Balea Cultural
Lil Nas X: Evidenciando o conservadorismo da industria do country

Un rapaciño de 19 anos de Atlanta (Georgia) removeu a crítica do xénero máis conservador da historia da música. Lil Nas X tivo a ousadía de combinar, nun tema de menos de dous minutos, o country co trap.

Cuberta de Old Town Road. Balea Cultural
Cuberta de Old Town Road. Lil Nas X (Columbia Records)
27 abr 2019 12:00

No ano 2016, as típicas loitas por saber cal diría a crítica que foi o disco do ano deberían ter sido moito máis conflitivas do que foron. Neses doce meses, lanzaron novos álbumes Nick Cave & The Bad Seeds, Radiohead, Bon Iver, Solange, A Tribe Called Quest, Frank Ocean e un longo etcétera máis. Ademáis, foi o ano no que publicaron os seus últimos discos David Bowie e Leonard Cohen, tamén dunha calidade excepcional. Con todo, quen conseguiu máis eloxios por parte da crítica foi o sexto disco de Beyoncé, Lemonade.

Balea Cultural
‘This is America’ e a necesidade de inmiscirse socialmente

Ao centrar a mirada no artista e o seu séquito, non vemos todo o que está a pasar detrás deles. Vehículos da policía ardendo, a morte personificada a cabalo, disturbios, xente sendo perseguida... Todo o que se tenta ocultar está aí, á vista, aínda que nos obriguen a mirar cara outro lado.

Tratábase dun disco conceptual, no que mediante historias —que deron lugar a unha película— Beyoncé, de maneira persoal, metía aos ouvintes de cheo na súa vida. E todo isto facíao de maneira moi atrevida: non se pode definir Lemonade nun só estilo musical, tendo temas de rhythm and blues contemporaneo, pop, rap, rock, psicodelia e, incluso, country, como é o caso de Daddy Lessons.

Na 59º gala dos Grammy, no ano 2017, Beyoncé e o seu sexto álbum recibiron nove nomeacións, gañando soamente dúas: mellor álbum urbano contemporáneo e mellor vídeo musical. Non debería sorprender a ninguén que os Grammys non celebren o que o resto da crítica, pois levan facendo anos (e anos, e anos...) o que queren, e ata o día de hoxe Beyoncé gañou só 23 dos 63 aos que estivo nomeada. Mais o quid da cuestión hoxe non é ese, senón o que pasou con aquel Daddy Lessons: os Grammys non aceptaran a súa inscrición a mellor tema de country.

Non debería sorprender a ninguén que os Grammys non celebren o que o resto da crítica, pois levan facendo anos (e anos, e anos...) o que queren

No tema, Beyoncé fala do que ela mesma aprendeu do seu pai e o seu antigo manager. Tamén, fala de Biblias, armas de fogo e da segunda emenda da Constitución dos Estados Unidos (portar e usar armas, e esas cousas). Temáticas que, dende a mofa, ben poderían ser incluídas nun tema de country. Na parte estritamente musical, o pecado de Beyoncé para que Daddy Lessons non fora definible como country foi engadir nela unha guitarra acústica, cornos e palmas a maiores de todo o que define ao xénero como tal.

Poderiamos deixalo como unha anécdota máis, pero fai ben pouco un rapaciño de 19 anos de Atlanta, Georgia, volveu facer que algo nos cheirase mal á hora de falar do xénero musical máis conservador da historia da música: Lil Nas X tivo a ousadía de combinar nun tema de menos de dous minutos o country con —agárrense— o trap!

Fotograma  Lemonade de Beyoncé Balea Cultural
Fotograma do filme do Lemonade de Beyoncé. HBO
Sendo honestos, ao falar de Lil Nas X non estamos a falar dun xenio da música, dun prodixio que coas súas propias habilidades reinventara o xénero musical, nin moito menos. De feito, se atendésemos a calidade, deberiamos continuar conversando sobre Beyoncé. A base na que se mesturan os estilos con tanto tino non é de Lil Nas X, senón dun adolescente holandés apodado como YoungKio. Lil Nas X atopou a canción na plataforma BeatStars, rapeou sobre ela e pronto se fixo viral grazas ao ton cómico co que rima no tema. De feito, se atendemos ao resto de temas do artista, veremos que a calidade é menor, e a capacidade para incluso elixir as bases deixa moito que desexar.

Pero o rapeiro de Atlanta soubo levar as redes, e a viralización levouno a lugares insospeitados incluso para el, Old Town Road, en marzo de 2019, chegou a tres listas de Billboard simultáneamente: Billboard Hot 100, Hot R&B/Hip Hop e Hot Country. Na lista de country, de feito, debutou no posto número 19, un feito histórico para unha canción dunha mestura de estilos tan atrevida e para un artista negro. Ao mesmo tempo, conseguía un contrato con Columbia Records (fogar de Beyoncé, Solange, ou Vampire Weekend, entre moitos outros).

