Urbanismo
Espekulazio politiko baten istorioa

Auzo oso bat hamarkadetan zehar baztertuta mantendu ondoren, Barakaldoko Udalak bere hirigintza arauak aldatu ditu eraikuntza enpresa baten interesei egokitzeko.

Burtzeña barakaldo
Burtzeña auzoa, Barakaldo Eder Álvarez Rivera
Eder Álvarez Rivera
Elkarrekin Podemos Barakaldo
10 feb 2020 22:59

Tamalez, “hirigintza-espekulazioa” terminoa gehiegitan irakurtzera ohituta gaude, lursailak pilatzeko, birkalifikatzeko eta hirigintzan hainbat xantaia egiteko era guztietako eragiketei buruz hitz egiten dugunean. Normalean, horien helburu bakarra izaten da herritarren eta lurraldearen interesen kontura ahalik eta onura pribatu handiena lortzea; baina tokiko administrazioa beharrezko kolaboratzaile bihurtzen denean, ekintza horiek dimentsio larriagoa hartzen dute, batez ere, erakundeek auzo oso baten bahiketan oinarritutako eragiketa ilun baten legitimatzaile gisa jokatzen dutenean hamarkada luzez. Burtzeña auzoaren kasua dugu horietako bat, Barakaldon.

Bizkaiko beste langile-auzo asko bezala, Burtzeña herrigunetik isolatua eta oztopo natural eta artifizialek inguratua garatu zen. Barakaldoko ekialdean dago, Kadagua eta Ibaizabal ibaiak elkartzen diren lekuan bertan, eta Bilboko Zorrotza auzoarekiko mugakidea da. Gainera N-634 errepideak eta Irauregiko trenbideak zatitzen dute, eta A-8 autobideko zubibidearen itzalean bizi da. Barakaldo berdearen eta grisaren arteko muga ere bada.

Urte askoan Udalak baztertutako auzoa da Burtzeña. Izan ere, auzokoek gogoratzen duten azken inbertsioa joan den hamarkadan eginiko eskailera mekanikoena da, eta, orain dela gutxi, auzoa bitan banatzen duen N-634 errepidea gurutzatzeko semaforoak jarri zituzten. Horrez gain, antzinako industriaren arrastoz jositako auzoa da Burtzeña; utzikeriaren, arratoien eta sasien mende lagatako auzoa.

“Bizkaiko beste langile-auzo askotan gertatu legez, isolamendu latzak auzo identitatea indartu du”

Baina Bizkaiko beste langile-auzo askotan gertatu legez, isolamendu latzak, Udalaren zabarkeriarekin eta auzoaren kontrako bidegabekeria sentimenduarekin batera, auzo identitatea indartu du. Izan ere, ohikoa zen auzoko leihoetan “BURTZEÑA EXISTE” lelopean jarritako kartel berde ugari ikustea. Eta, beste behin ere, auzoa benetan existitzen zela erakutsi zuen espekulazioak.

2000. urteko lehenengo hamarkadaren burbuila urbanistikoaren testuinguruan, “Burtzeña Plaza” eragiketa urbanistikoa erdizka utzi zuen Promociones Etxegunzaga enpresak (auzotarren salaketak tarteko). Enpresak auzoaren zati handi bateko orubeak erosi zituen; industria-hondarrez, FEVEren trenbidez, goi-tentsioko lineaz eta kutsatutako lurrez beteriko milaka metro karratu, uholdeak pairatzeko eremuan kokatuak, gainera. Eta urteak joan, urteak etorri, garbiketarik ez… «Arratoiek jango gaituzte» zen gehien entzuten zen esaldietako bat.

