Elecciones
Galiza decide o seu futuro: a esquerda soña mentres a dereita mira o reloxo

Preto de 2,7 millóns de galegos e galegas están chamados a votar este domingo tras a campaña máis rifada dos últimos 15 anos. O soberanismo e a esquerda pechan filas co BNG de Ana Pontón e o PP trata de conter unha sangría inesperada.
ana pontón e alfonso rueda
O Presidente da Xunta do Partido Popular, Alfonso Rueda, e a líder da oposición e do BNG, Ana Pontón.

Todas as miradas están postas sobre Galiza este domingo. Probablemente, máis do que estivesen nos últimos 15 anos. Non só as que observan atentas desde o Estado español, senón tamén as dos case 2,7 millóns de electores e electoras que hoxe deciden, en parte, o seu futuro. Sempre o decidiron, non é que non houbese outras eleccións nos anteriores tres lustros. O que non había era esperanza de cambio entre o electorado progresista. Pero iso cambiou a unha velocidade inalcanzable ata para o máis ávido dos spin doctors, sobre todo, para os que facturan nas rúas Ferraz e Génova. Unha nova pulsión social estalou tras o desastre ambiental dos pellets que axitou a memoria emocional dun pobo, na última década, asentado na desidia da imposibilidade de cambio, aínda que a dicir verdade o taboleiro xa pegara unha boa viraxe en abril de 2022.

Análisis
Análise A atalaia autonómica: a construción do dominio do PPdeG en Galiza entra en crise
O Partido Popular elaborou durante anos un relato interesado de autonomía como historia do seu propio éxito ao tempo que favorecía o seu desleixo para conseguir o consentemento dun pobo ao que finxe parecerse.

Daquela, Alberto Núñez Feijóo creu deixalo todo atado e ben atado cando partiu cara a Madrid convencido de que sería o seguinte inquilino no Pazo da Moncloa. Levou un dous por un en equivocacións. A do 23 de xullo deixáronlla clara os seus militantes coreando o nome desa baronesa que confunde baías con rías e desfruta paseando polos solos ermos e inflamables dos bosques galegos de eucaliptos. A segunda constatouse na campaña electoral máis rifada desde 2005, a última vez que gobernou a Xunta unha coalición de esquerdas. Remataron, polo momento, as maiorías folgadas do Partido Popular en Galiza: ese é o denominador común do groso das enquisas e será decisivo algo que ningún barómetro pode medir con precisión: a participación.

Nos ríos das máis altas mobilizacións de voto pescou a esquerda galega os seus mellores resultados. En calquera dos comicios dos últimos 20 anos. Non hai excepción e, polo tanto, este domingo, non hai motivos, a priori, para que a haxa. O Partido Popular quería unha campaña tranquila, sen sobresaltos, sen barullo, e mallou en ferro frío. O Bloque Nacionalista Galego (BNG), baixo o liderado de fondo de Ana Pontón, conseguiu catalizar o descontento social de 15 anos de axenda neoliberal disfrazada de conservadorismo xunto á reacción a un Goberno e un partido que cada vez se parece menos ao pobo que di representar.

Pontón non só salvou o Bloque da forza das mareas que absorberon gran parte do seu electorado en 2016, senón que soubo reconstruír un partido cuxo aparato nunca temeu pola súa vida e ao que conseguiu volver atraer a súa principal escisión, a Anova de Xosé Manuel Beiras e Martiño Noriega. Unha forza política que foi parte importante na reconciliación do soberanismo galego, na activación do voto progresista e que, ademais, se negou a volver caer en pactos —logo incumpridos— coa esquerda federal española: chámese Sumar, chámese Podemos, deixándoos nun escenario, con sorte, testemuñal. Ou, cando menos, iso di o CIS.

Elecciones
Eleccións O voto desde o estranxeiro e outras claves das eleccións galegas
Unha análise das tendencias de voto por densidade de poboación, renda e orixe en vésperas das eleccións do 18 de febreiro.

