Coronavirus
“Tivo que vir unha pandemia para visibilizar a realidade das persoas sen fogar”

O COVID—19 golpeounos a todos dun xeito inesperado. Pero, que pasa con quen non ten fogar? A  crise sanitaria pode servir para coñecer e mudar as condicións de deshumanización nas que viven as persoas máis empobrecidas da sociedade.

Antonio Pintos, unha persoa sen fogar na súa choupana
Antonio Pintos, unha persoa sen fogar na súa choupana Miguel Núñez

Cando non podemos saír da casa, que pasa cos que non a teñen? “Soñan os ninguén con saír de pobres”, dicía Galeano no seu poema. Mais, aínda que estén confinados nos albergues ou habiliten espazos para que non fiquen na rúa, os que non posúen nin forza de traballo, están encadeados á miseria.

Na cidade de Vigo existe a problemática de que as persoas sen fogar só poden ficar no mesmo albergue durante 10 días seguidos. Tendo en conta os prazos para volver a entrar e que existen só tres albergues na cidade, moitas persoas teñen que durmir na rúa ou nas choupanas.

En cambio, durante a crise causada polo coronavirus o Concello adaptou o pavillón do Berbés con 38 prazas para as persoas sen fogar. No referente aos servizos de comida, danlla en tuppers individuais para evitar grandes aglomeracións, pero “logo durmen a pouca distancia entre eles e na mesma zona. Así non se respectan as medidas hixiénicas estipuladas”, sinala Antón Bouzas, coordinador da asociación 'Foro Socioeducativo os ninguéns'.

O polideportivo do berbés habilitado para as persoas sen fogar
O polideportivo do berbés habilitado para as persoas sen fogar Miguel Núñez
As persoas sen fogar durmen a pouca distancia entre eles no polideportivo. Así non se respectan as medidas de hixiene”

“Agradécese a axuda do Concello neste caso, pero que vai pasar cando isto remate?”, pregúntase Bouzas, quen tamén é educador social e forma parte da xunta de goberno no Colexio de Educadoras sociais de Galicia. “Estas persoas cambia de vivenda cada pouco. Despois de gozar dunha cama e dunha ducha con auga quente teñen que volver á vida nas choupanas”, explica Bouzas.

Antón Bouza (esquerda) xunto a Javier Romero, unha persoa sen fogar
Antón Bouza (esquerda) xunto a Javier Romero, unha persoa sen fogar Miguel Núñez

Xa houbo protestas contra a situación na que viven as persoas sen teito. Organizouse unha acampada durante tres anos fronte ao Concello de Vigo para visibilizar como a xente non podía durmir nos albergues cunha mínima estabilidade. Os organizadores, ían as portas dos albergues para ver quen quedaba fóra e levalo á acampada.

Un dos organizadores da acampada —que se parou coa chegada do COVID—19—, Juan Miguel Carollo, asegura que cando habilitaron o polideportivo do Berbés e comezou a vir a xente, “os concelleiros non crían a cantidade de persoas que están vivindo na rúa”. “Semella que tivo que vir unha pandemia para visibilizar unha realidade social. Esperemos que despois disto haxa un punto e aparte nas políticas sociais a nivel municipal e estatal”, manifesta o tamén membro da acampada.

Ademais, houbo hostais da cidade que cederon as súas prazas para os sen teito, así como que o alcalde, Abel Caballero,  valora abrir temporalmente outro novo pavillón. “Está ben para visibilizar e humanizar a situación, pero queremos solucións dentro da normalidade”, defende Carollo.

Juan Miguel Carollo, membro e organizador da acampada protesta no Concello de Vigo
Juan Miguel Carollo, membro e organizador da acampada protesta no Concello de Vigo Miguel Núñez

O CAPITALISMO XERA POBREZA SISTEMÁTICA

A acumulación de riqueza propia do capitalismo, xera clases sociais e, por ende, desigualdades sociais sistemáticas. “Xéranse bolsas de pobreza no tempo e reprodúcense. A miseria é hereditaria”, manifesta Antón Bouzas. “Hai traballadoras sociais que trataron con varias xeracións inmersas na pobreza dunha mesma familia”, engade Bouzas.