Old Town Road, en marzo de 2019, chegou a tres listas de Billboard simultáneamente

Antes definimos o country como un xénero musical conservador, e agora é o momento de avanzar nesa idea atendendo aos feitos: atendendo ao posto 19 histórico nas listas do tema de Lil Nas X, Billboard tirou abaixo da lista o tema por “non ser suficientemente country”. Ante un tema que cumpre as normas básicas do estilo musical, aínda que se mesture con outro estilo musical, só nos queda tentar entender as verdadeiras razóns que fixeron que esta decisión saíra a adiante.

Nun primeiro lugar, sempre se adoita poñer como causa probable a cor da pel de Lil Nas X, pois a diferenza do que adoita ser habitual na música country, o rapeiro de Atlanta, ao igual que Beyoncé, é negro. Os tiros van por aí, mais deberiamos tentar facer unha análise un pouco máis elaborada.

[Vídeo: Old Town Road – Lil Nas feat. Billy Ray Cyrus] 

A música trap, igual que o reguetón ou o hip hop, levan unha asociación pexorativa relacionada coa concepción clásica dos xéneros musicais e os artistas que durante toda a historia levan facendo este tipo de música. Así, aínda que hoxe en día sexan estilos musicais cada vez máis tratados por artistas de todos os países, cunha revaloración musical obvia, seguen a ter unha visión negativa en certas industrias e sectores musicais como pode ser o country.

De feito, se atendemos á “pureza” do estilo musical dos violíns, as guitarras e os banjos, veremos que non houbo problemas para que nas súas listas se mesturase o estilo musical con estilos coma o pop ou folk, e tampouco houbo ningún fallo en entender que o estilo musical debía evolucionar e incluír instrumentos eléctricos e aceptar o aumento de progresividade no xénero. O problema con incluír influencias musicais máis afastadas do estándar é o elemento clasista e racista que os eruditos do xénero musical levan cargando nas súas costas moito tempo, orixinando un estilo musical incapaz de evolucionar máis alá do que catro imbéciles sexan capaz de facer cunha guitarra eléctrica.

O problema con incluír influencias musicais máis afastadas do estándar é o elemento clasista e racista que os eruditos do country levan cargando nas súas costas moito tempo

Por outra banda, debemos atender ao feito histórico que conseguiu Lil Nas X: despois de case un século sen novidades reais, cunha industria musical antiga e conservadora, apareceu un rapaz que sabía mover as redes sociais e conseguiu un son máis moderno do que calquera outro artista puido facer: foi capaz de chegar ás clases populares, e, de repente, rebentou as listas máis importantes do country en Estados Unidos.

Lil Nas X fixo aparecer dende a nada unha canción moderna, fora dos controis discográficos, e por uns segundos levantou da súa poltrona aos xefazos das discográficas dun dos estilos musicais máis lucrativos de todo o mundo. Ante a incapacidade dunha mellor alternativa, decidiron xogar sucio e apartalo das listas do estilo.

Lil Nas X foi capaz de chegar ás clases populares, e, de repente, rebentou as listas máis importantes do country en Estados Unidos

Dende aquela, son moitas as voces que se ergueron tanto para defender e criticar a Lil Nas X. Aqueles con máis luces souberon recoñecer que a canción si era country, e quedaron aos pés do tema, pois os dous minutos merecían calquera loanza que chegase. Billy Ray Cyrus, máis coñecido a día de hoxe por ser o pai de Miley Cyrus, pero con dous albumes e un sinxelo na cima do top de country de Billboard, realizou un remix do tema para recoñecelo como parte do xénero e tentar que o tema saíra nas listas. Non o conseguiron, pero o resultado é fantástico.

