comunidade corentena

Coronavirus
Sobre a corentena e a vida en comunidade

En tempos de precariedade, xentrificación e amor romántico, cada aplauso das oito –por ‘repipi’ que sexa– produce un efémero e valioso sentimento comunitario.
6 abr 2020 21:00

Oito da tarde. Saímos á xanela, aplaudimos, as veciñas cantan xuntas e miran cun sorriso unhas a outras. Ata a corentena, vivían porta con porta e só falaran algunha vez do ‘mal tempo que vai hoxe’.

A corentena nos edificios, nos ‘niditos’ de familia do modelo pensado en Hollywood da clase media aspiracional, déixanos ver a crudeza e o ‘sensentido’ do que agora chamamos “normalidade”. Nela moitas non sabemos nin o nome da señora que durme ao outro lado da parede; só que ten un Ibiza azul e un can riquiño. Dalgún xeito negámoslle a condición humana de persoa e calquera posible vínculo con nós. Facemos de xeito inconsciente que non sexa máis que “a veciña do 1ºE”.

corentena comunidade

Vilas e cidades cheas de edificios cheos de xente. Xente que non fala, que xa ten bastante con traballar dez horas ao día, facer as tarefas do fogar e con sorte pasar algo de tempo coa familia. Explicar como chegamos a isto daría para tese: precariedade, inestabilidade, educación neoliberal, especulación, xentrificación, amor romántico, etc.

O modelo ensínanos que entre outras cousas, precisas un bo traballo e un bo piso nunha boa zona. Un ‘bo traballo’ é o produtivo economicamente, omitindo as ilusións e os principios éticos de cada quen. Un ‘bo piso nunha boa zona’ é o que ten praza de garaxe, tarima flotante, un Mercadona e unha academia de inglés á volta da esquina.

Pero vai máis alá de cidades ou aldeas. Hai máis comunidade nalgúns barrios de Madrid que en vilas como Bertamiráns. Un dos puntos diferenciais é o xeito de entender o noso espazo: buscamos un lugar onde atopar persoas coas que compartir o noso tempo ou que nos compense en termos produtivos, de capital? Sen decatarnos, o capitalismo rematou determinando as nosas necesidades e anulando os nosos desexos. Fíxonos crer que a produtividade era o camiño para acadalos, pero xa non cola.

Cada aplauso e cada proxección soez de Concheiros é un momento de comunidade e empatía entre veciñas, onde en conxunto nos acompañamos fronte a un problema común

Atopar con quen falar no bar de abaixo ou que na panadaría reserven a túa bola non son variables para a maioría social á hora de escoller onde vivir. De feito, que para algunhas de nós o sexan responde a privilexio co que non contan as máis vulnerables e excluídas. Como vai pensar que é prioritaria a vida en comunidade quen cobra 400€ ao mes? Oxalá.

Con todo, debemos entender esa vida en comunidade como un dereito para todas. Determina a nosa saúde afectiva, mental, reduce a nosa dependencia material. Na medida das circunstancias, fainos persoas máis felices. Nun artigo, a xornalista Sara Guerrero preguntábase:

“Parece que, a diferenza do campo, a cidade ten todo o necesario para un bo vivir: traballo, servizos públicos coma o transporte e as bibliotecas, universidades, ximnasios, centros comerciais, cines.... A cidade é un privilexio. Excepto en momentos de crises. Que pasa entón cando todos eses privilexios pechan? Que é o que queda na cidade para nós?”

Sexa onde sexa que vivamos, cómpre reflexionar na necesidade dos privilexios cos que algúns contamos. Canto vale que Amazon envíe nun día? Ou poder cear en trinta restaurantes diferentes? Por que a maioría dos privilexios implican consumo? Con todo, a reflexión serve de pouco para as máis precarizadas, que verán empeoradas as súas condicións laborais mentres grandes empresarios se acollen a falsos ERTE.