O mesmo activista, sinala que, “tras vivir estas consecuencias inherentes ao sistema, moitas persoas acaban en adiccións e en situacións de drogodependencia”. Sobre os que pertencen ao lumpemproletariado, “moitas veces, eles mesmos chegan a pensar que por ter algunha adicción se merecen estar nesta situación, mais é importante indicar que á rúa só chegan os que non teñen medios económicos para curarse”, subliña.

Maria Luisa Montoya no sofá deteriorado da choupana
Maria Luisa Montoya no sofá deteriorado da choupana Miguel Núñez

Calquera de nós pode rematar na rúa”

“Calquera de nós pode rematar na rúa”, asegura Carollo. Para que a situación mellore, “os políticos deben ver a outra cara da moeda, máis alá dos conflictos. Hai que falar coas traballadoras sociais, con eles mesmos ou cos voluntarios”, sinala o membro da acampada.

A cidade de Vigo foi golpeada duramente pola droga nos anos 90, moita xente quedou adicta ás substancias estupefacentes e remataron en situacións de pobreza extrema, apartándose da sociedade. Agora, viven nas comentadas choupanas ou en zonas totalmente abandoadas na cidade.

Exemplo das subcomunidades que se crean nas zonas abandonadas na hora de comer
Exemplo das subcomunidades que se crean nas zonas abandonadas na hora de comer Miguel Núñez

Nestas zonas, “eles teñen as súas propias regras establecidas. Crean unha subcomunidade na que ninguén querería estar”, asegura Bouzas. “Aquí vivimos como podemos", relata Javier Romero, quen quedou sen fogar e vese obrigado a vivir na rúa. Moitas persoas non queren saír dalí por desconfianza plena a sociedade e chegan a desenvolver enfermidades mentais graves. “Á dificultade de estar na rúa hai que engadir a de convivir nesa situación con persoas que non coñeces de nada”, Antón Bouzas.

Yolanda Quintana, quedou sen fogar e agora padece de depresión crónica
Yolanda Quintana, quedou sen fogar e agora padece depresión crónica Miguel Núñez

“Hai que integralos e facer programas de reducción de danos. Que aprendan de novo a socializar”, argumenta Antón Bouzas. “É importante abrirlles as portas á sociedade a estas persoas. Que haxa programas de inclusión social. Poden axudar en comunidades veciñais, usar de vez en cando os pavillóns para facer deporte e sobre todo, tratalos como as persoas que son”, conclúe.

Antonio Pintos ensinando as condicións do lugar no que vive
Antonio Pintos ensinando as condicións do lugar no que vive Miguel Núñez

Coronavirus
Residencias de maiores, negocio ou mala praxe?
A Xunta toma o control de dúas residencias de maiores onde o número de contaxios de SARS-CoV-2 desbordou as posibilidades materiais e humanas do persoal.
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Opinión
Emergencia habitacional El servicio de urgencias sociales de Bilbao SMUS no responde
VV.AA.
El Ayuntamiento de Bilbao no atiende a una población migrante condenada a vivir en la calle al negársele el derecho al trabajo legal y la vivienda digna.
Derecho a la ciudad
Opinión Celebrando (que nos perdonen) la vida
Las “Tres Mil Viviendas”, ese wild west patrio, son otra vez protagonistas. Tras un tiroteo entre malhechores el sheriff quiere demoler sus guaridas.
Iritzia
Migranteak Pobreek molestatu egiten digute
Zer egin orain kalean lotan daudenekin? Nola aurre egin klase begirada politiko eraldatzaile batetik?
Crisis climática
Balance climático El Mediterráneo se consolida como zona especialmente vulnerable al cambio climático
Las víctimas de la dana suponen dos tercios de las muertes por fenómenos extremos en Europa en 2024, según un informe conjunto de Copernicus y la Organización Meteorológica Mundial que hace un balance climático del continente el pasado año.
València
València CGT denuncia graves incumplimientos del plan de inundaciones en la dana de València
Un informe incorporado a la causa judicial señala la falta de seguimiento de los propios protocolos autonómicos en el día de la tragedia y la víspera.
Barcelona
Barcelona Activistas de los derechos humanos piden la retención de un barco dispuesto para armar a Israel
La naviera Maersk está transportando estos días componentes para los cazas F-35. El Estatuto de Roma sobre genocidio contempla acciones legales contra las empresas que favorecen las masacres.
El Salto n.78
El Salto 78 Nueva revista, viejas injusticias: hablemos de Violencia Institucional
En el último número de la revista de El Salto dedicamos la portada y nuestro “Panorama” a una de las violencias que sufren las mujeres solo por el hecho de serlo, la que aún a día de hoy emana de un sistema irracional y patriarcal.

