bezala, zonifikazioa bukatzea dute helburu nagusi, Nafarroa osoan euskara ofiziala izan dadin eta nafarrak mailakatzen eta bereizten dituen salbuespen egoerari amaiera emateko, guztiok eskubide berdinak izan ditzagun. Baita gure hizkuntza, “gaztelania erraldoiaren ondoan bizi den hizkuntza gutxitu eta gutxiagotua”, “babestu eta kaltetzea edo galtzea eragoztea” ere, egitasmoan aipatzen duten bezala. Eta Nafarroan ditugun bi hizkuntza parez pare egotea. Guzti hau “segregaziorik edo eskubideen urraketarik gabeko etorkizuna irabazteko”.
Euskera
El euskera no será merito en Nafarroa
El Tribunal Superior de Justicia de Navarra ha decidido que el euskera no debe ser tenido en cuenta como mérito en la zona mixta y en la calificada como no euskaldun. La decisión ha generado enfado entre agentes sociales y representantes políticos.
Guzti hau lortzeko, manifestaldi eta ekitaldi haundiez aparte, herri ezberdinetan pertsona sareak “ehuntzea” da beren lehentasuna. Hegoaldetik iparraldera, (Cortes/Erribera/Erdialdea), eta behetik gora: lehenik herrietan harremanak sortu eta ekitaldiak egin (mobilizazioak, herri argazkiak…) oinarri sozial finkoa sortu eta zabaltzeko, eta azkenik ere Iruñera eta iparraldera joateko eta, baita, herrialde osora jauzi egiteko, herrialde mailako jarduerekin.
Nafarroan, euskararen aldeko eta euskalgintzaren inguruko ekimen eta mugimenduak askotarikoak izan dira. Hala nola, Oinarriak plataformak, 2000. urtean, 48.000 sinadurek bermatutako mozioa aurkeztu zuen hasieran aipatutako Euskararen legea “handitzeko”. Euskal Herrian Euskarazek edota Euskalgintzaren Kontseiluak mobilizazio ugari burutu dituzte, baita ere. Eta Hordago! Nafarroa euskararen alde egiten hari den guzti honi batu nahi dio bere arrazoibide eta filosofia. Lehengo hegoaldea eta herriak, bide hortan denok batera, behingoz, zonifikazioa bertan behera uztea aldarrikatzeko.
Hordago! Nafarroa euskalgintzaren eta euskararen aldeko borrokaren taulan presioa gehitzeko ekimena da, Nafarroako hiritarrak hizkuntz-klaseetan bereizten dituen lege segregazionistak behingoz bukatuz
Geroa Bai alderdi politiko euskalduna Nafarroako gobernuaren parte izanak eta gobernua bera EH Bilduren botoen beharrean izanak bide horretan emandako pausoak handiak izatea suposatu behar zuen. Nahiz eta pausoak eman diren, “helduen euskalduntzea, haur eta nerabeen aisialdirako eskaintza, digitalizazioa, alor sozioekonomikoan euskara sustatzeko planak, hedabideetan euskararen presentzia handitzeko laguntzak, entitate sozialekin eta udalekin egiten den lanean” besteak beste, luzea da oraindik egin beharreko bidea euskara herrialde osoan normalizatu ahal izateko (Jabi Arakama, Berria, 2023-ko irailak 9). PSN eta UPN dira, ordea, indar oztopatzaileak, eta haien indarra ez da txikia oraindik. Aipatzekoa da Mañeruko kasua, ikaslegoaren %64 D ereduko ikasketetan duen eremu ez-euskaldunean dagoen herria. Udalak eremu mistora pasatzeko eskaera egin ostean, bi alderdi horiek botoak batu zituzten hori eragozteko, herriko ikasleak Garesera ikastera joatera behartuz.
Gauzak honela, Hordago! Nafarroa euskalgintzaren eta euskararen aldeko borrokaren taulan presioa gehitzeko ekimena da, Nafarroako hiritarrak hizkuntz-klaseetan bereizten dituen lege segregazionistak behingoz bukatuz, eta nafar errealitate elebiduna herrialde osora zabalduz, euskaraz bizi ahal izateko.
Idiomas
Todo el mundo ama el euskara
Relacionadas
Libertad de expresión
Solidaridad 237 músicos apoyan a Raimundo El Canastero y defienden “el derecho a criticar las instituciones”
Euskal Herria
Crisis Los datos que preocupan a la juventud vasca: precios de alquiler disparados, salarios estancados
Opinión
Lanaren Ekonomia Etxebizitza legeak ez du ekarri alokairuen prezioen mugatzea
Madrid
Acusaciones de violencia sexual Monedero, bajo investigación de la Universidad Complutense por la denuncia de acoso sexual de una alumna
Justicia
Justicia Rubiales, condenado por agresión sexual y absuelto del delito de coacciones
Sanidad pública
Sin sanidad para la infancia Casi dos millones de niños y niñas no tienen pediatra en Atención Primaria
Represión
Represión La vulneración de derechos relacionada con la protesta política crece un 30% en 2024
Inteligencia artificial
Militarismo La máquina de los asesinatos en masa: Silicon Valley abraza la guerra
Palestina
Genocidio Sumar lleva a la Audiencia Nacional el envío de las 60.000 piezas de armamento a Israel desde España
.jpg?v=63883761042)
Opinión
Opinión Alemania como Israel
Últimas
València
València Suspendida “sin explicación jurídica” la primera declaración por desaparición forzosa del franquismo
Airbnb
Pisos turísticos Consumo abre expedientes sancionadores a gestoras de pisos turísticos
_01.jpg?v=63907102863)
Ayuntamiento de Madrid
Ayuntamiento de Madrid Vecinos de Barajas exigen a Almeida que actúe contra las inundaciones antes de ampliar El Corte Inglés
La internacional Sonora
El Salto Radio Activistas del Congo: “Detrás de la guerra están las multinacionales”
Libertad de expresión
Libertad de expresión Quequé, imputado por delito de odio por sus palabras sobre el Valle de los Caídos y los curas pedófilos
Educación pública
Universidades públicas Protestas en la Universidad de Málaga por la crisis que afecta al profesorado
Banca
Israel ¿Qué bancos han financiado los ‘bonos de guerra’ con los que Israel ha sufragado el genocidio en Gaza?