Outra óptica. Vivir en comunidade tamén é un xeito de resistencia ante un sistema que non pensa en nós. Nunca o fai. É o caso da veciñanza de Elviña, aldea da Coruña colonizada pola especulación desde hai medio século. Durante a corentena, por primeira vez en sete anos deixaron de manifestarse cada venres pola desafectación das súas casas dun plan urbanístico que as expulsa delas. O motivo polo que loitan non é outro que o seu dereito a vivir en comunidade, que entenden chave para o seu benestar. Poderían aceptar o plan que pensaron para eles e vivir en pisos máis confortables, pero elixen loitar por vivir na súa aldea, na súa casa, e sobre todo, coa súa xente. Explícao Pilar Santiago, veciña de Elviña:

“Queremos vivir en comunidade, crear lazos. Aquí cando morre un veciño imos todos ao enterro, se alguén se atopa mal os veciños axudámolo, pero iso estase perdendo. Temos un sentimento de pertenza, pero con este urbanismo fanse casas unipersoais, onde a xente non se coñece, que se o veciño de arriba me está molestando, co que vive ao lado non quero nin falar... E non somos un caso aillado.”

Pasa na Coruña pero tamén no Corgo, no barrio de Sar, no campo de refuxiados de Dheisheh, en Nuevo Gualcho ou en Nueva Cajolá. Comunidades, asociacións veciñais, relacións diversas motivadas por realidades que nada teñen que ver, pero que atopan no tecido das súas respectivas comunidades o xeito de tirar para diante e defender unha vida que vai máis alá do ‘eu’ e dun confort desgraciado. Tamén mencionar aquelas comunidades que xorden froito da exclusión social do sistema, colectivos de persoas migrantes, persoas ás que lle negan un fogar ou que son excluídas por estigmas e prexuízos sociais. Que sería delas se ademais da pobreza extrema non tiveran ese apoio mutuo, humano, comunitario, entre elas?

A corentena pode ser unha oportunidade para reiniciar e por en valor a vida en comunidade, ante un sistema que non pensa en nós

A corentena pode ser unha oportunidade para reiniciar. Podemos poñerlle nome a María, a veciña do 1ºE, ou aproveitar para comezar a mercar no pequeno comercio. Tamén para reformular as nosas prioridades, o estado das cousas, da sanidade pública, do coidado das maiores...  Cada aplauso das oito –por ‘repipi’ que sexa– e cada proxección soez de Concheiros son momentos de comunidade e empatía entre veciñas, onde todas facemos fronte a un problema común e nos acompañamos ata superalo. É bonito, pero tamén ten que ser reivindicativo.

