rajoy rueda feijoo
Alfonso Rueda, no centro, acompañado de Mariano Rajoy e Alberto Núñez Feijóo.

Elecciones
Alfonso Rueda: da nobreza do estado á Presidencia da Xunta

O candidato do Partido Popular non é nin un semellante nin un home feito a si mesmo. Unha análise sobre o seu liderado: abordamos as continuidades e novidades con respecto a Feijóo, así como a posición de clase que o levou até o cumio do seu partido.

Cando Alfonso Rueda accedeu á Presidencia da Xunta era un perfil pouco coñecido para a maioría do electorado, incluso para máis da metade dos votantes do Partido Popular. Na maioría dos medios aparece como un técnico á sombra de Alberto Núñez Feijóo que, a base da súa xestión e a súa lealdade consegue situarse na cúspide do PPdeG. Naquel momento, a mediados do 2022, cando o agora líder do PP substitúe a Pablo Casado, Rueda acumulaba unha experiencia como deputado autonómico de 13 anos, ocupando o segundo posto máis importante do executivo: a Consellería de Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza. O PPdeG sabía que o seu novo líder, malia ser a man dereita de Feijóo, tería que procurarse un liderado propio. Comeza a manobra: continuar o legado de Feijóo e explotar as novidades potenciais de Rueda.

As tres patas de Rueda para o continuismo con Feijóo

As primeiras continuidades sucedéronse no seo da organización. O PPdeG fixo un conxunto de actos co obxectivo de traspasar o legado simbólico de Feijóo. Dixo que Rueda era o “mellor sucesor posible” e resaltou a súa vitalidade: “É un triatleta”; tamén a conexión cos poderes públicos como “coñecedor da Administración Pública”; a lealdade ao partido e tamén, dixo, as súas virtudes morais. Rueda presentouse perante os seus como un candidato de consenso e como alguén capaz dun fito histórico: a mobilización de 7.000 avais das catro provincias galegas. Observar como trataron de fundamentar a idea do estilo Rueda poñendo a base na “humildade, traballo, cercanía, sensatez e amabilidade”, da boa conta do marco de comprensión que pretenderon instalar.

O perfil técnico de Rueda semellaba idóneo para continuar con varios puntos nodais do discurso do PPdeG, ben cimentado nesa hexemonía“máis naturalizada a través dos aparellos administrativos e a xestión técnica” que no combate ideolóxico. Rueda continúa coa concepción patrimonial das institucións, insistindo nun obxectivo: equiparar ao PPdeG coa Xunta e á Xunta co PPdeG. Co propósito de acadar a identidade dese binomio mantén tres ideas fortes.

A primeira delas é a defensa dunha Galiza estable. Rueda defende a noción de Galiza como unha “illa de estabilidade” perante as “turbulencias políticas a nivel nacional”. Neste senso presenta á Xunta como un referente en canto a xestión: a “primeira comunidade de España en aprobar os orzamentos para o ano 2024”, que tamén leva “15 anos aprobando os orzamentos en tempo e forma”. Votados sempre e exclusivamente polos deputados e deputadas da súa formación política que ostentan a maioría absoluta.

A segunda é a defensa da “Galicia na que vivimos”. Rueda parte dun marco conservador da autonomía que considera que as cousas están ben como están e polo cal non é preciso desenvolver máis competencias. Tamén expón unha visión esencialista do pobo segundo a cal a tarefa dun goberno é axustarse aos valores primordiais dos galegos: a cautela e a estabilidade. Exprésase con transparencia no combate ao BNG, forza ameazante: “Agardamos que os galegos estean libres no mañá de ningún nacionalismo”. Acúsaa dun sentimento patolóxico que chama “nacionalismo enfurruñado” e de acomplexarse do seu propio pobo, ao que desexarían mudar por outro, disque: “Defendemos unha Galicia que non teña envexa de ninguén (...) que pouco entendín aos que din que lles gustaría que Galicia se parecese máis a outros sitios”.

