We can't find the internet
Attempting to reconnect
Something went wrong!
Hang in there while we get back on track
Partido Popular
A Xunta deu 4,8 millóns en contratos a dedo á empresa que dirixe a irmá de Feijóo en só cinco anos
A empresa de seguridade, limpeza e servizos sociosanitarios Eulen, capitaneada no noroeste do Estado español por Micaela Núñez Feijóo, irmá do líder do Partido Popular, levou 1.311 contratos adxudicados a dedo e sen concurso público por un valor total de 4.832.029,85 euros soamente entre 2018 e 2023. Conseguiuno repartindo centos de contratos entre todos os organismos dependentes do Goberno galego, que contrataron de forma recorrente con familiares de altos cargos do partido, como consellerías, axencias púnlicas, consorcios, organismos autónomos, fundacións do sector público, sociedades mercantís públicas e outros entes como institutos sectoriais ou centros de innovación. Todos eles, elixiron contratar con Eulen, Eulen Centro Especial de Empleo, Eulen Seguridad e Eulen Servicios Sociosanitarios, empresas pertencentes ao mesmo grupo.
Licitaciones menores entre la Xunta y Eulen (2018-2023) by El Salto periódico on Scribd
Esta información desvélaa en exclusiva O Salto grazas á análise exhaustiva de máis de millón e medio de contratos emitidos sen anuncio previo nin concurso público polas decenas de organismos públicos dependentes da Xunta de Galiza, a pesar da escasa accesibilidade que ofrece o Portal de Transparencia do Goberno galego neste tipo de contratos menores. Ademais destas contratacións, a empresa da que Micaela Núñez Feijóo é alta directiva levou nas mesmas datas outros 15,1 millóns en licitacións maiores, esta vez si abertas, como desvelou o diario Público en 2022. Ademais, calcula como a empresa multiplicou por máis de tres as súas contratacións públicas desde que Alberto Núñez Feijóo chegou á Xunta en 2009 en comparación co Goberno de coalición entre o PSdeG-PSOE e o BNG na lexislatura 2005-2009. Neste caso, os datos son de libre acceso tanto na Plataforma de Contratos Públicos de Galicia como no Diario Oficial de Galicia.
Hai apenas unha semana, esta redacción revelaba outro caso de como un familiar dun alto cargo do Partido Popular galego lucrábase multiplicando a súa facturación grazas aos contratos con organismos dependentes en última instancia do Goberno galego. É o caso de Francisco Antonio Otero Illodo, o marido da secretaria xeral do PPdeG, Paula Prado, que, desde que entrou a formar parte da empresa Allwork Vestiario Laboral un día antes de decretarse o estado de alarma, esta sociedade pasou de facturar un contrato de apenas 182 euros a lucrarse durante o tres anos que durou a pandemia con 38 contratos menores coa Xunta, é dicir, realizados a dedo, por un valor total de 145.975,72 euros e dedicados, principalmente, á compra de equipos de protección individual (EPI).
Partido Popular
Exclusiva Unha empresa dispara a súa facturación coa Xunta tras fichar ao marido da secretaria xeral do PP galego
A Xunta solicitou decenas de contratos con conceptos ambiguos
Ademais da opacidade ao acceso dos contratos públicos —reducindo ao mínimo expoñente as posibilidades nos procesos de procura— o obxecto co que a Xunta fai públicos estes contratos, en decenas de ocasións, son sinxelamente indescifrables. Até en 85 ocasións, eses contratos levan como título “Edificios e outras construcións”. Ou noutras 170 ocasións, a administración correspondente decide simplemente colocar o nome da escola onde Eulen realiza algún tipo de servizo sen que se detalle cal. Pero a cousa segue. Á Consellería de Sanidade, ao Sergas, Eulen factúralle até en 39 ocasións por “material non sanitario” que evitan detallar.
Poderíase deducir sen moita marxe de risco á equivocación que moitos destes contratos, especialmente os adxudicados á póla de seguridade do grupo, dedícanse precisamente a iso, a levar a cabo os labores de vixilancia de moitos dos centros de titularidade pública onde os organismos dependentes da Xunta realizan algún tipo de actividade. Con todo, se esa maneira de operar leva a cabo así, por que as consellerías que xestionan centos de inmobles como Educación ou Sanidade non licitan a seguridade de todos os seus centros nun único paquete e sácano a concurso público para conseguir unha mellor oferta e permitir democratizar o seu acceso?
Sanidade facturou a Eulen, mes a mes, 14 veces 10.834,55 euros por un mesmo concepto nomeado como “seguridade”. Un servizo que, de maneira conxunta, tería que sacar a concurso
Fontes especializadas en contratación pública explican a esta redacción varias claves para entender a liberdade de acción que permite a calquera administración o uso deste tipo de contratos. Por unha banda, cómpre ter en conta que as licitacións menores son aquelas teñen un valor inferior a 40.000 euros cando son contratos de obras e de 15.000 euros cando se trata de contratos de subministración ou de servizos. De feito, casualidade ou non, a Consellería de Sanidade facturou a Eulen, mes a mes desde o catro de maio de 2021 até o 12 de setembro de 2022, 14 veces pola mesma cantidade 10.834,55 euros e polo mesmo servizo nomeado soamente como “seguridade”. O que suma un total 151.683,70 euros que, se o licitasen de maneira conxunta, obrigaría a sacalo a concurso e que outras empresas puidesen competir en igualdade de condicións por acceder a ofrecer ese servizo. Esa dinámica repítese unha e outra vez nos 1.311 contratos adxudicados a dedo que O Salto publicou de forma libre e accesible ao comezo desta información.
Nesa mesma liña, a Lei 9/2017, de 8 de novembro, de Contratos do Sector Públicos é clara: “Non poderá fraccionarse un contrato coa finalidade de diminuír a contía do mesmo e eludir así os requisitos de publicidade ou os relativos ao procedemento de adxudicación que correspondan”. O propio Instituto Nacional de Administración Pública (INAP) publicou un artigo de investigación respecto diso asinado por Cristina Clementina Areas Alegría, profesora encargada na Universidade de Deusto, que é case unha sorte de guía cidadá de corte xurídico para tratar de entender os supostos nos que unha administración podería cometer fraude realizando un fraccionamento dos contratos de forma interesada e artificial. A Xunta Estatal do INAP afirma que existe fraccionamento do obxecto do contrato “sempre que se divida este con a finalidade de eludir os requisitos de publicidade ou os relativos ao procedemento de adxudicación correspondente, e iso, aínda que se trate de varios obxectos independentes, se entre eles existe a necesaria unidade funcional ou operativa”. Agora ben, esta interpretación resulta moi complexa na práctica e esixe, de facto, unha valoración en cada caso.
“Na base do concepto de contrato menor en fraude susténtase a idea de que, ao permitir unha adxudicación directa, o que se pretende é beneficiar a un determinado e concreto suxeito”, explica a profesora da Universidade de Deusto no seu artigo publicado no INAP. E remata respecto diso: “Outro criterio utilizado como indicativo dun fraccionamento fraudulento é a existencia de contratos periódicos ou sucesivos. A existencia de diversos contratos menores cun mesmo obxecto realizados simultaneamente é, de xeito evidente, indiciaria dunha fraude. Aínda que resulta menos sospeitosa, a existencia de diversos contratos menores tramitados consecutivamente que teñen por obxecto prestacións que forman unha unidade operativa, é tamén un indicio de fraude”.