Bitartean, Barakaldoko Udalak ez zuen inolako inbertsiorik egiten. Ezta oinarrizkoenak ere. «Beste auzo batzuetatik kendutako banku eta paperontziak ekartzen zizkiguten», esaten ziguten 2015. urtean auzoko elkartekoek, eta ez ziren gehiegikeriatan ari. Ez da kasualitatea auzoak udalerriko langabezia eta DBE hartzaileen indizerik altuena izatea, baita etxebizitza parke zaharrenetako bat ere. 90eko hamarkadan herriko desindustrializazio-prozesuan auzoa baztertu zuten, “geroko” geratu zen, eta ordutik horrela izan dute, lugorri, arpilatze urbanistikoa justifikatzen duen koartada lortzeko unearen zain.

Hala eta guztiz ere, arazo bat zuen enpresak. Eremu urbanistiko hori Barakaldoko HAPOan zabalegia zen, eta, gainera, etxebizitzak eraikitzeko muga 350 unitatekoa zen… Eta hara non datorren Administrazioa, utzikeriatik hirigintza-eragiketaren legitimaziorako bidean. EAJk Burtzeñako Barne Plana aldatzeko mekanismoa martxan jarri zuen, eremua murrizteko eta eraikigarritasuna %40 igotzeko asmoz. Tartean, gogoratu beharra dago eremu horretan uholde arriskua dagoela, 100 urteko aldietan; gainera, trenbidea, lurren kutsadura, goi tentsioko linea, eta ondare-babesa duten hainbat eraikin daude tartean. Barakaldoko talde ekologistak eta auzo elkarte ia guztiak hirigintza-planaren aldaketaren kontra agertu ziren berehala… Auzo elkarte bakarrak ez zion kontra egin: Burtzeñakoak, hain zuzen ere.

“Udal arkitektoak berak “zalantzazko bideragarritasuna” antzeman zion hirigintza proiektu horri, baina auzorako irtenbide bakartzat saldu zion Udal Gobernuak burtzeñar askori”

Auzoa berritzearen gozokia saldu zieten, hamarkada luzeetako utzikeriaren ondoren. Eta errepikatu beharra dago: ez dute gehiegikeriarik esaten. Auzo elkartearekin egindako lehenengo bilera bukatutakoan, txakur baten tamainako arratoi batek gurutzatu zuen kalea gure aurrean. «Egin dezatela nahi dutena, baina egin dezatela berehala», errepikatzen ziguten behin eta berriz. Jokaldia egina zegoen. Udal arkitektoak berak “zalantzazko bideragarritasuna” antzeman zion hirigintza proiektu horri, baina auzorako irtenbide bakartzat saldu zion Udal Gobernuak burtzeñar askori. Hori gutxi ez, nonbait, eta EAJk 2019ko urtarrilean operazioa aurrera ateratzen ez bazen euro bat ere ez inbertitzeko mehatxua egin zion zuzenean auzoari: “Burtzeñak merkataritza, farmaziak, kutxazain automatikoak eta antzerako zerbitzuak berreskuratzeko aukera ahaztu beharko luke kasu horretan; nagusientzako lokalei agur…".

Eta horrela, Osoko Bilkura zakar batean, PSEk botoa aldatu zuen azken unean EAJrekin bat egiteko, eta, beraz, sustatzaileak Plan Orokorra aldatzea lortu zuen, eraikigarritasuna 550 etxebizitzaraino handitzeko eta interesatzen ez zitzaien lursaila Udalaren esku uzteko. Irregulartasunez betetako prozesu hartan, Barakaldoko gobernu-taldeak Plan Orokorra aldatu zuen, eremuaren %65aren jabe den Promociones Etxegunzaga enpresaren mesederako.

Atzo bertan Planteamenduko Aholkularitza Batzordean eztabaidatu zen behin-behineko onarpena, elkarteek eta ekologistek aurkeztutako 30 alegazio baino gehiagori jaramonik egin gabe, hainbat ez-betetze salatuta; partaidetza-prozesu erabat eskasa eta edukirik gabea egin zen, berdintasun-txostena azken orduan aurkeztu zuten (gainera, kontrako irizpenaz), eta uholde-arriskudun lurretan eraiki nahi dute, esaterako. Eta bitartean, auzoa beti bezala: inbertsio publikorik gabe, beste operazio urbanistiko batzuen zain.