A última idea forte é a identificación do PPdeG co sentido común, coas “políticas con sentidiño”. Esta idea é debedora do paradigma postpolítico, consistente en presentar os asuntos económicos como actividades de xestión técnica e os programas neoliberais como únicas opcións realistas. Rueda tende a personificar o saber obxectivo e neutral que esixe o postpolítico. Un exemplo está na resposta que lle deu a Ana Pontón sobre a proposta dunha tarefa eléctrica galega: “Que é iso da tarifa eléctrica galega? As nosas propostas son realizables”. Estas tres grandes ideas representan algunhas das principais continuidades entre ambos liderados, pero Rueda presenta dúas grandes novidades.

Hai Galiza máis alá da era Feijóo?

A primeira é a estatalización da súa campaña. O PPdeG insiste nos temas que ocupan ao PP na política estatal: Sánchez e os seus socios de goberno. Se nas eleccións do 2020, no contexto da pandemia, Feijóo xa ensaiara unha campaña agresiva contra o goberno central, na actualidade, Rueda tratará de aproveitar ao máximo as contradición xurdidas no seo das alianzas parlamentarias do Goberno do Estado español.

Serán as eleccións galegas máis estatalizadas das últimas dúas décadas e boa mostra disto son os sentidos impresos no anuncio de nadal Galicia Rueda. Neste aparecen elementos meméticos como as froiteiras identificadas co “me gusta la fruta” de Isabel Díaz Ayuso, o rexeitamento do independentismo catalán, cun faltón “aquí non paramos, nin de coña”, ou a identificación dun mozo condutor con Feijóo, de quen leva unha foto no seu coche.

Rueda manéxase con solvencia nestes temas, sobre os que se ten manifestado en múltiples ocasións: arremeteu contra o uso do galego no parlamento estatal tachándoo como unha “cesión a Puigdemont”), á lei de amnistía e ás alianzas do PSOE. Trátase de incorporar na súa campaña o receitario estatal do partido, que percibe a Sánchez como “refén de parte do seu propio goberno”.

A división do espazo á esquerda do PSOE ou o independentismo catalán serán puntos nodais no discurso de Rueda, que se presentará como o defensor dunha Galicia agraviada: “Galicia non é unha sucursal de serie b, Galicia ten a súa personalidade (...) Cada gallego va a tener que pagar 400 euros para perdonarles la deuda”.  

A estatalización da campaña será unha novidade pero a agresividade da ofensiva non. Rueda foi un dos artífices das campañas máis agresivas que podemos recordar: aquela que cargou contra o bipartito de Touriño e Quintana. O eixo daquela campaña garda paralelismos coa actualidade. Tratouse dunha ofensiva de desprestixio contra o bipartito, centrada na acusación de corrupción e mala xestión e no aproveitamento das tensións internas entre o PSdeG e o BNG. Anos despois, como conselleiro, Rueda implicaríase na acusación contra o PSdeG da “trama agraria” , coa que se tratou de probar que o PSdeG mantivera unha trama de financiamento ilegal coas Unións Agrarias e que se arquivaría anos despois.

Naqueles anos, o PPdeG apartouse do galeguismo conservador dos tempos de Fraga e incorporou ao seu discurso elementos propios do nacionalismo español, concretamente do aznarismo, promovendo unha ofensiva cultural que cristalizou nas manifestacións de Galicia Bilingüe, nas que o propio Rueda participou en primeira fila.

