Feminismos
O xornalismo será feminista

O colectivo Xornalistas Galegas presentouse en Compostela amadriñado por Margarita Ledo e Rosa Cobo.

xornalistas galegas feminismo
Presentación ao público da asociación Xornalistas Galegas. Elena Martín
10 nov 2018 19:45

O 8 de marzo de 2018, as xornalistas galegas mobilízanse no marco dunha folga feminista internacional e histórica. O 7 de xullo deste ano asínase o manifesto da asociación Xornalistas Galegas. O documento, que avoga por un xornalismo feminista, colectivo e solidario foi asinado por case duascentas profesionais. Na mañá deste 10 de novembro a asociación presentouse ao público. Na xornada estiveron presentes, en espírito rebelde, todas as que anteriormente loitaron e abriron camiño. Pioneiras, rompedoras, galegas. Emilia Pardo Bazán, Concepción Arenal, María Luz Morales ou Begoña Caamaño. Caamaño, quen dixo: “É o tempo do feminismo: da xustiza, da igualdade, da liberdade, da dignidade e, por que non? Da felicidade”.

A facultade de Ciencias da Comunicación de Compostela foi o escenario da presentación. O tempo non desanimou ao case cento de persoas que ocuparon o auditorio. Soaron as Tanxugueiras, Guadi Galego ou Mercedes Peón. O acto comezou coa intervención da xornalista Ana Sanmartín, e rematou cun debate composto só por mulleres expertas. Sanmartín lembrou como a forza do 8M serviu para dar pulo ao colectivo. “Algunhas acudimos a Madrid, á primeira asemblea estatal de “Las periodistas paramos”, e escoitando compañeiras o sentimento foi abrumador”, explicou Sanmartín, “non estamos soas”. Á conciencia feminista uníase un sentimento de responsabilidade, como traballadoras duns medios que perpetúan o sistema patriarcal.

Begoña Caamaño:  “É o tempo do feminismo: da xustiza, da igualdade, da liberdade, da dignidade e, por que non? Da felicidade”
“En xullo”, continuou Sanmartín, “redactamos o noso manifesto, a nosa esencia, o que nos fai grandes”. Un manifesto que cobrou vida, a través dun vídeo, nas voces das xornalistas galegas. “Visibilizar ás mulleres nos medios de comunicación”, “desestigmatizar a presenza da muller na información”, ou transitar “dun xornalismo competitivo e individualista” a un “xornalismo solidario, comunitario, honesto e comprometido”, son algúns dos seus obxectivos. Noutro vídeo, Chévere, bandas musicais como De Vacas, escritoras, presentadoras… enviaron azos ás xornalistas.

Onde as mulleres non cadran

As dúas madriñas do evento pertencen aos dous eixos fundamentais de Xornalistas Galegas: o xornalismo e o feminismo. Margarita Ledo, xornalista, cineasta, membro da RAG e “axitadora cultural feminista”, iniciou a súa intervención cunha dedicatoria: “Aos traballadores e traballadoras da CRTVG, que loitan contra o acoso, contra a censura e contra o que ninguén quere nomear”. Tamén cunha anécdota: “Cando rematei xornalismo en Barcelona comecei a buscar traballo. O meu tío Quique díxome que tiña un amigo que coñecía ao propietario de La Región. Que lle preguntaría por min. Ao día seguinte vexo ao meu tío cunha cara realmente patética... contestáranlle que polas características da empresa, unha muller non cadraba”.
xornalistas galegas 3
Presentación ao público da asociación Xornalistas Galegas. Elena Martín

Na súa intervención Ledo recordou o camiño xa percorrido en Galiza cara un xornalismo feminista. E os atranques na ruta. “No 94 o Parlamento Galego crea, a iniciativa da deputada Pilar García Negro, a Comisión de Igualdade”. No 2004 nace o Observatorio da Igualdade e o Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia asina a Declaración Compostela. A declaración era consecuencia da mala cobertura mediática dos casos de violencia de xénero, que o Colexio instaba a mudar. “Se a aplicación se tivera feito dende entón”, ironizou, “tal vez hoxe non estariamos aquí”.

A segunda madriña, Rosa Cobo, é profesora de titular de Socioloxía de Xénero da Universidade da Coruña. Cobo declarou o seu agradecemento polo convite, e a alegría e optimismo que lle causa “esta explosión de feminismo”. “A desigualdade non é opinable”, afirmou, “existe dolorosamente para as mulleres”. “Os grandes medios están ao servizo dos intereses masculinos”, sinalou, “normalizan valores e crenzas que fortalecen as desigualdades, favorecendo o status quo dos poderosos”. “A tarefa é infinita”, dixo, “e precísanse políticas nos medios, para os medios, e unha audiencia que reclame códigos culturais feministas”.

