Sanidad pública
Luisa Lores: “Imos cara a unha sanidade ‘yankee’ na que a promoción da saúde non importa”

Luisa Lores foi directora do Complexo Hospitalario de Pontevedra, é experta en procesos de privatización sanitaria e activista da Asociación Galega en Defensa da Sanidade Pública (AGDSP). Falamos con ela para coñecer os perigos do modelo sanitario que se está a impor no país.

Que buscan as empresas ‘infiltradas’ na sanidade pública galega?
Defender os seus intereses. A industria alimentaria quere influír na sanidade pública porque é unha das causas principais dos nosos padecementos, financiando sociedades de endocrinoloxía e mesmo unha sociedade de pediatría que financia Artiach. Outro xeito é influenciar no pensamento médico financiando congresos: a Universidade de Santiago está totalmente infiltrada pola industria farmacéutica e a cátedra USC-Novartis pagada por Roche. Outra forma máis directa é participar dentro da clínica: a área de Corazón do CHUS vai comezar a co-xestionarse con Medtronic, a empresa de tecnoloxía médica máis grande do mundo. Se os médicos dubidan en poñerche un marcapasos o máis seguro é que cho poñan porque o vende Medtronic.

Que danos supuxeron este tipo de prácticas?
En 2017, o 50% do gasto sanitario foi para privatizacións, fármacos e tecnoloxía. En 2018, o 70%, agravando o problema. A sanidade agora vive da enfermidade, non lle interesa a saúde. É coma se unha fábrica de coches fabricase coches peores para vivir de arranxalos. En Galicia somos o segundo consumidor de antibióticos de España, que está 16 puntos por riba da media europea. Considérase que nos nenos o 90% dos antibióticos están mal receitados e, segundo o Sergas, os menores de tres anos consomen entre dúas e tres pautas, con todos os problemas que producen.

É como se unha fábrica de coches fabricase coches peores para vivir de arranxalos

Quérennos enfermos?
Non, pero tampouco parece que fagan nada para evitalo. Ti les: “Os casos de cancro de mama dobraranse en 2020”. Non vas facer nada? No ano 2000 había 15.000 novos casos en España e en 2017, máis de 27.000. En vez de preocuparse polo aumento, preocúpanse en facer cribados para diagnosticar e radiar. Neste tempo ninguén veu ao hospital facer un estudo para saber o que está pasando, non lles importa. A min si que me importa, pero non mo deixan facer porque a historia clínica electrónica está xestionada por Indra e non me dá ferramentas para facelo.

En paralelo, denúncianse colapsos nas urxencias.
Imos cara a unha sanidade yankee na que a promoción da saúde non importa. No 2018, só un 11% do orzamento vai á atención primaria, xa hai lista de espera e hai casos que precisan unha resposta inmediata, polo que a xente recorre a urxencias e acaban colapsándose. Mentres haxa unha porta de urxencias, os recortes non van levantar ás masas porque sempre queda esa opción; unha sanidade de batalla, moi medicalizada, con moitas placas e análises que xeran unha falsa tranquilidade, pero poida que o problema de base non se detecte e atrase a diagnose.

Cal é o camiño para resolver estas problemáticas?
O primeiro é devolver os datos ao sistema público: o I+D+i conta con profesionais en Galicia que somos os que temos que avaliar a nosa práctica, facer unha auditoría continuada e unha diagnose de saúde da poboación. O segundo é potenciar a atención primaria facendo programas de promoción da saúde. Por último, desprivatizar os centros. É mentira que o privado funcione mellor. Desprivatizando reduciríase a medicalización da poboación, o gasto en fármacos e tecnoloxía e centrariámonos nos coidados e na educación. Sería un cambio ao sistema de Alma-Atá.