Elecciones
Abel Caballero rega con 2,5 millóns de euros a medios afíns a semanas das eleccións

O Concello de Vigo, dirixido por Abel Caballero, licitou só no que vai de ano polo menos 2,5 millóns de euros para comprar espazos publicitarios en medios de comunicación afíns. A cantidade final foi calculada por O Salto facendo un compendio dos contratos maiores —todos aqueles que superan os 18.000 euros— que fixo públicos o Concello no seu perfil oficial da Plataforma de Contratación do Sector Público e que están accesibles, alí, para toda a cidadanía. As xustificacións para a repartición millonaria son variadas: desde promocionar concertos coas entradas case esgotadas, até financiar eventos organizados por xornais, pasando por un nutrido e opaco plan de medios anual para anunciar informacións que, a xuízo do Goberno local, son “de interese” para a cidadanía.

O alcalde de Vigo, exministro socialista de Transportes, Comunicacións e Turismo con Felipe González, conta cunha das maiorías absolutas máis prominentes do Estado español, “a máis grande de Europa”, segundo os datos que el manexa. Nas eleccións municipais de 2019, cultivou un indiscutible 67,64 % dos votos e puxo as siglas do PSOE a 20 das 27 cadeiras coas que conta o consistorio vigués. Ademais de gozar de minutos de televisión gratuítos e en prime time polas súas virais aparicións públicas, Caballero goza dun cómodo tratamento mediático a nivel rexional no que é extremadamente complexo atopar información crítica contra a xestión do seu goberno.

Movemento veciñal e urbanismo salvaxe na cidade máis grande de Galicia

Javier H. Rodríguez

Urbanismo

Xentrificación Movemento veciñal e urbanismo salvaxe na cidade máis grande de Galicia

Javier H. Rodríguez

O proceso de aprobación do plan urbanístico de Vigo está a reformular o tecido asociativo da cidade.

“Observamos con preocupación a utilización dos medios como instrumento de propaganda partidista. A información que se está difundindo en medios locais afíns ao Concello funciona como ferramenta de publicidade para a marca do alcalde de Vigo. E isto implica unha serie de cousas, como a de esquivar os seus defectos e carencias”, argumenta Carla Leiras, activista e asesora xurídica de Os Ninguéns, colectivo que se converteu no buque insignia do movemento veciñal da cidade máis grande de Galicia.

“Tendo páxina e media diaria de loas á actividade local é doado crear unha imaxe ficticia de cidade”, denuncia Carla Leiras

As persoas que compoñen este foro socioeducativo e que traballan día a día con persoas en risco de exclusión social en Vigo tiveron que ler titulares a toda páxina que rezaban cousas como “Quen dorme na rúa en Vigo é porque quere” ou “A oficina antidespexos é a miña mesa. Chamo eu ao banco e o paro”. “Dificilmente imos atopar noticias sobre problemáticas sociais como desafiuzamentos sen que inmediatamente despois apareza un espazo moito maior cedido ao alcalde para que faga as declaracións que considere”, laméntase Leiras e engade: “Contra tres liñas falando dun problema social e tendo páxina e media de loas á actividade local é moi fácil crear unha imaxe ficticia de cidade”.

1,9 millóns para promocionar un concerto con entradas esgotadas

Aínda que todas as enquisas outorgan ao alcalde de Vigo a maioría absoluta de forma ampla, coa chegada do ano electoral, o Goberno local apertou marchas e promoveu licitacións millonarias cos medios de comunicación afíns como os seus destinatarios últimos. A máis relevante coñecíase hai menos de dúas semanas. O Concello vaise a gastar 1,9 millóns de euros de diñeiro público en patrocinar en medios de comunicación o concerto que a banda norteamericana Guns N' Roses dará no estadio municipal de Balaídos o próximo 12 de xuño. O significativo é que o evento leva semanas coas entradas case esgotadas malia que o obxecto do contrato é darlle difusión.