Ferramentas para outro xornalismo

Alba Taladrid, Silvia Vieites, Chus Purriños presentaron no evento os instrumentos nos que traballa o colectivo. Por unha banda, unha axenda de mulleres expertas de distintos ámbitos. Voces ás que acudir, e que contribúan a crear novos referentes. Tamén o Observatorio feminista dos medios, unha ferramenta “para detectar, analizar e denunciar o carácter non igualitario, machista e mesmo misóxino da representación da muller na comunicación”. O primeiro froito das investigacións do Observatorio verá a luz o 8 de marzo do 2019. Tratará de dar resposta ás preguntas xurdidas no seo de Xornalistas Galegas:“Que está pasando con nós, coas profesionais da comunicación? En que condicións estamos a traballar, laboral e profesionalmente? Que lugares ocupamos dentro das empresas?”.

Ademais Xornalistas Galegas continuará a traballar en rede co resto de plataformas e asociacións de mulleres da comunicación. “Participaremos de novo, a finais de ano, nun encontro do colectivo “Las periodistas paramos”, para seguir aprendendo delas e con elas”.

Expertas para “aplacar” o patriarcado

O evento rematou cun panel de expertas que debían contestar á cuestión, formulada pola xornalista Claudia Morán: “Por que é necesario un xornalismo feminista?”. “A resposta pode parecernos moi obvia. Para moitas persoas non o é”, sinalou. Paz Filgueira, xuíza titular do Xulgado de Familia nº 12 de Vigo, Joana Magalhães, investigadora, Alba Nogueira, profesora titular en Dereito Administrativo, Silvia Pérez, socióloga e voceira da Rede Galega Contra a Trata, María Xosé Porteiro, escritora, xornalista e política, e Elena Roca, licenciada en Ciencias da Actividade Física e xogadora internacional de rugby, responderon.

Paz Filgueira comezou explicando que os homes continúan “a situar ás mulleres nunha situación de segunda, algo que hoxe non se debería consistir”. Continuou Joana Magalhães: “En termos absolutos a visibilidade das mulleres científicas en prensa escrita é tres veces menos que os colegas homes somos o 20% de fontes citadas cando somos o 40% do persoal de investigación no estado”. Alba Nogueira lembrou o dereito constitucional da cidadanía a unha información veraz. “Dificilmente é veraz unha información que non expresa o que está sucedendo na sociedade. e a forma de velo da metade desa sociedade”, sinalou. Para Silvia Pérez: “Os medios son cómplices e transmisores da representación social da prostitución, hai que mudar o tratamento que fan do consentimento”, sinalou, “se se paga, non é sexo”.

Ana Sanmartín: “As forzas que se asocian para facer o ben non se suman, multiplícanse. Somos parte da cuarta ola do feminismo, imaxinade o que podemos conseguir se nos unimos”

María Xosé Porteiro lembrou que “ter a palabra é ter un poder inmenso”. “Hai moita fontes de autoridade, non ten xustificación que o grande número de mulleres xornalistas que pasastes pola facultade non as empregades”. Para finalizar, Elena Roca pediu mudar a representación das mulleres deportistas nos medios. Coma o título da súa columna en La Opinión, lembrou que toca “aplacar ao machismo”. “Abrides un xornal e tal vez na última folla, en pequeno, aparece unha campioa de algo”, denunciou. 

xornalistas galegas 2
Presentación de Xornalistas Galegas en Compostela. Elena Martín

