Dependencia
Servizo de atención ao fogar, dúas horas diarias para persoas dependentes

O Servizo de Atención ao Fogar dá cobertura ás persoas dependentes para mellorar a súa calidade de vida e retrasar a súa institucionalización. A falta de financiamento, de persoal e os baixos prezos impostos ás empresas que o prestan repercuten nas traballadoras e, especialmente, nas persoas usuarias.

Calle de Usera
A Asociación Estatal de Directoras e Xerentes de Servizos Sociais vén alertando que os recortes en servizos sociais durante a crise non foron revertidos. Olmo Calvo
11 oct 2019 12:00

Muller de máis de 75 anos, cuns ingresos en torno aos 500 euros mensuais, moitas veces cunha persoa dependente ao seu cargo e con redes de apoio febles. É o perfil máis común das persoas dependentes na Galiza. Ana Vilar, traballadora social e membro do Colexio Oficial de Traballo Social de Galiza, explica que no territorio únese o envellecemento da poboación “o illamento e a falta de recursos para atender a estas persoas”.

Un dos servizos establecidos pola Lei de Dependencia do 2006 é o Servizo de Axuda no Fogar (SAF). “Trátase dun conxunto de actuacións que se levan a cabo no domicilio co obxectivo de evitar a institucionalización e mellorar a calidade de vida dunha persoa na súa contorna habitual. Inclúe atencións persoais, domésticas, de acompañamento ou tarefas de carácter persoal como o aseo, cambios posturais ou a administración das medicinas”, describe Vilar.

Cuidados
España tendrá cada vez más dependientes y menos personas cuidadoras
Un cuarto de la población española será mayor de 65 años en 2033, y la tasa de dependencia va en aumento. La población de entre 30 y 49 se verá mermada en los próximos 15 años, mientras que aumenta la mayor de 50.
Na Galiza máis de 60.000 persoas teñen recoñecida a súa dependencia. É ademais a segunda comunidade co maior envellecemento da poboación do Estado, o que fai prever que as persoas demandantes de servizos de atención á dependencia aumentarán nos vindeiros anos. En febreiro de 2019 23.309 persoas, segundo datos do Instituto de Maiores e Servizos Sociais, eran beneficiarias do SAF. Para Vilar esta é unha das prestacións máis importantes do catálogo de Dependencia: "Permite mellorar con moi pouco a calidade de vida dunha persoa”. 

A Asociación Estatal de Directoras e Xerentes de Servizos Sociais vén alertando que os recortes en servizos sociais durante a crise non foron revertidos, prexudicando así a poboación máis vulnerábel. Sinalou a Galiza como unha das catro Comunidades Autónomas que non recuperaran o investimento en servizos sociais previo á crise económica. En 2019 a Xunta de Galiza destinou ao SAF 75 millóns de euros. Vilar sinala que outro dos problemas da xestión autonómica, ligado directamente ao presuposto, é o custo por hora que establece para as empresas que prestan o SAF: "É de 9,5 euros. Non é suficiente, sobre todo en concellos con poboación moi dispersa nos que as traballadoras teñen que realizar desprazamentos”. 

Familiares, piar dos servizos sociais

O SAF, de ámbito autonómico, é prestado polos propios concellos. “O normal é que as propias familias acudan a solicitar o servizo”, di Vilar. A outra vía é que os traballadores sociais do municipio detecten unha situación de risco, fagan unha valoración social e a solicitude no municipio.  A Xunta da Galiza organiza a prestación do servizo entre os municipios en forma de bolsa de horas, segundo as necesidades das persoas dependentes das que informe cada consistorio. No plano local os traballadores sociais fan a distribución das horas e realizan un seguimento que, por normativa, debe ser bimensual por cada caso. “Concellos onde o número de servizos cubre a 900 persoas fai imposíbel que o podamos facer”, denuncia Vilar.

As auxiliares de axuda a domicilio, quen en última instancia presta este servizo, adoitan dedicar dúas horas a persoas dependentes e unha a persoas que non teñen a dependencia recoñecida, mais que si precisan de coidados. “Nestes momentos, os servizos teñen un nivel de cobertura moi baixo. Unha persoa dependente precisa atención as 24 horas. Con dúas fas moi pouco, aínda que as repartas é imposíbel manter a unha persoa con dependencia severa no seu entorno sen a axuda familiar”, ditamina Vilar. “As familias son as que teñen a carga da atención dunha persoa dependente. O Sistema de Dependencia incorporou a figura dos coidadores non profesionais, un xeito de retribuír ese traballo de coidados, pero non se pode deixar nas súas mans”.

