Tribuna
A celulosa e a mina son o modelo industrial do Partido Popular

É fundamental que tezamos unha rede social transversal na sociedade, capaz de unir a sectores diferentes que sexan quen de aglutinárense nun movemento social arredor dun denominador común: a defensa do noso territorio.
Mariscadora ría de Arousa
Mariscadora a pé traballando na ría de Arousa. Alba Cambeiro
Xaquín Rubido

Portavoz da Plataforma en Defensa da Ría de Arousa.

22 mar 2025 09:12

Estamos nun momento crítico para o futuro de Galicia. O goberno autonómico está totalmente decidido a promover dous grandes proxectos —a mina de cobre de Touro e a macrocelulosa de Palas de Rei— na bacía hidrográfica do rí Ulla. E faino utilizando os vellos eslogans de “progreso” e “postos de traballo” como forma de atraer a atención e tapar as eivas estruturais que teñen ambos.

Unha primeira consideración metodolóxica pode ser útil. O río Ulla forma unha unidade ecoxeográfica coa ría de Arousa, non son realidades estancas, senón, ao contrario, interconectadas moi intimamente porque o río Ulla é o máis caudaloso dos que alimentan a ría, cun caudal medio de 79,3 m3/s.

Costas
Costa A ría de Arousa, ao bordo do colapso ecosistémico
A principal produtora de marisco de Galiza afronta unha crise sen precedentes; o impacto da contaminación actual e a de potenciais industrias como Altri ou a reapertura da mina de Touro poñen en perigo o sector do mar.

Parecería lóxico, polo tanto, que se pretenderamos realmente avaliar o impacto de Altri ou da mina de cobre de Touro, teriamos que enfrontarnos a unha análise global, ou sexa, observar e cuantificar os efectos sinérxicos de ambos os dous proxectos conxuntamente sobre o río e a ría. Nada máis lonxe da realidade, a Xunta de Galicia permite unha avaliación individualizada e, aínda por riba, Altri só avalía o seu impacto hidrolóxico no encoro de Portodemouros e a mina de cobre só ten en conta o impacto nos ríos Lañas e Brandelos, afluentes do río Ulla.

Hai outra consideración xeral a ter en conta: ambos os dous proxectos —a mina e a celulosa— van ter 90 e 75 anos de concesión respectivamente. Son proxectos que van afectar ao futuro de Galicia e ás xeracións vindeiras. Son algo moi serio que precisamos ver con tranquilidade, sen presións e desde diversos ángulos de análise. E isto que eu entendo que é o máis razonable é o contrario ao que está a pasar porque a Xunta de Galicia declarou a estes dous proxectos de interese estratéxico (PIE) e iso acelera os procedementos e impide unha análise sosegada e mesmo un debate social plural. Declarar PIE un proxecto é o mellor xeito de que camiñe administrativa e socialmente como por unha autoestrada, para que cando nos decatemos xa se estea executando.

Ademais a lonxevidade de ámbolos dous proxectos obriga necesariamente a unha análise prospectiva de como lles vai afectar o cambio climático. Esta cuestión, que ten unha importancia capital para tomar unha decisión correcta cara ao noso futuro, non se está a abordar en ningún dos dous proxectos. No estudo Evaluación del impacto del cambio climático en los recursos hídricos y sequías en España (2017) avalíase ese impacto —ata 2100— no sistema hidrográfico Galicia Costa, dependente da comunidade autónoma. As conclusións son claras para calquera dos escenarios posibles: tendencia decrecente das precipitacións, incremento da evapotranspiración e diminución da recarga dos acuíferos. É dicir: vai haber menor cantidade de auga dispoñible tanto nos ríos como nas augas subterráneas. O verán será cada vez máis extenso e as choivas máis concentradas en pouco tempo con medias térmicas en gradual ascenso.

Mesmo cos datos históricos actuais do río Ulla podemos constatar que o promedio do caudal mensual no período 2009-2023 para os meses de xuño a outubro, ambos incluídos, é menor de 6 m3/s. Precisamente foi este criterio o que aduciu a consultora Pöyry, en calidade de experto independente, para rexeitar o traslado da fábrica de celulosa de Ence da súa ubicación actual en Pontevedra ao río Eume, por ter este un caudal medio de 6 m3/s (Localización y requerimientos. Industria global de celulosa Kraft. Mayo 2019, páx.25).

Altri vai producir máis pasta de papel que Ence e, polo tanto, terá unha vertedura maior. É curioso que esta consultora finesa Pöyry se fusionase coa sueca AF para converterense en AFRY e firmaren un contrato con Altri en 2021 para realizar os estudos preliminares e de viabilidade, seleccionar a ubicación, realizar os servizos de autorización ambiental e o deseño e inxeñería da planta de celulosas en Palas de Rei á beira do río Ulla.