De feito, os trackings internos do Partido Popular durante a última semana de campaña, na que non é legal publicalos, non parece que fosen en sentido contrario ao das tendencias xerais dos barómetros publicados: o PP e o PSdeG caen ou estáncanse e o BNG dispárase. De aí á reacción, aínda que, neste caso, non é conveniente confundir torpeza con desesperación. Durante os últimos tres días de campaña, o Partido Popular e as institucións galegas eran un só ente, como acontece desde hai 300 semanas coa Televisión de Galicia. Son feitos, non opinións. A menos de 72 horas de que abrisen as urnas, a Consellería do Mar de Alfonso Villares decidía ingresarlles a arredor de 7.000 mariscadores e mariscadoras un subsidio de 550 euros para paliar unha mala campaña, supostamente anterior á crise dos pellets, pero cuxa convocatorias se abriu no punto máis álxido do desastre. Pero ao talonario aínda lle quedaban follas. A só dous días das eleccións, este venres, a Xunta enviou a través da Consellería de Sanidade de Julio García Comesaña decenas de miles de SMS a todo o persoal sanitario de Galiza que traballa no Servizo Galego de Saúde (Sergas) anunciando subas salariais a médicos e médicas, enfermeiros e enfermeiras, técnicos e técnicas. Algunhas delas, acordadas durante marzo de 2023.

O PSdeG-PSOE, namentres, intenta non caer máis abaixo do solo electoral no que leva anos. Fontes da súa máis alta dirección recoñecen, sen cámaras, que o mellor resultado para eles e elas é un cambio de Goberno. A pesar de que o seu candidato, Xosé Ramón Gómez Besteiro, é un dos poucos políticos rehabilitados tras padecer os rigores acusatorios de ‘lawfare’, o seu proxecto nunca chegou a despegar en Galiza. Sexa por ese chamado voto de castigo do seu electorado máis dereitizado polos pactos do Goberno do Estado co independentismo catalán, sexa porque foi incapaz de ilusionar como si o fixo a formación que, se hai cambio, será a súa socia maioritaria de goberno.

Como quedou Galiza tras 15 anos de xestión do PP?

Aínda que o control de aceiro do Goberno do presidente en funcións Alfonso Rueda sobre os medios de comunicación hexemónicos no país, tanto públicos como privados, fantasía cunha “Galiza que funciona”, nada máis lonxe da realidade. Deixaron unha educación peor que a que colleron en 2009. Pecharon 145 centros de ensino público, a meirande parte, escolas e institutos; autorizaron a creación da primeira universidade privada de Galiza, promovida polo banco que xurdiu da desastrosa fusión das caixas galegas que levou 9.000 millóns de euros de diñeiro público que nunca recuperaremos; eliminaron a gratuidade dos libros de texto no ensino obrigatorio, malia que agora fagan a promesa de recuperala; e co mal chamado decreto do plurilingüismo, eliminaron a prioridade da lingua propia de Galiza nas aulas, forxando o seu primeiro retroceso legal na historia da autonomía.

Deixaron unha sanidade convalecente. Pecharon cinco centros médicos e 13 hospitais favorecendo a creación do primeiro hospital de xestión privada, o Álvaro Cunqueiro, cuxos déficits se seguirán pagando durante décadas; reduciron case o 15% de camas dispoñibles; cederon a meirande parte da xestión das residencias de maiores a empresas privadas; conxelaron a contratación de persoal médico en Atención Primaria; e ante as inconmensurables listaxes de agarda para os centros de saúde e para as cirurxías, conseguiron que a sanidade privada siga avanzando para quen poida pagala ou para quen desesperadamente gaste os seus aforros en salvar a vida.

Tamén deixaron a riqueza natural do país en mans alleas. Autorizaron a reactivación das minas de San Finx e de Penouta que envelenan as augas de rías e ríos; foron cómplices na intimidación do activismo ecoloxista que as enfronta; produciron algunhas das maiores fracturas sociais e fendas medioambientais cunha implantación descontrolada da enerxía eólica que arrasa espazos de alto valor ecolóxico, especies en perigo de extinción e ameaza a cada vez menor actividade vital no mundo rural; preitearon para conseguir manter a fábrica de celulosa de ENCE na ría de Pontevedra; e o máis recente: trataron de tapar o desastre medioambiental dos pellets transportando a sociedade galega a través da historia á peor parte da xestión política da catástrofe do Prestige.

