Rap e censura? O caso de La Insurgencia

O pasado 4 de decembro de 2017 a Audiencia Nacional condenou, por enaltecemento do terrorismo, a 12 integrantes do colectivo musical La Insurgencia a dous anos e un día de prisión, 4800 euros de multa e oito anos e un día de inhabilitación. 

La Insurgencia
Zélia García Roda de prensa do comezo do encerro solidario cos 12 de La Insurgencia nos locais parroquiais do Cristo da Vitoria (Coia, Vigo)
17 ene 2018 19:27

Vén sendo habitual ler na prensa escrita, nese xénero xornalístico tan de aquí como é a columna de opinión, queixas sobre unha suposta ditadura do politicamente correcto que, de xeito fundamental, estaría a afectar ao mundo da cultura. Non é estraño ouvir falar dun suposto lobby LGTBI ou feminista sempre disposto a exercer o boicot contra multitude de obras literarias, musicais ou cinematográficas. No momento no que algún colectivo ou movemento social decide amosar publicamente a súa discrepancia contra “obras” que consideran que agriden minorías ou identidades non hexemónicas, xorde o debate sobre a censura. Aparece entón unha lexión de tertulianos e columnistas que nos advirten da chegada dun novo tipo de comité de censura feminista, gai ou antirracista, dependendo do caso, que sempre é quen de lle atopar tres pés ao gato.

DITADURA DO POLITICAMENTE CORRECTO?

Curioso este debate no Estado español, cando poucas probas existen de que a tal ditadura do “politicamente correcto” exista. Abonde citar só algúns exemplos para que a memoria de cadaquén vaia reconstruíndo cara a atrás a historia da persecución política realmente existente do “delinquir con palabras” por parte do poder establecido. Algúns dos casos que podemos citar: Valtonyc, rapeiro condenado pola Audiencia Nacional a tres anos e medio de cárcere por “inxurias á coroa e enaltecemento do terrorismo”; César Strawberry, condenado a un ano de cárcere polo Tribunal Supremo tamén por “enaltecemento do terrorismo”; os rapeiros Ayax e Prok, procesados por inxurias á Policía; Pablo Hasel, outro rapeiro, condenado a dous anos de prisión pola Audiencia Nacional por “enaltecemento do terrorismo” nas súas letras e con máis causas abertas polo mesmo tema; o procesamento de Títeres desde Abajo polo mesmo delito; a querela presentada por unha asociación de avogados católicos contra o artista Abel Azcona por “profanación” ou mesmo a denuncia, inicialmente tramitada, contra o concelleiro de cultura da Coruña por un suposto delito contra “os sentimentos relixiosos” por un cartaz do entroido. Estes exemplos son só unha mostra de que sector ideolóxico ou político está a soportar nos últimos anos unha “persecución cultural” na súa contra. Non se trata de boicots, senón de procesos xudiciais. E ante isto a lexión de tertulianos e columnistas, na súa inmensa maioría, fica calada.