Xa na recta final da mañá Ana Sanmartín colleu o micrófono: “Por deformación profesional vouvos deixar uns titulares”. “Fai douscentos anos as sufraxistas británicas acadaron o dereito ao aborto, o seu lema era Feitos, non palabras”. “A nosa ollada é poder e a nosa palabra é poder”. “As forzas que se asocian para facer o ben non se suman, multiplícanse. Somos parte da cuarta ola do feminismo, imaxinade o que podemos conseguir se nos unimos”. E para rematar, o lema do colectivo: “o xornalismo será feminista, ou non será”.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Reino Unido
Reino Unido La decisión del Supremo de Reino Unido da alas a la transfobia en un contexto antiderechos trans
Los términos “mujer” y “sexo” en la Ley de Igualdad se refieren únicamente a la mujer biológica y al sexo biológico, pese a que esta especificación no aparezca de forma literal en el texto.
Opinión
Opinión Poliamor de derechas, poliamor de izquierdas
La no-monogamia no puede ser simplemente una etiqueta identitaria o una preferencia personal, sino una práctica material que cuestiona la propiedad privada, la privatización de los cuidados y la reproducción de los roles de género
Series
Series Masculinidad hegemónica o plomo: la sátira contra los hombres en ‘The White Lotus’
La serie culmina de forma trágica, llevando al extremo la lógica neoliberal, y se cuestiona si es posible una transformación que no termine cooptada por el propio patriarcado.
Galicia
Galicia Vigo, A Coruña y Ourense compraron material policial a Israel por medio millón de euros en solo cuatro años
El alcalde ourensano, Gonzalo P. Jácome, adjudicó un contrato por 70.000 euros días después del siete de octubre. Abel Caballero firmó otro de más de 200.000 euros y la alcaldesa de A Coruña siguió la estela con un contrato de 170.000 euros.
Turquía
Pinar Selek “Turquía sigue gobernada en base al miedo”
La profesora y socióloga turca, quien ha sufrido además de cárcel, un acoso judicial por 27 años, habla de la falta de independencia del poder judicial, del adoctrinamiento social y de la formación de la sociedad turca.
Gasto militar
Gasto militar ¿De dónde sacará Sánchez el dinero para financiar el incremento del gasto en defensa?
La promesa de aumentar las partidas presupuestarias militares necesita redirigir 10.471 millones de euros para alcanzar el 2% del PIB. Cumplirlo este año abre a su vez un grave problema para hacerlo en 2026.
Eventos
Evento Un Salto al periodismo desde el barrio: acompáñanos en un directo sobre periodismo situado
El Salto organiza un evento centrado en el potencial de los formatos sonoros para transmitir información veraz y fiable de forma cercana. Para hacer periodismo desde el barrio y barrio desde el periodismo.
Salud
El precio justo La nueva ley del medicamento o estrategias para bajar el precio de los genéricos (que son caros)
En España pagamos de media un 10% más por los medicamentos genéricos que consumimos que en el resto de la UE. Al mismo tiempo, nuestro gasto farmacéutico ha aumentado un 33% en la última década.

Últimas

Laboral
Laboral Tres nuevos días de huelga para parar el ERE en Bridgestone
Los sindicatos de forma unánime convocan paros los días 24, 25 y 26 de abril y no descartan ampliar las acciones de lucha para evitar el despido de 546 trabajadores.
There Is Alternative
There Is Alternative De redes, software, cacharritos y todo lo que no sea Elon Musk | TINA #1
Primer programa del podcast There Is Alternative de El Salto Radio sobre el lado oscuro de la tecnología y sus alternativas éticas y responsables.
El Salto Radio
El Salto Radio A dos velas
El documental “A dos velas”, de Agustín Toranzo indaga en las causas de los cortes de suministro eléctrico sistemáticos e indiscriminados que varios barrios obreros de Sevilla vienen denunciando desde hace años.
Opinión
Opinión Priorizar bombas sobre camas de hospital
El presupuesto público parece tener siempre un límite cuando se trata de contratar personal o mejorar infraestructuras en Sanidad. Pero no lo tiene cuando se trata de gasto militar.
Opinión
Guggenheim Urdaibai Respuesta al Agirre Center: no participaremos en este juego con cartas marcadas
VV.AA.
El “proceso de escucha” se invalida a sí mismo al existir un plan ya elaborado y no publicado “de expansión discontinua del Guggenheim de Bilbao en Urdaibai”.
Comunidad de Madrid
Huelga de universidades públicas Con un gigantesco mural profesorado y alumnado exigen más inversión en las universidades públicas de Madrid
Después del encierro del pasado 7 de abril, una espectacular acción de la comunidad universitaria ha llamado la atención sobre el recorte de recursos que prevé el gobierno de Díaz Ayuso en su nueva ley de universidades.
Más noticias
Estados Unidos
Extrema derecha Los beneficios de Tesla caen un 71% y Musk anuncia que reducirá su colaboración con Trump
Las protestas contra Elon Musk funcionan y hacen caer los beneficios y el valor en bolsa de la compañía. El anuncio del millonario hace que las acciones de Tesla crezcan cerca de un 5% en apenas unas horas.

Recomendadas

El Salvador
El Salvador El caso Ábrego García destapa el turbio pacto de Trump con Bukele
El joven salvadoreño no ha sido condenado ni en Estados Unidos ni en su país de origen, pero es uno de los cientos de personas con la vida pendiente de un hilo por las políticas de Trump y Bukele.
Siria
Siria Fragmentos de un retorno
Regresar no siempre es fácil. En estas misivas, los sirios Naoura A., residente en Francia, y Basem Al Bacha, residente en Alemania intercambian opiniones con motivo de la vuelta de Naoura a la ciudad donde se conocieron: Damasco.
Historia
Historia Miguel Martínez: “En Villalar, la izquierda arrancó los comuneros al franquismo”
Miguel Martínez, profesor de historia y literatura españolas en la Universidad de Chicago, analiza desde una óptica progresista la Edad Moderna, el momento histórico fetiche de las derechas españolistas.