Medio rural
Malos ventos para a Ribeira Sacra

Unha filial da enerxética Endesa traballa a marchas forzadas na instalación de dous parques eólicos que cambiarán para sempre a singular paisaxe do Concello de Paradela. Veciños, políticos e expertos ofrecen unha visión que dista moito da idílica realidade presentada na campaña mediática da empresa e tamén pola Dirección Xeral de Enerxía e Minas da Xunta, impulsora da invasión eólica que está a sufrir Galiza nos últimos anos logo da imposición parlamentaria do PP da Lei 5/2017, xa coñecida como "Lei de Depredación".

Determiñado e sen complexos ante o que está por vir, Xan Valcárcel,  empresario de turismo rural no corazón da Ribeira Sacra,ve como os 27 aeroxeradores que suman os dous parques en instalación de Enel Green Power España —Serra das Penas e Paradela— modificarán para sempre a súa contorna e constitúen unha seria ameaza tanto para a candidatura a Patrimonio da Humanidade da zona como para o Camiño de Santiago e o pulo de atracción turística dunha das mellores paisaxes do rural galego.

Valcárcel: “A Xunta iniciou o procedemento de declaración como BIC da Ribeira sacra e tres meses despois, axilizou as autorizacións dos parques eólicos acelerando ao máximo a súa tramitación.”

“O Concello de Paradela ten un gran potencial turístico pero o ten tamén nas explotacións gandeiras, e todo isto vaise ver prexudicado coa implantación dos parques eólicos, que ademáis están ocupando terreos de moi boa calidade para a produción de forraxe. Non estou en contra da enerxía eólica, pero é fundamental que as distintas administracións deixen de facer estes atropelos e só contemplen a instalación de parques eólicos como se fai noutros lugares, dun xeito máis racional, porque este tipo de proxectos non supoñen ningunha renovación para os pobos do rural en crise demográfica, senón directamente o seu final”.

Valcárcel manifesta publicamente o seu profundo rexeitamento “á política de abuso” que está a exercer o Goberno Feijóo amparándose en leis aprobadas a medida para favorecer os grandes intereses empresariais: “A Xunta iniciou o procedemento de declaración como Ben de Interese Cultural (BIC) da Ribeira sacra e apenas tres meses despois, axilizou as autorizacións dos parques eólicos acelerando ao máximo a súa tramitación. En qué cabeza cabe?”, manifesta visiblemente indignado.

Pola súa parte, Antón Sánchez, vicevoceiro de En Marea e portavoz nacional de Anova, considera que a indignación deste veciño de Paradela está máis que xustificada dende a aprobación sen consenso da Lei 5/2017, de fomento de implantación de iniciativas empresariais, “unha norma que acelera trámites e retira de xeito premeditado calquera tipo de obstáculo que poida afectar aos intereses das grandes corporacións dos sectores eólico, mineiro e forestal, o que ao final vai en contra da riqueza natural de Galiza a costa "dun enorme impacto paisaxístico e ambiental”.

Para o deputado “o modelo de sector eólico promovido polo Partido Popular é o modelo do espolio”, un modelo imposto contra o interese xeral “que agasalla aos grandes investidores o territorio, o vento e os beneficios producidos”, xa que “nun sector que supera anualmente unha facturación de 600 millóns de euros, máis do 85% do capital investido ven de grandes eléctricas, bancos e fondos voitre”.

Maximizar beneficios

Sánchez, que ven de visitar persoalmente as obras de instalación dos eólicos en Paradela e mantén un firme compromiso coa defensa da terra, considera que aínda que no seu momento Alberto Núñez Feijóo tivo a posibilidade de virar cara un modelo máis social e ambientalmente sostible, optou por non utilizar o vento para crear riqueza no país ou complementar as rendas da xente do rural, senón para maximizar as contas de resultados das cotizadas, “pasando por riba do interés xeral e dos dereitos de moitas das persoas afectadas por este tipo de proxectos, que sí deixan impactos pero que en pouco benefician ás economías rurais”.

Antón Sánchez: “O modelo de sector eólico promovido polo PP é o modelo do espolio (...) que agasalla aos grandes investidores o territorio, o vento e os beneficios producidos.”

Os especialistas tamén son críticos co marco regulador do sector eólico en Galiza. Investigadores como Damián Copena, da UVigo, levan anos alertando que as políticas levadas a cabo neste eido por parte da Xunta concederon ás empresas promotoras importantes vantaxes entre as que figura a declaración de utilidade pública e o dereito de expropiación, imposibilitando ao mesmo tempo o desenvolvemento dos parques eólicos comunitarios e a participación efectiva dos axentes locais nos procedementos de planificación e decisión, o que rematou por limitar de maneira definitiva as posibilidades dinamizadoras da enerxía eólica eólica e os seus posibles efectos positivos para favorecer o crecimento a nivel rural.

OPORTUNIDADE PERDIDA PARA AS COMUNIDADES

A realidade actual está a demostrar que o desenvolvemento da enerxía eólica a nivel galego é unha oportunidade perdida para o fortalecimento do medio rural e as súas xentes, unha actividade que pode interferir e interfire noutros sectores productivos e resulta ambientalmente insostible en moitos casos.

Mentres tanto, as grandes eléctricas xeran beneficios e repiten o mantra dos milleiros de familias aos que darán subministro eléctrico de enerxía renovable en aras da loita contra o cambio climático. No caso de Endesa, cunha central térmica a pleno rendemento en As Pontes que neste momento é o maior emisor de CO2 a nivel do Estado.