A distancia entre o que di que hai e o que verdadeiramente hai

A outra novidade que presenta Rueda con respecto a Feijóo refírese a unha singularidade que este non tiña: a súa proximidade. Trátase dun liderado co que é máis doado identificarse, e a súa simpatía é un valor do que o PPdeG quere sacar rédito. Desde a súa entrada na presidencia, e especialmente desde os últimos meses, os populares apostaron por instalar na opinión pública un relato sentimental sobre Rueda. A súa participación no Land Rober da CRTVG é o exemplo máis claro desta aposta. A súa sería a historia dun home feito a si mesmo, familiar, moderno (runner, fan das motos) e próximo á xente (gústalle tomarse unhas 1906, confrade do xamón na Cañiza). A Rueda non lle incomoda presidir a petición viral de matrimonio dun policía ou recoñecer nunha entrevista que fumou algún porro de novo.

Rueda non é exactamente nin un semellante nin un home feito a si mesmo. Ten unha orixe familiar pouco común tanto no referido á clase social como ao grao de responsabilidade política. Polo lado materno (Lola de Valenzuela López-Montenegro) procede dunha familia de ascendencia señorial que garda lazos de proximidade co clan dos Garrido Valenzuela, cuxos membros integran algunhas institucións poderosas como o Instituto de Crédito Oficial ou a patronal de Pontevedra. Polo lado paterno (José Antonio Rueda Crespo), tivo como referente a un xefe do IRYDA e representante de Alianza Popular próximo a Mariano Rajoy que, desterrado da política tras apoiar á Coalición Galega de Xosé Luís Barreiro, foi recuperado por Xosé Cuíña nos 2000.

Tampouco resultan comúns amizades como as de Juan Carlos Aladro, fiscal xefe de Pontevedra, ou Javier Domínguez, presidente de Sogama. Esta última empresa posúe participacións (10%, xunto co 40% do goberno galego, 38% de Abanca e 12% de Reganosa) na sociedade Impulsa Galicia, un antecedente do fondo de apoio para proxectos empresariais de 300 millóns de euros anunciado por Rueda no Debate sobre o Estado da Autonomía.

O relato sentimental sitúa a Rueda nos seus inicios como un humilde comercial que vendía fondos de investimento porta a porta e que a base de esforzo consigue acceder a un bo posto como funcionario. A realidade é que Rueda pertence á tecnoestrutura e garda máis similitudes coa “nobreza do estado” da que falaba Bourdieu que co cidadán común.

As súas oposicións, preparadas co actual secretario municipal do Porriño Eduardo Fernández Portela, non son accesibles para calquera cidadán: implican anos de preparación e son custosas economicamente. Con elas accedeu a unha carreira como funcionario da Administración local, da que obtivo habilitación nacional e categoría superior, o que o levou até á Dirección Xeral de Administración Local da Xunta no 2005. Neses anos perfilarase como un candidato adecuado, e en 2006, substitúe a Xesús Palmou, de quen foi xefe de gabinete, na secretaría xeral do PP. Aquel ascenso faríase baixo o abrigo de Palmou e o impulso de Romay Beccaría, unha das persoas máis influentes en Feijóo, catalogado por moitos analistas como o Andreotti da dereita española.

O relato sentimental de Rueda sitúa a súa carreira política no momento no que o chama Feijóo. Algo que resulta falso: na década dos noventa acumula experiencia no Concello de Pontevedra e convértese no líder provincial das Novas Xeracións.

A de Rueda é unha desas traxectorias típicas do PP. Un perfil técnico híbrido entre o público e o privado que ve na súa condición unha virtude á hora de gobernar. Esta condición é a que soubo aproveitar para ascender dentro do partido: durante o seu desempeño profesional nos concellos de Cervantes, A Cañiza e Cambados coñece a figuras relevantes como son César Mera, Manuel Cores Tourís ou José Benito Suárez Costa. Estes perfís conectan a Rueda coas elites do partido en distintos momentos e fanlle merecedor dunha confianza interna.

As dinámicas internas do PPdeG prometen unha reprodución similar das novas elites do partido, tal e como se observa en compañeiros de viaxe como Paula Prado, Ángeles Vázquez e Diego Calvo, ou no tempo acumulado en política institucional de gran parte do grupo parlamentario galego: dos 43 deputados populares 29 teñen dilatadas traxectorias como políticos profesionais e 14 levan mínimo dúas lexislaturas.