Precisamente Altri asinou un convenio coa sociedade Impulsa (Sociedade para o desenvolvemento de proxectos estratéxicos de Galicia S.L.) o 1 de outubro de 2021. Impulsa ten maioritariamente capital público (40%+ 3,43% de Reganosa + 5,1% de Sogama) pero o goberno do Sr. Rueda, por algún motivo inconfesable, agóchanos a letra pequena dese convenio que compromete o uso do diñeiro público.

Porque ese é outro aspecto moi importante deste cambio de modelo produtivo que está impulsando o Partido Popular. Faise utilizando o diñeiro público, sen facer públicos os documentos que asinan e convertendo á administración autonómica en voceira de empresas multinacionais que queren implantarse no noso territorio para beneficiarense dos nosos recursos e deixárennos a contaminación para a vida. A Xunta de Galicia abandonou a defensa dos intereses maioritarios da sociedade galega e pasou a ser o axente comercial de Altri e da mina de Touro. Nin siquera aparenta neutralidade no procedemento. Estamos a vivir en directo como o PP destrúe o noso modelo produtivo vertebrador do territorio —o sector agrogandeiro e marisqueiro/bateeiro— e o substitúe sen abrir un debate no conxunto da sociedade, sen diálogo e con prepotencia.

Evidentemente para imporen este modelo xa foron construíndo unha andamiaxe legal que lles permita facelo coas menores garantías ambientais posibles, no menor tempo posible para evitar que a sociedade poida organizarse e respostar.

Por iso é fundamental tecer unha rede social transversal na sociedade, capaz de unir a sectores diferentes que sexan quen de aglutinárense nun movemento social arredor dun denominador común: a defensa do noso territorio e dos nosos sectores produtivos cun modelo alternativo, sostible, que artelle a sociedade, que transforme os nosos produtos de calidade con trazabilidade, que asegure que o valor engadido dos nosos produtos queda na nosa terra. Un modelo integrador, máis humano, que garantice a nosa soberanía alimentaria e afortale a nosa identidade.

Tribuna
La celulosa y la mina son el modelo industrial del Partido Popular

Es fundamental que tejamos una red social transversal en la sociedad capaz de unir a sectores diferentes que sean capaces de aglutinarse en un movimiento social alrededor de un denominador común: la defensa de nuestro territorio.
Mariscadora ría de Arousa
Mariscadora a pie trabajando en la ría de Arousa. Alba Cambeiro
Xaquín Rubido

Portavoz da Plataforma en Defensa da Ría de Arousa.

22 mar 2025 10:20

Estamos en un momento crítico para el futuro de Galicia. El gobierno autonómico está totalmente decidido a promover dos grandes proyectos —la mina de cobre de Touro y la macrocelulosa de Palas de Rei— en la bacía hidrográfica del río Ulla. Y lo hace utilizando los viejos eslóganes de “progreso” y “puestos de trabajo” como forma de atraer la atención y tapar los defectos estructurales que tienen ambos.

Una primera consideración metodológica puede ser útil. El río Ulla forma una unidad ecogeográfica con la ría de Arousa; no son realidades estancas, sino, al contrario, interconectadas muy íntimamente porque el río Ulla es el más caudaloso de los que alimentan la ría, con un caudal medio de 79,3 m3/s.

Galicia
Galicia La ría de Arousa, al borde del colapso ecosistémico
La principal productora de marisco de Galicia se enfrenta a una crisis sin precedentes; el impacto de la contaminación actual y la de potenciales industrias como Altri o la reapertura de la mina de Touro ponen en jaque al sector del mar.

Parecería lógico, por lo tanto, que si pretendemos realmente evaluar el impacto de Altri o de la mina de cobre de Touro, tendríamos que enfrentarnos a un análisis global, o sea, observar y cuantificar los efectos sinérgicos de ambos proyectos conjuntamente sobre el río y la ría. Nada más lejos de la realidad, la Xunta de Galicia permite una evaluación individualizada y, por si fuera poco, Altri solo evalúa su impacto hidrológico en el embalse de Portodemouros y la mina de cobre solo tiene en cuenta el impacto en los ríos Lañas y Brandelos, afluentes del río Ulla.

