Urbanismo
Espekulazio politiko baten istorioa

Auzo oso bat hamarkadetan zehar baztertuta mantendu ondoren, Barakaldoko Udalak bere hirigintza arauak aldatu ditu eraikuntza enpresa baten interesei egokitzeko.

Burtzeña barakaldo
Burtzeña auzoa, Barakaldo Eder Álvarez Rivera
Eder Álvarez Rivera
Elkarrekin Podemos Barakaldo
10 feb 2020 22:59

Tamalez, “hirigintza-espekulazioa” terminoa gehiegitan irakurtzera ohituta gaude, lursailak pilatzeko, birkalifikatzeko eta hirigintzan hainbat xantaia egiteko era guztietako eragiketei buruz hitz egiten dugunean. Normalean, horien helburu bakarra izaten da herritarren eta lurraldearen interesen kontura ahalik eta onura pribatu handiena lortzea; baina tokiko administrazioa beharrezko kolaboratzaile bihurtzen denean, ekintza horiek dimentsio larriagoa hartzen dute, batez ere, erakundeek auzo oso baten bahiketan oinarritutako eragiketa ilun baten legitimatzaile gisa jokatzen dutenean hamarkada luzez. Burtzeña auzoaren kasua dugu horietako bat, Barakaldon.

Bizkaiko beste langile-auzo asko bezala, Burtzeña herrigunetik isolatua eta oztopo natural eta artifizialek inguratua garatu zen. Barakaldoko ekialdean dago, Kadagua eta Ibaizabal ibaiak elkartzen diren lekuan bertan, eta Bilboko Zorrotza auzoarekiko mugakidea da. Gainera N-634 errepideak eta Irauregiko trenbideak zatitzen dute, eta A-8 autobideko zubibidearen itzalean bizi da. Barakaldo berdearen eta grisaren arteko muga ere bada.

Urte askoan Udalak baztertutako auzoa da Burtzeña. Izan ere, auzokoek gogoratzen duten azken inbertsioa joan den hamarkadan eginiko eskailera mekanikoena da, eta, orain dela gutxi, auzoa bitan banatzen duen N-634 errepidea gurutzatzeko semaforoak jarri zituzten. Horrez gain, antzinako industriaren arrastoz jositako auzoa da Burtzeña; utzikeriaren, arratoien eta sasien mende lagatako auzoa.

“Bizkaiko beste langile-auzo askotan gertatu legez, isolamendu latzak auzo identitatea indartu du”

Baina Bizkaiko beste langile-auzo askotan gertatu legez, isolamendu latzak, Udalaren zabarkeriarekin eta auzoaren kontrako bidegabekeria sentimenduarekin batera, auzo identitatea indartu du. Izan ere, ohikoa zen auzoko leihoetan “BURTZEÑA EXISTE” lelopean jarritako kartel berde ugari ikustea. Eta, beste behin ere, auzoa benetan existitzen zela erakutsi zuen espekulazioak.

2000. urteko lehenengo hamarkadaren burbuila urbanistikoaren testuinguruan, “Burtzeña Plaza” eragiketa urbanistikoa erdizka utzi zuen Promociones Etxegunzaga enpresak (auzotarren salaketak tarteko). Enpresak auzoaren zati handi bateko orubeak erosi zituen; industria-hondarrez, FEVEren trenbidez, goi-tentsioko lineaz eta kutsatutako lurrez beteriko milaka metro karratu, uholdeak pairatzeko eremuan kokatuak, gainera. Eta urteak joan, urteak etorri, garbiketarik ez… «Arratoiek jango gaituzte» zen gehien entzuten zen esaldietako bat.

Bitartean, Barakaldoko Udalak ez zuen inolako inbertsiorik egiten. Ezta oinarrizkoenak ere. «Beste auzo batzuetatik kendutako banku eta paperontziak ekartzen zizkiguten», esaten ziguten 2015. urtean auzoko elkartekoek, eta ez ziren gehiegikeriatan ari. Ez da kasualitatea auzoak udalerriko langabezia eta DBE hartzaileen indizerik altuena izatea, baita etxebizitza parke zaharrenetako bat ere. 90eko hamarkadan herriko desindustrializazio-prozesuan auzoa baztertu zuten, “geroko” geratu zen, eta ordutik horrela izan dute, lugorri, arpilatze urbanistikoa justifikatzen duen koartada lortzeko unearen zain.