Que podemos esperar de Alfonso Rueda no futuro?

Os populares traballan desde fai tempo para que no 18 do febreiro Rueda se inscriba na liña de sucesión dos presidentes populares: Albor, Fraga e Feijóo. O tempo dirá se o caso dos pellets ou os balances negativos sobre a súa presidencia son suficientes para que o PP perda a maioría absoluta no parlamento galego.

A folla de ruta programática expúxose durante a súa sesión de investidura, o proxecto “traballo, familia e futuro”. O discurso de Rueda influenciarase polas correntes que atravesan ao PP, unha organización integrada na gaiola de ferro do Estado que se caracteriza por un gran tamaño interno e por compoñerse por dirixentes centrados na conservación dos seus postos. Rueda habitará as contradicións propias do PP, que artella un discurso económico individualista cunha moral tradicional-conservadora e pretende encarnar o liberalismo hispano ao mesmo tempo que se implica nunha deriva reaccionaria nas súas alianzas coa extrema dereita.

A posición do PP estatal mudará o ideario procedente da tradición política do PPdeG, un partido, en palabras de Emilio Pérez Touriño, “moderado, central e galeguista”. De momento, tal e como deixou entrever no acto de proclamación da súa candidatura, Rueda recolle a testemuña de todos os que lle antecederon: Albor, un “señor dos pés á cabeza”; Fraga, o “ciclón” creador dun “partido amplo”; e Feijóo, o líder “insubstituíble”.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

València
Lawfare Mónica Oltra es absuelta de calumnias contra el presidente de Ribera Salud
Alberto de Rosa, responsable de la empresa que gestiona las concesiones de sanidad pública de gestión privada, retiró su demanda un día antes del juicio, por lo que ha sido condenado a costas.
Análisis
Análisis El entorno de Bernabé Cano, al rescate de un Mazón cubierto de barro
El alcalde de La Nucía, Bernabé Cano, que aparecía en el sumario de la Gurtel como anfitrión de fiestas con “jovencitas”, ha salido reforzado con los cambios en la Generalitat.
Salario mínimo
Pacto bipartito Trabajo y sindicatos acuerdan la subida del salario mínimo en 50 euros sin el apoyo de la patronal
Díaz anuncia un acuerdo con los sindicatos que llevará al Congreso de Ministros de forma “inminente” la propuesta del Ministerio de Trabajo. Los sindicatos proponían una subida de 66 euros y la patronal, de 34 euros.
Madrid
Justicia El fiscal general del Estado, en el alambre, declara como investigado ante el Supremo
Álvaro García Ortiz acude al alto tribunal a explicar su versión de las filtraciones denunciadas por el entorno de la pareja de Isabel Díaz Ayuso. Es la primera vez que un fiscal de su categoría declara como investigado.
Crímenes del franquismo
Víctimas de la dictadura Admitida a trámite otra querella por los crímenes del franquismo en Madrid
Carlos Serrano Suarez denuncia que fue sometido a torturas por parte de cinco policías de la Brigada Político Social. El juzgado número 41 ha decidido abrir el caso, algo que desde CEAQUA califican como “excepcional”.
Opinión
Opinión Monetizadores de la estupidez
Ser un chalado anticiencia puede llevar a pasearte por radios, televisiones y streamings porque eres rentable para gente sin un mínimo de ética periodística.
Dana
Tres meses de la dana “Aquí no llovió casi nada”
VV.AA.
Un vecino de Benetússer explica cómo la riada arrasó y cambió para siempre las vidas de miles de personas.
Opinión
Opinión Un monstruo camina sobre suelo urbanizable
El cojín socioeconómico y cultural que sostiene los sucesivos desfalcos del PP valenciano solo se entiende desglosando un ecosistema alimentado por la catalanofobia y las fiestas con toros.

