Coronavirus
“Tivo que vir unha pandemia para visibilizar a realidade das persoas sen fogar”

O COVID—19 golpeounos a todos dun xeito inesperado. Pero, que pasa con quen non ten fogar? A  crise sanitaria pode servir para coñecer e mudar as condicións de deshumanización nas que viven as persoas máis empobrecidas da sociedade.

Antonio Pintos, unha persoa sen fogar na súa choupana
Antonio Pintos, unha persoa sen fogar na súa choupana Miguel Núñez

Cando non podemos saír da casa, que pasa cos que non a teñen? “Soñan os ninguén con saír de pobres”, dicía Galeano no seu poema. Mais, aínda que estén confinados nos albergues ou habiliten espazos para que non fiquen na rúa, os que non posúen nin forza de traballo, están encadeados á miseria.

Na cidade de Vigo existe a problemática de que as persoas sen fogar só poden ficar no mesmo albergue durante 10 días seguidos. Tendo en conta os prazos para volver a entrar e que existen só tres albergues na cidade, moitas persoas teñen que durmir na rúa ou nas choupanas.

En cambio, durante a crise causada polo coronavirus o Concello adaptou o pavillón do Berbés con 38 prazas para as persoas sen fogar. No referente aos servizos de comida, danlla en tuppers individuais para evitar grandes aglomeracións, pero “logo durmen a pouca distancia entre eles e na mesma zona. Así non se respectan as medidas hixiénicas estipuladas”, sinala Antón Bouzas, coordinador da asociación 'Foro Socioeducativo os ninguéns'.

O polideportivo do berbés habilitado para as persoas sen fogar
O polideportivo do berbés habilitado para as persoas sen fogar Miguel Núñez
As persoas sen fogar durmen a pouca distancia entre eles no polideportivo. Así non se respectan as medidas de hixiene”

“Agradécese a axuda do Concello neste caso, pero que vai pasar cando isto remate?”, pregúntase Bouzas, quen tamén é educador social e forma parte da xunta de goberno no Colexio de Educadoras sociais de Galicia. “Estas persoas cambia de vivenda cada pouco. Despois de gozar dunha cama e dunha ducha con auga quente teñen que volver á vida nas choupanas”, explica Bouzas.

Antón Bouza (esquerda) xunto a Javier Romero, unha persoa sen fogar
Antón Bouza (esquerda) xunto a Javier Romero, unha persoa sen fogar Miguel Núñez

Xa houbo protestas contra a situación na que viven as persoas sen teito. Organizouse unha acampada durante tres anos fronte ao Concello de Vigo para visibilizar como a xente non podía durmir nos albergues cunha mínima estabilidade. Os organizadores, ían as portas dos albergues para ver quen quedaba fóra e levalo á acampada.

Un dos organizadores da acampada —que se parou coa chegada do COVID—19—, Juan Miguel Carollo, asegura que cando habilitaron o polideportivo do Berbés e comezou a vir a xente, “os concelleiros non crían a cantidade de persoas que están vivindo na rúa”. “Semella que tivo que vir unha pandemia para visibilizar unha realidade social. Esperemos que despois disto haxa un punto e aparte nas políticas sociais a nivel municipal e estatal”, manifesta o tamén membro da acampada.

Ademais, houbo hostais da cidade que cederon as súas prazas para os sen teito, así como que o alcalde, Abel Caballero,  valora abrir temporalmente outro novo pavillón. “Está ben para visibilizar e humanizar a situación, pero queremos solucións dentro da normalidade”, defende Carollo.

Juan Miguel Carollo, membro e organizador da acampada protesta no Concello de Vigo
Juan Miguel Carollo, membro e organizador da acampada protesta no Concello de Vigo Miguel Núñez

O CAPITALISMO XERA POBREZA SISTEMÁTICA

A acumulación de riqueza propia do capitalismo, xera clases sociais e, por ende, desigualdades sociais sistemáticas. “Xéranse bolsas de pobreza no tempo e reprodúcense. A miseria é hereditaria”, manifesta Antón Bouzas. “Hai traballadoras sociais que trataron con varias xeracións inmersas na pobreza dunha mesma familia”, engade Bouzas.