Hala eta guztiz ere, arazo bat zuen enpresak. Eremu urbanistiko hori Barakaldoko HAPOan zabalegia zen, eta, gainera, etxebizitzak eraikitzeko muga 350 unitatekoa zen… Eta hara non datorren Administrazioa, utzikeriatik hirigintza-eragiketaren legitimaziorako bidean. EAJk Burtzeñako Barne Plana aldatzeko mekanismoa martxan jarri zuen, eremua murrizteko eta eraikigarritasuna %40 igotzeko asmoz. Tartean, gogoratu beharra dago eremu horretan uholde arriskua dagoela, 100 urteko aldietan; gainera, trenbidea, lurren kutsadura, goi tentsioko linea, eta ondare-babesa duten hainbat eraikin daude tartean. Barakaldoko talde ekologistak eta auzo elkarte ia guztiak hirigintza-planaren aldaketaren kontra agertu ziren berehala… Auzo elkarte bakarrak ez zion kontra egin: Burtzeñakoak, hain zuzen ere.

“Udal arkitektoak berak “zalantzazko bideragarritasuna” antzeman zion hirigintza proiektu horri, baina auzorako irtenbide bakartzat saldu zion Udal Gobernuak burtzeñar askori”

Auzoa berritzearen gozokia saldu zieten, hamarkada luzeetako utzikeriaren ondoren. Eta errepikatu beharra dago: ez dute gehiegikeriarik esaten. Auzo elkartearekin egindako lehenengo bilera bukatutakoan, txakur baten tamainako arratoi batek gurutzatu zuen kalea gure aurrean. «Egin dezatela nahi dutena, baina egin dezatela berehala», errepikatzen ziguten behin eta berriz. Jokaldia egina zegoen. Udal arkitektoak berak “zalantzazko bideragarritasuna” antzeman zion hirigintza proiektu horri, baina auzorako irtenbide bakartzat saldu zion Udal Gobernuak burtzeñar askori. Hori gutxi ez, nonbait, eta EAJk 2019ko urtarrilean operazioa aurrera ateratzen ez bazen euro bat ere ez inbertitzeko mehatxua egin zion zuzenean auzoari: “Burtzeñak merkataritza, farmaziak, kutxazain automatikoak eta antzerako zerbitzuak berreskuratzeko aukera ahaztu beharko luke kasu horretan; nagusientzako lokalei agur…".

Eta horrela, Osoko Bilkura zakar batean, PSEk botoa aldatu zuen azken unean EAJrekin bat egiteko, eta, beraz, sustatzaileak Plan Orokorra aldatzea lortu zuen, eraikigarritasuna 550 etxebizitzaraino handitzeko eta interesatzen ez zitzaien lursaila Udalaren esku uzteko. Irregulartasunez betetako prozesu hartan, Barakaldoko gobernu-taldeak Plan Orokorra aldatu zuen, eremuaren %65aren jabe den Promociones Etxegunzaga enpresaren mesederako.

Atzo bertan Planteamenduko Aholkularitza Batzordean eztabaidatu zen behin-behineko onarpena, elkarteek eta ekologistek aurkeztutako 30 alegazio baino gehiagori jaramonik egin gabe, hainbat ez-betetze salatuta; partaidetza-prozesu erabat eskasa eta edukirik gabea egin zen, berdintasun-txostena azken orduan aurkeztu zuten (gainera, kontrako irizpenaz), eta uholde-arriskudun lurretan eraiki nahi dute, esaterako. Eta bitartean, auzoa beti bezala: inbertsio publikorik gabe, beste operazio urbanistiko batzuen zain.

“Burtzeñak hamarkadak daramatza abandonatuta, eta ez dugu jakin auzoarentzako biziberritze integralerako proposamen bat artikulatzen”

Edonola ere, geure buruari galdetu beharko genioke nola den posible degradatutako auzo bateko auzo-mugimenduaren zati batek horrelako operazio bat aldeztea. Eta, zentzu horretan, komenigarria litzateke autokritika egitea; izan ere, ezkerra eta auzo-mugimendu ekologista beti interes espekulatiboen lorratzean baikoaz.

Burtzeñak hamarkadak daramatza abandonatuta, eta, gure espaziotik behintzat, ez dugu jakin auzoarentzako biziberritze integralerako proposamen bat artikulatzen. Proposamen horrek ingurumena errespetatu beharko du, eta bertako biztanleak politika publikoen erdigunean jarri. Baina, berriz ere, interes espekulatiboek etxeko atea bota digute, auzoarekin negozioa egiteko. Egunerokotasun instituzionalak jan egiten gaitu, eta haren agendatik kanpo alternatibak artikulatzeari lehentasuna ematea planteatu beharko genuke, ezustean berriro harrapatzea nahi ez badugu.