Balea Cultural
O día que mataron a Laura Palmer
O 8 de abril de 1990, a televisión mudou para sempre: 35 millóns de persoas viron desde as súas casas o episodio piloto de Twin Peaks.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.
Energía
Energía El gran apagón de abril | El suministro de energía se recupera al 99%
Pedro Sánchez explica que se produjo una “pérdida” del 60% de la electricidad a las 12:33h: “15 gigavatios se han perdido súbitamente del sistema en apenas 5 segundos. Aproximadamente el 60% del sistema eléctrico”.
Energía
Energía La ley marca permisos retribuidos para situaciones como el apagón eléctrico
El Estatuto de los Trabajadores, en su artículo 37.3, protege a la plantilla cuando no es posible llegar a su puesto de trabajo o desarrollar con normalidad su tarea en situaciones como no tener electricidad durante horas.
Comunidad de Madrid
Energía El apagón en Madrid, en imágenes
En Madrid, la gran urbe ha permanecido incrédula al pasar de las horas, entre rescates en el Metro, en el Cercanías y en ascensores, donde han quedado atrapadas algunas personas.
Opinión
Opinión La luz de lo público durante el gran apagón
El fundido del sistema eléctrico ahonda en las grandes preocupaciones del siglo XXI. También en el diagnóstico fundamental de necesidad de refuerzo de los servicios públicos.
Economía
Inflación El IPC baja al 2,2% en abril y el PIB crece un 0,6% en el primer trimestre
La economía crece una décima menos que el último trimestre de 2024 y la inflación subyacente sube cuatro décimas hasta el 2,4%.
Opinión
Opinión La hostilidad del fin del mundo
Me da por pensar qué tal vez estoy haciendo algo mal, que tal vez tuve que aprovechar las cuatro horas atrapado en un coche para grabar un documental o un reel sobre la necesidad de parar.
Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Arranca el segundo día de huelga en la educación madrileña
Hoy están llamados a la jornada de protesta en los ciclos de Infantil, Primaria, Secundaria, FP y Educación Especial. Se planea una nueva fecha para la manifestación conjunta con universidad que no pudo celebrarse ayer por el apagón.

Últimas

Eventos
Evento Un Salto al periodismo desde el barrio: acompáñanos en un directo sobre periodismo situado
El Salto organiza un evento centrado en el potencial de los formatos sonoros para transmitir información veraz y fiable de forma cercana. Para hacer periodismo desde el barrio y barrio desde el periodismo.
Palestina
Genocidio Israel asesina a cien personas en Gaza durante las últimas 48 horas
Esta semana comienza una vista oral en la Corte Internacional de Justicia que examina la ilegalidad de la decisión israelí de cortar la cooperación con la agencia de derechos palestinos de la ONU, UNRWA.
Laboral
Laboral Trabajar para vivir, morir por trabajar
El 28 de abril se conmemora el Día Mundial de la Seguridad y la Salud en el Trabajo con la necesidad de la implementación de medidas ante la siniestralidad laboral, que dejó en el país en 2024 la muerte de 796 personas.
Genocidio
Genocidio Activistas crean la embajada de Palestina en Bruselas mientras Israel prosigue con su asedio en Gaza
Mientras los ataques de Israel sobre la Franja de Gaza ya han dejado más de 51.490 muertos, activistas han rociado de sangre un edificio que simula ser la embajada de Palestina, dejando un rastro de pintura roja hasta la embajada del Estado sionista.
Sevilla
Sanidad Pública Profesionales de Atención Temprana advierten del colapso del servicio en Andalucía
El servicio que atiende a más de 32.000 niñas y niños de entre 0 y seis años se encuentra en una situación crítica, con profesionales precarizados y listas de espera que incumplen la Ley de Atención Temprana aprobada en 2023
Análisis
Análisis La izquierda donde rompe la ola
El crecimiento electoral de un amplio abanico de fuerzas de extrema derecha desde hace unos años complica la consecución de decisiones a nivel de la UE.
Ayuntamiento de Madrid
Paros en Madrid Fin de la huelga de basuras en Madrid
La plantilla ha votado a favor de la última propuesta, en un paro que comenzaba el pasado 21 de abril y con el que se demandaba la actualización de un convenio que se ha quedado obsoleto.
LGTBIAQ+
Juicio el 9 de mayo Lidia Falcón pide cinco años de cárcel a una mujer trans por un tuit de 2021 que no la menciona
La activista antiderechos Lidia Falcón denunció a Diana Juan Cano en 2021 por un tuit que apenas tuvo repercusión. La acusación pide una pena de cinco años de prisión y 50.000 euros de indemnización.

Recomendadas

Senegal
Migraciones El mito de la migración ordenada: la denegación de visados por el Consulado de España en Dakar
Maltrato institucional. Estas dos palabras son las más escuchadas cuando se pregunta a personas descontentas con el Consulado de España en Dakar. Cada vez más personas denuncian denegación de visados que no consideran justificados.
Guinea-Bissau
Internacional Guinea-Bissau arranca una ola de represión tras el sabotaje popular de una mina de arena en un parque natural
Una acción liderada por las mujeres del pueblo de Varela provocó un incendio en la bomba de extracción de la mina de arena pesada. El Gobierno ha llevado a cabo la detención de 16 personas, entre las que se encuentran líderes locales.
Galicia
Galicia Vigo, A Coruña y Ourense compraron material policial a Israel por medio millón de euros en solo cuatro años
El alcalde ourensano, Gonzalo P. Jácome, adjudicó un contrato por 70.000 euros días después del siete de octubre. Abel Caballero firmó otro de más de 200.000 euros y la alcaldesa de A Coruña siguió la estela con un contrato de 170.000 euros.