“Burtzeñak hamarkadak daramatza abandonatuta, eta ez dugu jakin auzoarentzako biziberritze integralerako proposamen bat artikulatzen”

Edonola ere, geure buruari galdetu beharko genioke nola den posible degradatutako auzo bateko auzo-mugimenduaren zati batek horrelako operazio bat aldeztea. Eta, zentzu horretan, komenigarria litzateke autokritika egitea; izan ere, ezkerra eta auzo-mugimendu ekologista beti interes espekulatiboen lorratzean baikoaz.

Burtzeñak hamarkadak daramatza abandonatuta, eta, gure espaziotik behintzat, ez dugu jakin auzoarentzako biziberritze integralerako proposamen bat artikulatzen. Proposamen horrek ingurumena errespetatu beharko du, eta bertako biztanleak politika publikoen erdigunean jarri. Baina, berriz ere, interes espekulatiboek etxeko atea bota digute, auzoarekin negozioa egiteko. Egunerokotasun instituzionalak jan egiten gaitu, eta haren agendatik kanpo alternatibak artikulatzeari lehentasuna ematea planteatu beharko genuke, ezustean berriro harrapatzea nahi ez badugu.

Archivado en: Urbanismo
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Literatura
Silvia Nanclares “Moratalaz nace como barrio franquista, solo que no contaban con la presión vecinal”
Con ‘Nunca voló tan alto tu televisor’ la escritora madrileña regresa a su barrio y examina lo que quedaba debajo de la cáscara de progreso que supuso la construcción del edificio de Torrespaña, aun hoy uno de los más reconocibles de la ciudad.
Alicante
Alicante Denuncian a un alto cargo de Mazón y al alcalde de La Nucía por prevaricación urbanística
AE-Agró acusa a Bernabé Cano, alcalde de la Nucia y al Director General de Urbanismo autonómico de haber cometido un delito de prevaricación urbanística y otro ambiental con el PAI la Serreta.
Energía
Península ibérica Apagón masivo en toda España: “entre 6 y 10 horas” para restituir la energía en todo el territorio, según REE
El cero eléctrico de origen desconocido afecta a la España peninsular, Andorra y Portugal desde las 12.38 de este 28 de abril. Parte del Gobierno está reunido en la sede de Red Eléctrica. El Ejecutivo ha convocado el Consejo de Seguridad Nacional.
Comunidad de Madrid
Paros 28 y 29 de abril Huelga total en la educación pública madrileña
Infantil, Primaria, Secundaria, FP, Educación Especial, Universidad. Las plantillas de todos los niveles de la educación madrileña pararán este lunes 28 de abril por la “infrafinanciación” que Ayuso mantiene en la enseñanza.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Facultades cerradas en Madrid para denunciar la precarización y la infrafinanciación
Los piquetes están informando de la huelga en universidades como la Complutense y la Autónoma, en la que ha habido algunos incidentes con personal de seguridad y con la extrema derecha.
Palestina
Genocidio Israel asesina a cien personas en Gaza durante las últimas 48 horas
Esta semana comienza una vista oral en la Corte Internacional de Justicia que examina la ilegalidad de la decisión israelí de cortar la cooperación con la agencia de derechos palestinos de la ONU, UNRWA.
Laboral
Laboral Trabajar para vivir, morir por trabajar
El 28 de abril se conmemora el Día Mundial de la Seguridad y la Salud en el Trabajo con la necesidad de la implementación de medidas ante la siniestralidad laboral, que dejó en el país en 2024 la muerte de 796 personas.
Genocidio
Genocidio Activistas crean la embajada de Palestina en Bruselas mientras Israel prosigue con su asedio en Gaza
Mientras los ataques de Israel sobre la Franja de Gaza ya han dejado más de 51.490 muertos, activistas han rociado de sangre un edificio que simula ser la embajada de Palestina, dejando un rastro de pintura roja hasta la embajada del Estado sionista.
Sevilla
Sanidad Pública Profesionales de Atención Temprana advierten del colapso del servicio en Andalucía
El servicio que atiende a más de 32.000 niñas y niños de entre 0 y seis años se encuentra en una situación crítica, con profesionales precarizados y listas de espera que incumplen la Ley de Atención Temprana aprobada en 2023