O mesmo activista, sinala que, “tras vivir estas consecuencias inherentes ao sistema, moitas persoas acaban en adiccións e en situacións de drogodependencia”. Sobre os que pertencen ao lumpemproletariado, “moitas veces, eles mesmos chegan a pensar que por ter algunha adicción se merecen estar nesta situación, mais é importante indicar que á rúa só chegan os que non teñen medios económicos para curarse”, subliña.

Maria Luisa Montoya no sofá deteriorado da choupana
Maria Luisa Montoya no sofá deteriorado da choupana Miguel Núñez

Calquera de nós pode rematar na rúa”

“Calquera de nós pode rematar na rúa”, asegura Carollo. Para que a situación mellore, “os políticos deben ver a outra cara da moeda, máis alá dos conflictos. Hai que falar coas traballadoras sociais, con eles mesmos ou cos voluntarios”, sinala o membro da acampada.

A cidade de Vigo foi golpeada duramente pola droga nos anos 90, moita xente quedou adicta ás substancias estupefacentes e remataron en situacións de pobreza extrema, apartándose da sociedade. Agora, viven nas comentadas choupanas ou en zonas totalmente abandoadas na cidade.

Exemplo das subcomunidades que se crean nas zonas abandonadas na hora de comer
Exemplo das subcomunidades que se crean nas zonas abandonadas na hora de comer Miguel Núñez

Nestas zonas, “eles teñen as súas propias regras establecidas. Crean unha subcomunidade na que ninguén querería estar”, asegura Bouzas. “Aquí vivimos como podemos", relata Javier Romero, quen quedou sen fogar e vese obrigado a vivir na rúa. Moitas persoas non queren saír dalí por desconfianza plena a sociedade e chegan a desenvolver enfermidades mentais graves. “Á dificultade de estar na rúa hai que engadir a de convivir nesa situación con persoas que non coñeces de nada”, Antón Bouzas.

Yolanda Quintana, quedou sen fogar e agora padece de depresión crónica
Yolanda Quintana, quedou sen fogar e agora padece depresión crónica Miguel Núñez

“Hai que integralos e facer programas de reducción de danos. Que aprendan de novo a socializar”, argumenta Antón Bouzas. “É importante abrirlles as portas á sociedade a estas persoas. Que haxa programas de inclusión social. Poden axudar en comunidades veciñais, usar de vez en cando os pavillóns para facer deporte e sobre todo, tratalos como as persoas que son”, conclúe.

Antonio Pintos ensinando as condicións do lugar no que vive
Antonio Pintos ensinando as condicións do lugar no que vive Miguel Núñez

Coronavirus
Residencias de maiores, negocio ou mala praxe?
A Xunta toma o control de dúas residencias de maiores onde o número de contaxios de SARS-CoV-2 desbordou as posibilidades materiais e humanas do persoal.
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Derecho a la ciudad
Opinión Celebrando (que nos perdonen) la vida
Las “Tres Mil Viviendas”, ese wild west patrio, son otra vez protagonistas. Tras un tiroteo entre malhechores el sheriff quiere demoler sus guaridas.
Iritzia
Migranteak Pobreek molestatu egiten digute
Zer egin orain kalean lotan daudenekin? Nola aurre egin klase begirada politiko eraldatzaile batetik?
Pobreza
Condiciones de vida El riesgo de pobreza solo sube entre la infancia
Mientras que el porcentaje de población en riesgo de pobreza o exclusión social bajó siete décimas en términos globales, este riesgo sube cuatro décimas entre los menores de 16 años.
Guerra en Ucrania
Conflicto bélico Rusia y Ucrania acuerdan un principio de alto el fuego marítimo a instancias de Estados Unidos
La Casa Blanca emite dos comunicados que coinciden en señalar una tregua en el Mar Negro y en prometer trabajo para el final de los ataques energéticos por ambas partes.
LGTBIfobia
Manifestación Plataforma Trans planta cara a la transfobia con una manifestación contra el odio
La convocatoria el 29 de marzo denuncia un contexto internacional antiderechos. La organización pide a partidos y sindicatos que se sumen a la marcha porque la transfobia es un problema social, y por lo tanto también político, explican.
Opinión
Opinión Bretón no es un monstruo, ni Martín el nuevo Capote
Frente a la libertad sin peros que defienden unos, la responsabilidad de muchos: la de ciudadanos y librerías que se niegan a comprar o vender, respectivamente, el libro que Anagrama ha tenido a bien materializar.
Feminismos
Irene García Galán “La memoria feminista hay que construirla desde abajo, desde nuestras casas”
‘Hilaria’ (Errata Nature, 2025) es un libro dedicado a la tatarabuela de Irene García Galán, pero también un ensayo político que navega a través de la memoria feminista, el antipunitivismo y el anarquismo.
Madrid
Madrid La Sareb amenaza con el desahucio a dos jóvenes activistas en Carabanchel
Cadete 7, el bloque en lucha del que el ‘banco malo’ prevé desalojarles de forma inminente este jueves 27, fue el primero recuperado por el movimiento de vivienda de Madrid en 2013 tras haber permanecido deshabitado desde 2008.