Últimas

Eventos
Taller de podcast El Salto invita a estudiantes a explorar las posibilidades del formato audiovisual
Proponemos un taller de guion y producción de programas para estudiantes de comunicación y periodismo los días 24 de abril y 8 de mayo.
Comunidad de Madrid
Educación El Gobierno de Ayuso deberá pagar 1.000 euros a una profesora por el exceso de horas lectivas
Según CCOO, hasta 6.500 profesoras y profesoras se podrán acoger a esta sentencia que supone una penalización a la Comunidad de Madrid por el exceso de horas extras que realiza el profesorado.
Laboral
Laboral El sindicato ELA alerta sobre la salud mental de las trabajadoras en intervención social
“Somos un instrumento de contención porque tratamos con población muy dañada, estamos en mitad del sándwich”, explica la educadora social Vanesa Núñez Moran.
Ayuntamiento de Madrid
Huelga de basuras Huelga indefinida de basuras en Madrid desde el 21 de abril tras romperse las negociaciones
Los representantes sindicales fuerzan el paro para obligar a las empresas subcontratadas por el Ayuntamiento a escuchar sus propuestas. El Ayuntamiento fija servicios mínimos del 50 %.
República del Sudán
Sudán Cara a. Un Sudán en guerra
Se cumplen dos años de una guerra que ya deja más de 13 millones de personas desplazadas y más de ocho millones de sudaneses al borde de la inanición.
Palestina
Palestina La UE apoya a Palestina con 1.600 millones de euros más pero sin entrar en la situación de Gaza
Los ministros de Exteriores europeos, que se han reunido en la mañana del 14 de abril con la Autoridad Nacional Palestina en Luxemburgo, no aumentan las sanciones contra Israel.

Recomendadas

Poesía
Culturas Joan Brossa, el mago que jugó con la poesía para reinventar el poder de la palabra
Casi inabarcable, la producción creativa de Joan Brossa se expandió a lo largo —durante medio siglo XX— y a lo ancho —de sonetos a piezas teatrales, pasando por carteles o poemas objeto— para tender puentes entre el arte, la política y el humor.
Andalucía
Memoria histórica La inanición de la memoria andaluza
Las políticas públicas de memoria en Andalucía se encuentran en un estado de paralización que pone en duda la voluntad de la Junta por la reparación efectiva.
Galicia
Galicia La TVG se gasta 839.772 euros en un programa de Miguel Lago y lo saca de parrilla tras hundirse en audiencia
El programa ‘O novo rei da comedia’ apenas llegó a los 36.000 espectadores de media en su estreno y cayó en picado en su hasta ahora última emisión al 3,4% de cuota de pantalla en una cadena que tuvo de cuota media en marzo un 8,1%.
Globalización
Crisis del multilateralismo El terremoto Trump sacude las instituciones del orden mundial y la “globalización feliz”
Muchas de las instituciones que marcaron la vida internacional desde la caída del Muro han entrado en crisis. ¿Todas? No, especialmente aquellas que intentan regular los derechos humanos, de los pueblos y de la naturaleza.