Hay otra consideración general a tener en cuenta: ambos proyectos —la mina y la celulosa— van a tener 90 y 75 años de concesión respectivamente. Son proyectos que van a afectar al futuro de Galicia y a las generaciones venideras. Son algo muy serio que precisamos ver con tranquilidad, sin presiones y desde diversos ángulos de análisis. Y esto que yo entiendo que es lo más razonable es lo contrario a lo que está pasando porque la Xunta de Galicia declaró la mina y la celulosa como proyectos de interés estratégico (PIE) y eso acelera los procedimientos e impide un análisis sosegado e incluso un debate social plural. Declarar PIE un proyecto es la mejor manera de que camine administrativa y socialmente como por una autopista, para que cuando nos enteremos ya se esté ejecutando.

Además, la longevidad de ambos proyectos obliga necesariamente a un análisis prospectivo de cómo les va a afectar el cambio climático. Esta cuestión, que tiene una importancia capital para tomar una decisión correcta para nuestro futuro, no se está abordando en ninguno de los dos proyectos. En el estudio Evaluación del impacto del cambio climático en los recursos hídricos y sequías en España (2017) se evalúa ese impacto —hasta 2100— en el sistema hidrográfico Galicia Costa, dependiente de la comunidad autónoma. Las conclusiones son claras para cualquiera de los escenarios posibles: tendencia decreciente de las precipitaciones, incremento de la evapotranspiración y merma del recargo de los acuíferos. Es decir: va a haber menor cantidad de agua disponible tanto en los ríos como en las aguas subterráneas. El verano será cada vez más extenso y las lluvias más concentradas en poco tiempo con promedios térmicos en gradual ascenso.

Incluso con los datos históricos actuales del río Ulla podemos constatar que el promedio del caudal mensual en el período 2009-2023 para los meses de junio a octubre, ambos incluidos, es menor de 6 m3/s. Precisamente, fue este criterio al que adujo la consultora Pöyry, en calidad de experto independiente, para rechazar el traslado de la fábrica de celulosa de Ence de su ubicación actual en Pontevedra al río Eume, por tener este un caudal medio de 6 m3/s (Localización y requerimientos. Industria global de celulosa Kraft. Mayo 2019, pág.25).

Altri va a producir más pasta de papel que Ence y, por lo tanto, tendrá un vertido mayor. Es curioso que esta consultora finesa Pöyry se fusionara con la sueca AF para convertirse en AFRY y firmar un contrato con Altri en 2021 para realizar los estudios preliminares y de viabilidad, seleccionar la ubicación, realizar los servicios de autorización ambiental y el diseño e ingeniería de la planta de celulosas en Palas de Rei al lado del río Ulla.

Precisamente, Altri firmó un convenio con la sociedad Impulsa (Sociedad para el desarrollo de proyectos estratégicos de Galicia S.L.) el 1 de octubre de 2021. Impulsa tiene mayoritariamente capital público (40%+ 3,43% de Reganosa + 5,1% de Sogama), pero el gobierno del Sr. Rueda, por algún motivo inconfesable, nos esconde la letra pequeña del convenio que compromete el uso del dinero público.

Porque ese es otro aspecto muy importante de este cambio de modelo productivo que está impulsando el Partido Popular. Se hace utilizando el dinero público, sin hacer públicos los documentos que firman y convirtiendo a la administración autonómica en portavoz de empresas multinacionales que quieren implantarse en nuestro territorio para beneficiarse de nuestros recursos y dejarnos la contaminación para la vida. La Xunta de Galicia abandonó la defensa de los intereses mayoritarios de la sociedad gallega y pasó a ser el agente comercial de Altri y de la mina de Touro. Ni siquiera aparenta neutralidad en el procedimiento. Estamos viviendo en directo cómo el PP destruye nuestro modelo productivo vertebrador del territorio —el sector agroganadero y marisquero/bateiro— y lo sustituye sin abrir un debate en el conjunto de la sociedad, sin diálogo y con prepotencia.

Evidentemente, para imponer este modelo ya fueron construyendo un andamiaje legal que les permita hacerlo con las menores garantías ambientales posibles, en el menor tiempo posible para evitar que la sociedad pueda organizarse y responder.