A cantidade total son 1,5 millóns e a data de execución comezará o 24 de maio, a catro días das eleccións

Aínda que a forma na que se abriu o procedemento de licitación tamén é intricada. Ao tratarse dun contrato de case dous millóns de euros, é necesario abrir un proceso de concurso público e, por suposto, no prego de condicións non aparece o nome da banda por ningún lugar. Non poderían aparecer, xa que o concurso carecería de encadre legal. No seu lugar utilizan un eufemismo que o acouta: “Un concerto internacional no estadio de Balaídos en xuño de 2023”. Non hai ningún outro concerto pechado nesa data e é improbable que o haxa pola preprodución loxística que necesita. Ademais, aplican condicións excluíntes para acoutalo máis como o número de discos publicados que debe ter o artista, as cifras de vendas que cultivou, a cantidade de xiras que deu ou mesmo o número mínimo de seguidores en redes sociais que debe ter para estar á altura de poder concursar pola licitación.

Pero máis aló da manobra concursal, na memoria técnica se explicita onde debe ir o groso do diñeiro: aos medios de comunicación. A cantidade total son 1.504.054 euros e a data de execución comezará o 24 de maio, a catro días das eleccións municipais. Nun documento interno ao que tivo acceso esta redacción, o Goberno local mesmo traballa cunha listaxe de repartición coas súas preferencias mediáticas e os seus importes correspondentes. O Concello de Vigo rexeitou contestar todas as preguntas desta redacción respecto diso.

A calidade do aire na contorna dos colexios de Vigo incumpre por moito os parámetros esixidos pola OMS

O Salto Galiza

Contaminación

Contaminación A calidade do aire na contorna dos colexios de Vigo incumpre por moito os parámetros esixidos pola OMS

O Salto Galiza

Unha investigación de Ecoloxistas en Acción denuncia que todos os centros educativos analizados superan o valor anual de dióxido de nitróxeno recomendado pola Organización Mundial da Saúde.

Xentrificación Movemento veciñal e urbanismo salvaxe na cidade máis grande de Galicia

Un plan de medios opaco e eventos 'ad hoc'

Unha das ferramentas máis habituais nos concellos e gobernos autonómicos para financiar medios de comunicación a dedo e non atendendo a criterios de audiencia son os contratos menores. E aínda que en Vigo tamén os hai e suman varias decenas de miles de euros, para esta información só se contaron aqueles que superan a franxa orzamentaria dos 18.000 euros de maneira individual.

Nas anteriores lexislaturas, cando esta práctica foise volvendo recorrente no consistorio, transformouse nun plan de medios que xestiona unha empresa de publicidade por arredor dun millón de euros ao ano. É esta sociedade, Ecovigo, quen canaliza a través dos medios de comunicación e soportes publicitarios as diferentes campañas e accións institucionais de publicidade e comunicación promovidas desde o Concello de Vigo. Isto fai máis opaco o procedemento e imposibilita o acceso á repartición de partidas concretas a cada medio de comunicación. Sen contar, iso si, a publicidade institucional que financian as concesións públicas de, por exemplo, a xestión de augas (Aqualia) ou de residuos (FCC), aínda máis difíciles de fiscalizar.

Subcontratar un plan de medios fai máis opaco o procedemento e imposibilita o acceso á repartición de partidas concretas

A estas cantidades habería que sumarlle, ademais, o financiamento de eventos deportivos e educativos organizados polo diario hexemónico da cidade, o Faro de Vigo, e no que Caballero goza de mellor prensa. Ambas as licitacións suman 187.295 euros e foron adxudicadas neste mesmo mes de maio, a menos de tres semanas das eleccións municipais. Pero o orzamento, como se pode ver na folla resumo de contratacións, repártese tamén entre o resto de medios de comunicación tradicionais con presenza na cidade como La Voz de Galicia, Radio Vigo ou mesmo unha televisión local sen apenas audiencia na que Caballero conta co seu propio programa semanal ao estilo Aló presidente de Hugo Chávez.