Archivado en: Urbanismo
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Literatura
Silvia Nanclares “Moratalaz nace como barrio franquista, solo que no contaban con la presión vecinal”
Con ‘Nunca voló tan alto tu televisor’ la escritora madrileña regresa a su barrio y examina lo que quedaba debajo de la cáscara de progreso que supuso la construcción del edificio de Torrespaña, aun hoy uno de los más reconocibles de la ciudad.
Alicante
Alicante Denuncian a un alto cargo de Mazón y al alcalde de La Nucía por prevaricación urbanística
AE-Agró acusa a Bernabé Cano, alcalde de la Nucia y al Director General de Urbanismo autonómico de haber cometido un delito de prevaricación urbanística y otro ambiental con el PAI la Serreta.
Universidad
Educación El Gobierno anuncia el endurecimiento de la normativa para la creación de universidades privadas
El Consejo de Ministros aprueba la tramitación urgente de una modificación en la legislación que regula la creación de centros privados de enseñanzas universitarias.
Estados Unidos
Estados Unidos Estudiantes de Columbia luchan contra las amenazas de deportación
Los estudiantes de Columbia se unen mientras el ICE y el Departamento de Policía de Nueva York (NYPD) atacan el activismo palestino. “[Columbia] está dispuesta a concederle al gobierno de Trump todo lo que quiera”, declara un estudiante a Mondoweiss.
Ecuador
Hacia el 13 de abril Acuerdo histórico de la izquierda y el movimiento indígena para la segunda vuelta de las elecciones en Ecuador
La alianza entre la Revolución Ciudadana y Pachakutik, el brazo político del movimiento indígena, no se producía desde 2006 y podría ser determinante para la victoria de la candidata correísta, Luisa González, en las elecciones del 13 de abril.
Violencia obstétrica
Violencia obstétrica Helena Eyimi, matrona: “El parto es un misterio y queremos controlarlo todo, pero no podemos”
Consentimiento informado, trato personalizado y libertad de elección. Para Helena Eyimi (Madrid, 1975) , matrona asesora de Naciones Unidas, es fundamental que las mujeres se sitúen en el centro de las decisiones durante el parto y esos tres conceptos son clave.
Culturas
Culturas Lorca fue también un visionario que intuyó los vínculos entre la música negra y el flamenco
La 24ª edición del Festival de Flamenco de Nueva York abrió un espacio de debate para analizar el impacto que tuvo el movimiento cultural del Renacimiento de Harlem en la obra del poeta granadino.
Análisis
Análisis Algunas preguntas incómodas sobre el rearme europeo
Si la UE ha de librar un conflicto con Rusia o China, no sería convencional y en teatro europeo, sino con más seguridad en África, donde se desplazarán con toda probabilidad gradualmente buena parte de las contradicciones del sistema.

Últimas

Aviación
Travel Smart Las multinacionales españolas, a la cola de la reducción de emisiones por vuelos de negocios
Un estudio publicado este martes por organizaciones ecologistas señala que las emisiones por vuelos de negocios a nivel global se han reducido un tercio, pero las empresas españolas van a la zaga y suspenden en transparencia u objetivos concretos.
Represión
Policía infiltrado La Directa destapa un nuevo caso de policía infiltrado, esta vez, en el activismo de Lleida
Bajo la identidad falsa de Joan Llobet García, un agente de la trigesimosegunda promoción de la Academia de Ávila, pasó dos años infiltrado en espacios independentistas, estudiantiles y ecologistas.
Madres protectoras
Madres protectoras Una madre, condenada a tres años y medio por secuestrar a su propia hija, solicita su indulto
La libertad de Jewel Lázaro depende de la respuesta del Ministerio de Justicia de España a su petición de indulto con el fin de no separarla de otro bebé de nueve meses.
Más noticias
Maltrato animal
Maltrato animal Lidl denuncia a los animalistas que detectaron afecciones en la carne de pollo de la cadena
El Observatorio de Bienestar Animal asegura que el departamento legal de la cadena les pidió que eliminaran todas las publicaciones sobre ellos y creen que es una estrategia legal para silenciarles.

Recomendadas

Militarismo
Alejandro Pozo “El oportunismo de la industria militar española aprovechando lo que pasa en Gaza es grave”
Este investigador sobre paz, conflictos armados, desarme y acción humanitaria denuncia que el rearme ya está teniendo lugar y que el Ejecutivo escamotea información sobre las relaciones comerciales de la industria con Israel.
Galicia
Galicia Bimba y Lola se aleja de las fibras textiles de Altri con la salida del presidente de Greenalia de su consejo
El presidente de Greenalia y antiguo consejero delegado de Inditex, José María Castellano, abandona su puesto en la empresa cerrando una puerta más a la salida de la celulosa supuestamente creada para fibras textiles.
Redes sociales
El asesino de los CEO El fenómeno fan Luigi Mangione, ¿por qué tanta gente apoya a un asesino?
El caso del chico de clase alta que disparó sobre un CEO de una aseguradora médica ha desatado una ola cultural y de apoyo como no se había visto antes.