E malia a súa afinidade coa patronal, non só dilapidaron miles de millóns cubrindo os disparates dos directores das caixas de aforros, senón que permitiron a destrución de máis de 2.200 empresas, reducindo a poboación activa en máis de 70.000 persoas e cargando máis presión sobre o resto de traballadores e traballadoras, algo que explica en boa medida non só que non conseguisen frear a sangría demográfica do país, senón que máis de 637.000 galegas e galegos vivan en risco de pobreza.

O Salto medra contigo
O Salto medra contigo Galiza precisa máis que nunca un xornalismo libre que estea financiado polas maiorías sociais
Depois das eleccións do 18 de febreiro, a deriva conservadora e neoliberal do país continúa. Por iso, ofrecémosche seguir traballando en contidos críticos que fiscalicen o poder político e económico. Para iso, precisámoste. Subscríbete ao Salto.
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Elecciones
Elecciones catalanas El triunfo de Sánchez e Illa en el embrollo catalán
Los socialistas derrotan con claridad al independentismo, pero lo tendrán complicado para formar gobierno y la derechización de la política catalana no es una buena noticia para el PSOE.
Generalitat de Catalunya
Elecciones Catalunya Pere Aragonés abandona la primera línea política tras el batacazo electoral
El candidato de ERC ha asegurado que no recogerá el acta para ser diputado en el futuro parlamento catalán, después de bajar hasta los 20 escaños y asegurar que su partido estará en la oposición.
Catalunya
Elecciones Mayo de 2024 La izquierda en Catalunya pasa un mal trago aunque suma para un posible gobierno del PSC
A falta de un 2% del escrutinio, la suma de PSC, ERC y Comuns Sumar llega al mínimo de 68 diputados para que Illa intente formar Gobierno. Mala noche para la izquierda en Catalunya, que obtiene sus peores resultados en una década.
Biodiversidad
Biodiversidad Natura 2000: una red de protección medioambiental amenazada por la agricultura
La pieza central de las políticas de protección medioambiental ha sido incapaz de frenar el avance de la agricultura intensiva en zonas sensibles. Visitamos tres ecosistemas protegidos en España, Portugal y Alemania para comprobar su impacto
Alemania
Extrema derecha “Es imposible confiar en el Estado alemán y su policía en la lucha contra los neonazis”
En Alemania, el movimiento antifascista se enfrenta a una oleada de represión, mientras que las elecciones de septiembre auguran la victoria del partido de extremaderecha Alternativa para Alemania en diferentes estados.
Feminismos
Feminismos Ana Requena y June Fernández: periodistas, feministas… e intensas
Estas dos comunicadoras comparten amistad, oficio y edad: cumplirán este año los temidos cuarenta. Por fortuna, en las presentaciones del último libro de Ana Requena, ‘Intensas’, las señoras suelen contar que una se libera con los años.
Contigo empezó todo
El Salto libros El Salto lanza su propia línea editorial con un libro sobre la otra historia de España
El Salto Libros se estrena con el volumen ‘Contigo empezó todo’, del periodista Eduardo Pérez, otra visión de la historia de España a través de 30 episodios olvidados. Suscríbete y te lo enviamos gratis.
Turismo
Turismo Venecia experimenta el capitalismo de la vigilancia
A pesar de que el sistema de vigilancia construido por el Ayuntamiento de Venecia se parezca más a un panóptico que a otra cosa, sus representantes han insistido en los beneficios que ofrecerá a una de las ciudades más turistificadas del planeta.
Carta desde Europa
Carta desde Europa Notas sobre la actual economía política de guerra
La propaganda de guerra tiene como objetivo disfrazar un conflicto de intereses que podría resolverse por la diplomacia como un conflicto de vida o muerte entre formas de existencia incompatibles.
La mirada rosa
La mirada rosa Faltan activistas
Nos faltan activistas; nos sobran fascistas. El amor que defendía Roberta en su última nota —“I love you all”— corre un serio peligro, aunque aún no queramos admitirlo.