O tecido asociativo e veciñal, en segundo plano

A Federación de Asociacións Veciñais de Vigo, o organismo que agrupa os intereses de todos os colectivos veciñais da cidade tamén é crítica co que considera “unha práctica caciquil”. “Parécennos deplorables estes clientelismos. Todos os medios teñen os mesmos dereitos, igual que pasa con colectivos de todo tipo na cidade, que tentan acalar o que non interesa que se saiba. É unha pena que bos xornalistas que temos véxanse na obriga de irse da cidade”, denuncia a presidenta da federación de veciñas.

“Experimentamos o bloqueo informativo ante calquera noticia que poña en dúbida ao actual Goberno municipal. Aínda que que hai pequenas web locais que seguen as boas prácticas xornalísticas, os grandes medios protexen a imaxe do alcalde e o seu Goberno, censurando mesmo aos seus propios xornalistas”, lamenta tamén Cristóbal López, da área viguesa de Ecoloxista en Acción. “Máxime en datas electorais como as que vivimos estes días, nas que o gran medio de prensa escrita prohibiu publicar un informe sobre a calidade do aire en Vigo", remata.

“Estar nunha situación límite e ler a diario na prensa que esa situación non existe, despersonaliza ás familias e silencia a súa realidade”, explican Os Ninguéns

Desde o Foro Socioeducativo Os Ninguéns tamén sinalan a problemática das visións homoxéneas e triunfalistas da realidade local: “Algo que fai moito dano desta dinámica é a percepción das propias afectadas pola pobreza. Estar nunha situación límite e ler a diario na prensa que estas non existen, ou que están perfectamente atendidas, é unha experiencia moi molesta. Despersonaliza a estas familias e teñen a impresión de que a súa realidade é silenciada, e así é”. “O rédito electoral sempre se vai a sacar dos éxitos e por tanto falar das carencias non interesa. Tentamos nese sentido ter un papel informador desde a obxectividade e o estudo dos datos e por suposto desde o contacto na rúa e propor publicar o noso relato para tentar facer contrapesos, pero é unha batalla moi complicada con moitísimos obstáculos”, remata a asesora xurídica Carla Leiras.

A oposición denuncia publicamente estas prácticas

Todos os partidos da oposición a Caballero excepto o Partido Popular veñen denunciando con máis ou menos forza esta “falta de fiscalización”. “O diñeiro sae de moitísimas fontes xustificando un interese público para condicionar as liñas editoriais dos xornais”, denuncia Rubén Pérez, concelleira de Marea de Vigo e responsable de Política Municipal de Esquerda Unida no Estado. Convén aclarar que nesta información só se contou o orzamento dos cinco primeiros meses do ano electoral e quedaron fóra as partidas millonarias para promocionar, por exemplo, o Nadal local nos medios de comunicación da propia cidade. “Ademais estas prácticas dimensionan o espazo que se lle dá ao resto da oposición nos medios, algo que é unha infamia desde o punto de vista xornalístico”, insiste.

Existe unha Proposición de Lei para a reforma de Publicidade e Comunicación Institucional que aínda se está traballando no Congreso dos Deputados

De feito, a formación Unidas Podemos, con Sofía Castañón á fronte, presentou unha Proposición de Lei para a reforma de Publicidade e Comunicación Institucional que aínda se está a traballar no Congreso dos Deputados. “Non hai toneladas de propaganda suficientes para poder tapar a evidente falta de xestión dun Goberno que alén do efectismo, das grandes actuacións aparienciais, deixou sen gastar 436 millóns de euros no últimos catro anos, desatendendo as necesidades reais das viguesas e vigueses e impondo o total abandono dos nosos barrios e parroquias”, suma Xabier P. Igrexas, concelleiro do Bloque Nacionalista Galego.