corentena en comunidade 3

Porque despois disto volverá a “normalidade”, e ningún ben nos fará se seguimos na roda dun modelo que nos constrúe para estar e pensar soas, por moita xente que haxa ao redor. Deámoslle unha volta.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Análisis
Análisis Estados Unidos, la mayor burbuja de la humanidad
Donald Trump no es una anomalía, sino la cristalización de ese pacto perverso entre dinero y política.
Análisis
Análisis El gobierno neoliberal de la vida: ¿un crimen perfecto?
El último libro de Borxa Colmenero sintetiza gran parte del pensamiento crítico sobre el concepto neoliberalismo y opta por una lectura alternativa a la empleada habitualmente: más que una ideología mercantilista, es un gobierno económico de la vida.
Política
Análise O goberno neoliberal da vida: un crime perfecto?
O último libro de Borxa Colmenero sintetiza gran parte do pensamento crítico sobre o termo 'neoliberalismo' e opta por unha lectura alternativa á empregada habitualmente: máis que unha ideoloxía mercantilista, é un goberno económico da vida.
Palestina
Genocidio Salah al Bardauil, miembro del comité político de Hamás, entre los 23 asesinados por Israel esta madrugada
Israel ha matado a 634 personas desde la ruptura del alto el fuego el pasado martes. Un ataque del Estado sionista hacia suelo libanés este sábado ha dejado siete muertos.
Comunidad de Madrid
Fin a la privatización Un tsunami marcha por Madrid por la gestión totalmente pública de los servicios a la ciudadanía
La plataforma Tsunami por los Servicios Públicos nace este domingo para aglutinar a decenas de organizaciones sociales que quieren hacer frente al “modelo neoliberal de destrucción masiva de los derechos humanos y sociales”.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Un rayo de esperanza tras cinco años de los protocolos de la vergüenza
A punto de prescribir los posibles delitos, un avance judicial abre la puerta a conocer quién decidió no derivar a hospitales a ancianos en residencias en la Comunidad de Madrid.
Siria
Siria Siria, de la euforia por el fin del régimen al examen de la transición
Las matanzas en el litoral sirio y las dudas acerca de las nuevas autoridades dejan atrás la alegría por la caída de al Asad y enfrían el aniversario de la revolución, el primero tras la huida del dictador.
Gobierno de coalición
Consejo de Ministros Ángel Víctor Torres anuncia que tiene cáncer, pero seguirá al frente del Ministerio de Política Territorial
Reducirá su agenda como titular de Política Territorial en las semanas previas a una operación a finales de abril. Fuentes ministeriales dicen que la enfermedad “va bien” y “tiene solución”.
Medio ambiente
Oliver Franklin-Wallis “La industria de los residuos deja una cicatriz enorme en nuestro planeta”
El periodista británico Oliver Franklin-Wallis recorre en ‘Vertedero’ (Capitán Swing, 2024) las prácticas ocultas de la industria de residuos, exponiendo el papel de las grandes corporaciones, en connivencia con autoridades e instituciones públicas.
Contigo empezó todo
Contigo empezó todo El comunismo libertario de Hildegart Rodríguez
La joven madrileña, a quien se recuerda por morir a manos de su madre, contribuyó con sus ideas a la política revolucionaria durante la II República.
Opinión
Opinión La berlusconización de Mazón
Es evidente que el presidente de la Generalitat no ha asumido la agenda de la ultraderecha por convicción, sino por supervivencia política y judicial, en una estrategia no muy diferente a la que empleó Silvio Berlusconi.

Últimas

La vida y ya
La vida y ya Para vivir bien
“Para vivir bien hacen falta plantas, profe”, dijo una alumna. Esa frase es una forma de recordar que para vivir bien no es suficiente con levantarte cada mañana y meterte en el metro con los ojos pegados al sueño de estar en otra parte.
Tribuna
Tribuna La celulosa y la mina son el modelo industrial del Partido Popular
Es fundamental que tejamos una red social transversal en la sociedad capaz de unir a sectores diferentes que sean capaces de aglutinarse en un movimiento social alrededor de un denominador común: la defensa de nuestro territorio.
Turquía
Contra Erdogan Turquía en las calles: cae el muro del miedo a las movilizaciones
La detención del principal rival político de Erdogan ha provocado protestas masivas en todo el país que amenazan con convertirse en movilizaciones generales de descontento contra el gobierno.
Más noticias
Finlandia
Reducción de GEI De sumidero de carbono a emisor de gases: los bosques en Finlandia ya no capturan CO2
El 74% de la superficie del país nórdico está cubierto por árboles. Los bosques funcionaban como sumidero de carbono, pero han pasado de capturar 28 millones de toneladas de dióxido de carbono a emitir 1,2 millones de toneladas de este gas.

Recomendadas

México
EZLN Genealogía del “común” zapatista, política de la liberación
El EZLN celebró junto a sus bases de apoyo unas jornadas conmemorando el 31 aniversario del levantamiento en Chiapas, en el que se hizo reflexión sobre los retos que vive el movimiento. En abril, preparan el encuentro (Rebel y revel), de arte.
Galicia
Galicia Galicia vuelve a la calle contra la celulosa de Altri, Greenalia y la Xunta: el desastre natural, en datos
Cientos de barcos y decenas de miles de personas están llamadas a participar este sábado en una manifestación en A Pobra do Caramiñal, uno de los municipios de la ría de Arousa, donde desemboca el río Ulla, el más afectado por la pastera.
Literatura
Millanes rivas “El 25-M nos facilita generar una comunidad y creo que ‘Paisaje nacional’ contribuye a ello”
Un encuentro con el escritor Millanes Rivas a propósito de su novela ‘Paisaje nacional’, con Extremadura, su historia herida y el 25 de marzo de fondo conversado.