Últimas

Privatizaciones
PRIVATIZACIÓN SANITARIA Osakidetza adjudica 5 millones a una consultora sancionada por prácticas colusorias
Según el Gobierno Vasco, “no se dispone de personal suficiente” y solamente Deloitte “puede garantizar la experiencia en los servicios solicitados y tiene capacidad para proveer perfiles expertos para abordar el desarrollo requerido".
Medio ambiente
Contra la planta de biogás La Coronada vuelve a movilizarse contra la planta de biogás
La Coronada (Badajoz) alberga ya un macrovertedero y sería la principal perjudicada por la planta de biogás proyectada en la vecina localidad de Villanueva de la Serena.
Irán
Irán La muerte del presidente de Irán sacude un escenario internacional convulso
Teherán comunica la muerte de su jefe de Gobierno, Ebrahim Raisi, y su ministro de exteriores, Hossein Amirabdollahian, después de que su helicóptero se estrellara en la tarde del domingo.
Formación El Salto
Formación El Salto Fotoperiodismo y movimientos sociales: una mirada a las luchas desde abajo a través de un objetivo
La Escuela de Periodismo Crítico de El Salto ofrece su primer curso presencial, en el que abordaremos, de la mano de nuestros fotógrafos, cómo plasmar a través de la imagen movilizaciones y resistencias.
Genocidio
Genocidio El Gobierno de Israel compara al TPI con los nazis tras la solicitud de orden de detención contra Netanyahu
Reacciones a la decisión de investigar por crímenes de guerra al primer ministro y el ministro de Defensa de Israel. Hamás y la OLP denuncian que el Tribunal de La Haya equipara a víctimas y verdugos.
Más noticias
Crisis climática
Overshoot Day España entra en déficit ecológico
Este 20 de mayo se cumple el Día de la Sobrecapacidad de la Tierra en España, lo que significa que el país ya ha consumido el límite de recursos naturales por año que permitiría al planeta regenerarse.
En saco roto (textos de ficción)
En saco roto Tamujas
Lo que ocurrió fue que nos limitamos a escribir sobre una página en blanco la fecha del día, el nombre de la asignatura y las palabras que el profesor había escrito en el encerado. Eso fue todo.
Industria
Transición ecosocial El sindicato ELA se prepara para demandar a la multinacional Stellantis por el cierre de la fábrica Mecaner
Considera que Stellantis ha podido vulnerar derechos básicos como la tutela judicial efectiva y la libertad sindical al empujar a los trabajadores a elegir una indemnización que triplica el mínimo y que implica renunciar a una demanda colectiva.
Unión Europea
Unión Europea Derechos humanos frente a militarización: 600 entidades interpelan a los partidos ante las elecciones europeas
A tres semanas de las elecciones para el Parlamento de Europa, seiscientas organizaciones no gubernamentales se han unido para exigir una Europa que blinde los derechos humanos ante la escalada en las políticas belicistas.

Recomendadas

Migración
Migraciones Patera vacía: navegando en la necropolítica migratoria
Seguimos a un grupo de gente que se resiste a aceptar el designio de la suerte y del azar que hace que haya víctimas o supervivientes de manera injustamente aleatoria.
Periodismo
Jesús Cintora “Nunca había estado tanto tiempo fuera de la televisión o la radio... no sé por qué será”
El expresentador de Las mañanas de Cuatro publica ‘El precio de la verdad’ (Editorial B, 2024), un ensayo sobre el estado actual del periodismo español.
Migración
Migración y Asilo La Europa Fortaleza ya está en marcha en Líbano
Líbano devuelve 200 refugiados a Siria en el primer retorno supuestamente voluntario desde que Von der Leyen anunciara el pacto anti-inmigración con Beirut.