A traballadora social explica que nas áreas rurais as problemáticas agrávanse: “Nas urbes existen servizos complementarios, como os centros de día ou os xantares a domicilio. Mais no rural non, e o servizo de axuda non é suficiente para que a persoa dependente permaneza no seu medio”. Mais cando se baralla a opción de solicitar unha residencia pública a persoa atópase con que o tempo de agarda chega a un ano. “Entón só restan as residencias privadas, para quen poda pagalas xa que o custo ronda os 2000 euros”, di Vilar.

Auxiliares, o último elo da cadea de coidados

Ramona Penedo comezou a traballar en domicilios a principios dos 90, no municipio de Teo. Aínda non existía a Lei de Dependencia, lembra. “A atención no fogar estaba comezando, o Concello daba cartos ás familias para que pagasen pola atención na casa. Dúas horas ao dia, de luns a venres. Máis tarde a Xunta de Galicia empregou o método dos cheques asistenciais. As persoas que tiñan recoñecida a axuda asistían ao Concello, que lles daba unha lista de empresas que prestaban ese servizo e entre as que podían escoller”, di.

Ao longo dos anos, explica Penedo, as tarefas do SAF multiplicáronse: “Ao comezo estaba centrado na atención á persoa usuaria: o aseo, coidar o cuarto, facer acompañamento. Logo incluíronse outras atencións como ir ao médico polas receitas, subministrar a medicación ou acompañar aos usuarios ao Sintrom. Sanidade recorta e a nós amplíannos as funcións”.

“Sanidade recorta e a nós amplíannos as funcións

Paz Veiga, María Dolores Calderón e Cristina Mara tamén traballan como auxiliares do SAF. Lamentan que a súa profesión non está o suficientemente valorada. “Nunha das empresas nas que traballei por cada nova alta dunha persoa con dependencia contrataban a unha nova persoa, co que iso supón á hora de establecer horarios e salarios”, explica Calderón. Engade que a falta de ferramentas de traballo nos domicilios, como grúas para axudar a levantarse ás persoas en mobilidade ou camas adaptadas, repercute na súa saúde. Mara traballa directamente para un municipio. As condicións son boas, conta, teñen un mes de vacacións, festivos e "un contrato de 35 horas semanais". “Cada certo tempo temos que ir ao paro, pero dannos de alta rápido. A verdade é que o preciso, para descansar, é un traballo moi agotador”.

A dificultade para conformar horarios e de conciliación, así como a carga de traballo, explican a alta rotación das auxiliares no Sector de Axuda ao Fogar. Ana Vilar salienta que isto repercute nas persoas usuarias: “Para moitas a visita da auxiliar é a única que reciben ao día, para esas persoas son un referente”. Vilar subliña as reivindicacións das auxiliares de que se recoñeza o seu importante labor, así como unhas políticas sociais acordes ás necesidades da poboación. “Son servizos que terían que estar moi ben dotados, non só en canto a financiamento senón en canto ao número de profesionais que os realizan”, conclúe.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Laboral
Laboral Los cambios en el mercado laboral se reflejan en la siniestralidad en el trabajo
Pese a la bajada de contratos temporales, la rotación aumenta en los fijos discontinuos, donde aumentan los accidentes. Las mujeres tienen un 31% más de siniestros in itinere debido a los contratos a tiempo parcial y dedicarse a los cuidados.
Dependencia
Dependencia Los cuidados necesitarán entre 300.000 y 600.000 trabajadores más en cinco años
Las empleadas de residencias y ayuda a domicilio reclaman mejoras en esas nuevas plazas. “Debemos tener un sistema de cuidados universal y público, debe ser un derecho y no un negocio”, piden desde el sindicato ELA.
Galicia
Galicia Vigo, A Coruña y Ourense compraron material policial a Israel por medio millón de euros en solo cuatro años
El alcalde ourensano, Gonzalo P. Jácome, adjudicó un contrato por 70.000 euros días después del siete de octubre. Abel Caballero firmó otro de más de 200.000 euros y la alcaldesa de A Coruña siguió la estela con un contrato de 170.000 euros.
Turquía
Pinar Selek “Turquía sigue gobernada en base al miedo”
La profesora y socióloga turca, quien ha sufrido además de cárcel, un acoso judicial por 27 años, habla de la falta de independencia del poder judicial, del adoctrinamiento social y de la formación de la sociedad turca.
Gasto militar
Gasto militar ¿De dónde sacará Sánchez el dinero para financiar el incremento del gasto en defensa?
La promesa de aumentar las partidas presupuestarias militares necesita redirigir 10.471 millones de euros para alcanzar el 2% del PIB. Cumplirlo este año abre a su vez un grave problema para hacerlo en 2026.
Eventos
Evento Un Salto al periodismo desde el barrio: acompáñanos en un directo sobre periodismo situado
El Salto organiza un evento centrado en el potencial de los formatos sonoros para transmitir información veraz y fiable de forma cercana. Para hacer periodismo desde el barrio y barrio desde el periodismo.
Salud
El precio justo La nueva ley del medicamento o estrategias para bajar el precio de los genéricos (que son caros)
En España pagamos de media un 10% más por los medicamentos genéricos que consumimos que en el resto de la UE. Al mismo tiempo, nuestro gasto farmacéutico ha aumentado un 33% en la última década.