Últimas

Sanidad
Sanidad privatizada Óscar López vuelve a ceder al chantaje de las aseguradoras y aumenta un 41% el dinero para Muface
El gobierno aprueba en el Consejo de Ministros un aumento de las primas para las aseguradoras privadas del 41,2%, superior al que en un primer momento estas empresas demandaban.
Euskal Herria
Justicia Aplazado el juicio contra los activistas por el paso de migrantes durante la Korrika
La vista se retrasa al 7 de octubre para que el tribunal pueda responder a las preguntas de los abogados. Los acusados han presentado más de 3500 autoinculpaciones recogidas con la campaña “J'accuse”
Madres protectoras
Justicia Colectivos feministas piden medidas para asegurar un juicio justo a una madre protectora acusada de secuestro
Las organizaciones piden que se tome en consideración la denuncia por abusos sexuales contra el progenitor, los intentos de la mujer por buscar medidas de protección en España y el arrancamiento de su hija.
Galicia
Galicia La Xunta maniobra para ampliar la balsa de lodos rojos de Alcoa pese a los riesgos medioambientales
La conselleira de Economía e Industria, María Jesús Lorenzana, garantizó al comité de empresa de la planta de Alcoa en San Cibrao, situada en Cervo (Lugo), que ampliará su capacidad a pesar del riesgo medioambiental.
Militarismo
Militarismo Reloj, no marques las horas que quedan hasta el apocalipsis (marca los segundos)
El Boletín de los científicos atómicos lanza su anual advertencia sobre la proximidad del fin del mundo. Se trata un instituto fundado en 1945 por Albert Einstein, J. Robert Oppenheimer y los científicos del Proyecto Manhattan.
Más noticias
Música
Música Apoteòsic Muguruza
Barcelona, Palau Sant Jordi. 24 de enero de 2025.
Cine
Cine ‘La ciudad es nuestra’, la película sobre las primeras asociaciones vecinales de Madrid, cumple medio siglo
‘La ciudad es nuestra’, de Tino Calabuig y Miguel Ángel Cóndor, continúa igual de vigente que cuando se filmó, convirtiéndose en una película de imprescindible visionado, tanto por su valor documental histórico como por el ejemplo que presenta.
Gobierno de coalición
Gobierno de coalición Sánchez resucita el decreto ómnibus con más ayudas a los propietarios
El Gobierno anuncia un acuerdo con Junts para reflotar el decreto que permite revalorizar las pensiones con nuevos avales estatales para caseros. El presidente se compromete a convocar una moción de confianza.

Recomendadas

Crímenes del franquismo
Isabel Alonso Dávila “El franquismo fue una máquina de fabricar miedo y dolor hasta el final”
Detenida en Granada en 1974 y 1975 por su vinculación con el movimiento estudiantil antifascista de la época ha presentado la primera querella en Andalucía por Crímenes contra la Humanidad en la dictadura franquista
Jaén
Andalucía Lopera no quiere que Greenalia especule con sus olivos
Decenas de pequeños olivareros de la Campiña Norte de Jaén podrían perder sus terrenos en beneficio de una empresa que quiere talar los árboles para instalar siete parques fotovoltaicos.
Redes sociales
Nuevas normas Meta abraza el discurso de odio y desafía la normativa anti discriminación
La plataforma de Mark Zuckerberg anunció cambios en sus normas: cuando empiecen a aplicarse, los comentarios misóginos y LGTBIAQ+fobos no violarán su política, pero existen herramientas para denunciar el discurso de odio.
Cómic
Cómic Cómo la gentrificación del webcómic explica el estado de internet y de la cultura actual
Las nuevas generaciones leen viñeta a viñeta en la pantalla del móvil y las plataformas rentabilizan la parte del león de las visitas e influyen en el tipo de historias y estilos que se leen o no.