Por eso, es fundamental tejer una red social transversal en la sociedad, capaz de unir a sectores diferentes que se aglutinen en un movimiento social alrededor de un denominador común: la defensa de nuestro territorio y de nuestros sectores productivos con un modelo alternativo, sostenible, que articule la sociedad, que transforme nuestros productos de calidad con trazabilidad, que asegure que el valor añadido de nuestros productos queda en nuestra tierra. Un modelo integrador, más humano, que garantice nuestra soberanía alimentaria y refuerce nuestra identidad.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Medio ambiente
Medio ambiente Milleiros de persoas enchen A Pobra do Caramiñal para berrar contra a celulosa de Altri e a mina de Touro
Unha grande multitude por terra e centos de embarcacións por mar esíxenlle ao Goberno de Alfonso Rueda que “recúe” ante o potencial desastre ambiental que sobrevoa Galiza.
Medio ambiente
Medio ambiente Galiza volve á rúa contra Altri, Greenalia e a celulosa da Xunta: o desastre natural en cifras
Espérase que centos de embarcacións e decenas de miles de persoas participen nunha manifestación este sábado na Pobra do Caramiñal, un dos concellos da ría de Arousa, onde desemboca o río Ulla, o máis afectado pola fábrica de celulosa.
Medio ambiente
Altri O PSdeG cambia de posición e chama á súa militancia para acudir á manifestación contra Altri na Pobra
O partido de José Ramón Gómez Besteiro abandona a ambigüidade e, por primeira vez, fai un chamado por mail ás súas bases para apoiar a mobilización do sábado 22 convocada pola Plataforma en Defensa da Ría de Arousa e a Plataforma Ulloa Viva.
Tribuna
Tribuna La celulosa y la mina son el modelo industrial del Partido Popular
Es fundamental que tejamos una red social transversal en la sociedad capaz de unir a sectores diferentes que sean capaces de aglutinarse en un movimiento social alrededor de un denominador común: la defensa de nuestro territorio.
Turquía
Contra Erdogan Turquía en las calles: cae el muro del miedo a las movilizaciones
La detención del principal rival político de Erdogan ha provocado protestas masivas en todo el país que amenazan con convertirse en movilizaciones generales de descontento contra el gobierno.
Finlandia
Reducción de GEI De sumidero de carbono a emisor de gases: los bosques en Finlandia ya no capturan CO2
El 74% de la superficie del país nórdico está cubierto por árboles. Los bosques funcionaban como sumidero de carbono, pero han pasado de capturar 28 millones de toneladas de dióxido de carbono a emitir 1,2 millones de toneladas de este gas.
Perfiles con tiempo
Perfiles con Tiempo Miguel Tadeo, pintor: “Cuanto más conocimiento tienes, más sabes lo poco original que eres”
Conocimiento, técnica e intimidad: esa es la triada a la que Miguel Tadeo (Logroño, 1986) alude para referirse a los pilares de su obra pictórica.

Últimas

Derechos sociales
Derechos laborales La legislación protege a los trabajadores ante alertas metereológicas
El Ministerio de Trabajo y los sindicatos recuerdan que hay previstos permisos retributivos, reducción de jornada o cambios en la misma para evitar los desplazamientos peligrosos al puesto de empleo.
Palestina
Palestinarekin Elkartasuna Euskal Herria se moviliza para reivindicar la resistencia palestina frente al genocidio de Israel
Las manifestaciones organizadas por la plataforma Palestinarekin Elkartasuna en Donostia, Bilbao y Gasteiz reúnen a miles de personas que denuncian la ruptura del alto al fuego.
Derechos sociales
Derechos sociales Convocan un ‘tsunami’ por los servicios públicos en la Comunidad de Madrid
Decenas de organizaciones convocan este domingo una manifestación para defender los derechos sociales y la gestión 100% pública de los servicios del Estado de Bienestar.
Más noticias
Opinión
Opinión Vox y los negros
Que la extrema derecha no es única depositaria del racismo en nuestras sociedades es una obviedad que el movimiento antirracista no se cansa de señalar. En su obra ‘Infiltrado en Vox’, el periodista Moha Gerehou aborda esta evidencia con desparpajo.
Green European Journal
Green European Journal Trabajar menos y no de forma más inteligente
Los argumentos esgrimidos a favor de políticas como la reducción de la jornada laboral y la renta básica suelen basarse en su potencial para aumentar la productividad, pero maximizar la producción no es lo que el planeta y sus habitantes necesitan.

Recomendadas

Galicia
Galicia Galicia vuelve a la calle contra la celulosa de Altri, Greenalia y la Xunta: el desastre natural, en datos
Cientos de barcos y decenas de miles de personas están llamadas a participar este sábado en una manifestación en A Pobra do Caramiñal, uno de los municipios de la ría de Arousa, donde desemboca el río Ulla, el más afectado por la pastera.
Literatura
Millanes rivas “El 25-M nos facilita generar una comunidad y creo que ‘Paisaje nacional’ contribuye a ello”
Un encuentro con el escritor Millanes Rivas a propósito de su novela ‘Paisaje nacional’, con Extremadura, su historia herida y el 25 de marzo de fondo conversado.
Ecuador
Ecuador Leonidas Iza: “No negociamos principios”
El presidente de la Confederación de Nacionalidades Indígenas del Ecuador y candidato de Pachakutik en la primera vuelta de las elecciones de Ecuador habla en esta entrevista de las exigencias indígenas para la segunda vuelta.