Últimas

Eventos
Evento Un Salto al periodismo desde el barrio: acompáñanos en un directo sobre periodismo situado
El Salto organiza un evento centrado en el potencial de los formatos sonoros para transmitir información veraz y fiable de forma cercana. Para hacer periodismo desde el barrio y barrio desde el periodismo.
Análisis
Análisis La izquierda donde rompe la ola
El crecimiento electoral de un amplio abanico de fuerzas de extrema derecha desde hace unos años complica la consecución de decisiones a nivel de la UE.
Ayuntamiento de Madrid
Paros en Madrid Fin de la huelga de basuras en Madrid
La plantilla ha votado a favor de la última propuesta, en un paro que comenzaba el pasado 21 de abril y con el que se demandaba la actualización de un convenio que se ha quedado obsoleto.
LGTBIAQ+
Juicio el 9 de mayo Lidia Falcón pide cinco años de cárcel a una mujer trans por un tuit de 2021 que no la menciona
La activista antiderechos Lidia Falcón denunció a Diana Juan Cano en 2021 por un tuit que apenas tuvo repercusión. La acusación pide una pena de cinco años de prisión y 50.000 euros de indemnización.
Comunidad de Madrid
LGTBifobia Femen protesta contra las terapias de conversión en un acto de la familia de psiquiatras Rojas Estapé
El movimiento Femen ha querido denunciar públicamente la relación de esta familia con sectores ultraconservadores de la Iglesia y su postura abiertamente contraria a los derechos del colectivo LGTBIQ+
Más noticias
Gobierno de coalición
Gobierno de coalición Sánchez piensa en un paréntesis legislativo para evitar roces con los socios tras una semana explosiva
El choque bronco por el caso de las compras de balas israelíes a cargo de Grande Marlaska puso sobre la mesa como nunca la ruptura de la coalición, aunque nunca fue una opción.
La vida y ya
La vida y ya Espacios de encuentro
Me contaba que, al final del día, le dolían mucho las manos y que había dejado de escribir. Que ya no llevaba el cuaderno pequeño que tenía para anotar ideas que luego se transformarían en artículos o poemas.
LGTBIAQ+
Juicio el 9 de mayo Lidia Falcón pide cinco años de cárcel a una mujer trans por un tuit de 2021 que no la menciona
La activista antiderechos Lidia Falcón denunció a Diana Juan Cano en 2021 por un tuit que apenas tuvo repercusión. La acusación pide una pena de cinco años de prisión y 50.000 euros de indemnización.

Recomendadas

Senegal
Migraciones El mito de la migración ordenada: la denegación de visados por el Consulado de España en Dakar
Maltrato institucional. Estas dos palabras son las más escuchadas cuando se pregunta a personas descontentas con el Consulado de España en Dakar. Cada vez más personas denuncian denegación de visados que no consideran justificados.
Guinea-Bissau
Internacional Guinea-Bissau arranca una ola de represión tras el sabotaje popular de una mina de arena en un parque natural
Una acción liderada por las mujeres del pueblo de Varela provocó un incendio en la bomba de extracción de la mina de arena pesada. El Gobierno ha llevado a cabo la detención de 16 personas, entre las que se encuentran líderes locales.
Galicia
Galicia Vigo, A Coruña y Ourense compraron material policial a Israel por medio millón de euros en solo cuatro años
El alcalde ourensano, Gonzalo P. Jácome, adjudicó un contrato por 70.000 euros días después del siete de octubre. Abel Caballero firmó otro de más de 200.000 euros y la alcaldesa de A Coruña siguió la estela con un contrato de 170.000 euros.