Últimas

Laboral
Laboral Tres nuevos días de huelga para parar el ERE en Bridgestone
Los sindicatos de forma unánime convocan paros los días 24, 25 y 26 de abril y no descartan ampliar las acciones de lucha para evitar el despido de 546 trabajadores.
There Is Alternative
There Is Alternative De redes, software, cacharritos y todo lo que no sea Elon Musk | TINA #1
Primer programa del podcast There Is Alternative de El Salto Radio sobre el lado oscuro de la tecnología y sus alternativas éticas y responsables.
El Salto Radio
El Salto Radio A dos velas
El documental “A dos velas”, de Agustín Toranzo indaga en las causas de los cortes de suministro eléctrico sistemáticos e indiscriminados que varios barrios obreros de Sevilla vienen denunciando desde hace años.
Opinión
Opinión Priorizar bombas sobre camas de hospital
El presupuesto público parece tener siempre un límite cuando se trata de contratar personal o mejorar infraestructuras en Sanidad. Pero no lo tiene cuando se trata de gasto militar.
Opinión
Guggenheim Urdaibai Respuesta al Agirre Center: no participaremos en este juego con cartas marcadas
VV.AA.
El “proceso de escucha” se invalida a sí mismo al existir un plan ya elaborado y no publicado “de expansión discontinua del Guggenheim de Bilbao en Urdaibai”.
Comunidad de Madrid
Huelga de universidades públicas Con un gigantesco mural profesorado y alumnado exigen más inversión en las universidades públicas de Madrid
Después del encierro del pasado 7 de abril, una espectacular acción de la comunidad universitaria ha llamado la atención sobre el recorte de recursos que prevé el gobierno de Díaz Ayuso en su nueva ley de universidades.
Más noticias
Estados Unidos
Extrema derecha Los beneficios de Tesla caen un 71% y Musk anuncia que reducirá su colaboración con Trump
Las protestas contra Elon Musk funcionan y hacen caer los beneficios y el valor en bolsa de la compañía. El anuncio del millonario hace que las acciones de Tesla crezcan cerca de un 5% en apenas unas horas.

Recomendadas

El Salvador
El Salvador El caso Ábrego García destapa el turbio pacto de Trump con Bukele
El joven salvadoreño no ha sido condenado ni en Estados Unidos ni en su país de origen, pero es uno de los cientos de personas con la vida pendiente de un hilo por las políticas de Trump y Bukele.
Siria
Siria Fragmentos de un retorno
Regresar no siempre es fácil. En estas misivas, los sirios Naoura A., residente en Francia, y Basem Al Bacha, residente en Alemania intercambian opiniones con motivo de la vuelta de Naoura a la ciudad donde se conocieron: Damasco.
Historia
Historia Miguel Martínez: “En Villalar, la izquierda arrancó los comuneros al franquismo”
Miguel Martínez, profesor de historia y literatura españolas en la Universidad de Chicago, analiza desde una óptica progresista la Edad Moderna, el momento histórico fetiche de las derechas españolistas.