Últimas

Música
Música Pervertidos y puritanos, a los pies de Ethel Cain
Proyectos musicales como ‘Perverts’ de Ethel Cain son capaces de imponer silencio en medio de tanto ruido para pensar en un momento en que las redes sociales son herramientas tendenciosas para la difusión de propaganda de ultraderecha.
Minería
Minería estratégica en Extremadura La Comisión Europea declara “estratégicos” tres proyectos mineros en Extremadura
Las Navas (Cañaveral), Aguablanca (Monesterio) y La Parrilla (Almoharín) obtendrán financiación, verán facilitados sus procesos de tramitación y se beneficiarán de plazos más reducidos. La mina de Valdeflores no es considerada estratégica.
Israel
Genocidio Mercadona vende tampones y patatas procedentes de Israel
En 2024 se produjo una reducción de las importaciones de tampones y patatas israelíes. Mercadona es una de las plataformas que trabajan con estos productos.
Palestina
Cisjordania Hamdan Ballal, codirector de ‘No other land’, agredido por colonos israelíes
Según los testigos que presenciaron el ataque, el cineasta está herido. Poco antes de las 14h el codirector de la cinta ha anunciado que Ballal ha sido puesto en libertad.
Obituario
Obituario Jesús Santos, el basurero que se ganó el corazón de Alcorcón
Alcorconero de toda la vida, teniente alcalde, activista social y sindicalista, Jesús Santos hizo que aquellos que le acompañaron en su camino se ilusionaran por la política.
Más noticias
Residencias de mayores
Residencias Fondos de inversión y residencias: la mano invisible que retuerce los cuidados
Mientras DomusVi, en manos del fondo de inversión ICG, ya es la empresa con más residencias privadas del Estado, residentes, familiares y trabajadoras explican lo que supone que las prácticas especulativas acunen la vejez de las personas.

Recomendadas

Guerra en Ucrania
Guerra en Ucrania Colegios underground en Járkov después de tres años de guerra
La ciudad ucraniana construye escuelas subterráneas, preparadas para aguantar ataques balísticos y nucleares.
Argentina
Estela de Carlotto “Faltan todavía muchos nietos por encontrar”
Al cumplirse 49 años del golpe cívico-militar, la presidenta de Abuelas de Plaza de Mayo dialogó con El Salto y apuntó contra el Gobierno de Milei y su ministra de Seguridad, Patricia Bullrich, que encabeza la represión de la protesta social.
México
Hallazgo en Teuchitlán Crisis de desaparecidos en México: los buscadores, entre el narco y las omisiones del Estado
El hallazgo del cementerio clandestino en Teuchitlán, Jalisco, ha conmocionado a todo México. El país que vive una crisis por la desaparición de más de 120 mil personas, que en 18 años solo han aumentado frente a una pasmosa impunidad.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Un rayo de esperanza tras cinco años de los protocolos de la vergüenza
A punto de prescribir los posibles delitos, un avance judicial abre la puerta a conocer quién decidió no derivar a hospitales a ancianos en residencias en la Comunidad de Madrid.