MASIVIDADE DA ESTRUTURA ANTITERRORISTA

“Nada do que está a pasar neste sentido no Estado español é homologábel ou se asemella ao que pasa en calquer outro país da Unión Europea, entre outras cousas pola masividade con que opera aquí a estrutura antiterrorista”, comenta José Ángel Brandariz, profesor de Dereito Penal na Universidade da Coruña. “A persecución do delinquir con palabras é algo que vén do réxime franquista e que non foi revisado unha vez que este rematou”, continúa.
Uns dos últimos obxectivos da “masividade” do operativo antiterrorista do Estado parecen ser os rapeiros. “O rap é un xénero musical que favorece o faino ti mesmo. No noso caso somos rapaces aos que a actual situación social —recortes en sanidade e educación, por exemplo— nos empuxou a facer cousas e a denunciar esta situación”. Quen así fala é Paco —‘Komu’ cando mistura—, estudante de Formación Profesional de 22 anos, vigués, e un dos doce integrantes de La Insurgencia xulgados no mes de Novembro de 2017 na Audiencia Nacional. Finalmente cada un deles foi condenado a dous anos e un día de prisión, oito anos e un día de inhabilitación para exercer cargo público e 4.800 euros de multa. Falamos con el cando ainda estaba á espera de sentenza “con ánimos porque eu e os demais sabemos que isto non é máis que un ataque á liberdade de expresión”.
José Ángel Brandariz contesta ao teléfono desde Chile, onde, no momento que se realizou esta reportaxe, asistía a un congreso académico. “Existe unha anomalía no Estado español en como se están a entender os delitos de odio. Estes tipos delitivos están pensados para defender de agresións ou actitudes inxuriosas a sectores minorizados, ou grupos non hexemónicos que precisan especial protección. En ningún outro país da Unión Europea está a haber condenas por este motivo contra persoas por atacar verbalmente ou insultar a institucións ou representantes do Estado, como si é o caso en España”.
Abonde lembrar dúas denuncias recentes por supostos delitos de odio contra, ollo, as forzas de seguridade do Estado: unha contra a revista satírica El Jueves por un chiste sobre as reservas de cocaína en Catalunya e a presenza policial e outra, impulsada pola Fiscalía Xeral do Estado, contra quen se manifestou fronte aos hoteis nos que se aloxaba a Policía e a Garda Civil en Calella e Pineda del Mar.
“Nestes momentos estanse a tramitar máis de 1.000 delitos relacionados co terrorismo, moitos máis que noutros países do noso círculo, cando este non é un problema que nos afecte máis a nós nestes momentos”, afirma Brandariz.
A denuncia da Fiscalía contra os doce membros de La Insurgencia por enaltecemento do terrorismo entende que son delito determinados versos das súas cancións. “Están a perseguir un tipo de pensamento, o que non queren é que digamos certas cousas”, comenta Paco. “En La Insurgencia non todos facemos o mesmo, axudámonos os uns aos outros, uns rapeaban, outros facían os vídeoclips… No meu caso eu facía as misturas porque son técnico de son”, continúa. “Está claro que non se perseguen do mesmo xeito as mensaxes machistas, por exemplo. É obvio que para unha parte da sociedade —esa que non está de acordo co actual estado das cousas e que quere o cambio social— non existe liberdade de expresión neste momento. Non só pasa no rap, tamén se percibe o mesmo no control das redes sociais ou na represión a determinadas mobilizacións sociais”, conclúe.
Segundo a información recollida na edición dixital deste medio, a Fiscalía da Audiencia Nacional chegou a comparar aos membros deste colectivo con xihadistas afirmando que “os acusados teñen unha relixión que é a loita sindical obreira na que a explotación dos oprimidos merece unha loita armada contra determinados colectivos”.

A XUSTIZA COMO FÁBRICA

“No caso da Audiencia Nacional non acredito en teorías da conspiración senón que penso que estamos ante unha inercia administrativa”, argumenta Brandariz, quen lembra que “o Estado español construíu a maior maquinaria antiterrorista de Europa”. Neste sentido, afirma que nestes momentos “podemos falar dun modelo produtivista de xustiza, case de fabricación ou de traballo en serie, relativamente sinxelo —barato e produtivo— de funcionar. Só son necesarias unidades policiais que se adican á persecución do delito pola internet —e nin sequera falamos de cuestión complexa neste ámbito como a rede profunda ou outro determinado tipo de delitos— que consiste no seguimento de determinadas contas de twitter, youtube ou outras redes sociais públicas. E todo isto faise aplicando a lóxica do todo vale contra o terrorismo”. Ante toda esta maquinaria, este profesor de Dereito Penal, afirma que temos unha sociedade que “se foi acostumando” e, como as penas que se piden nalgúns casos non supoñen un ingreso inmediato en prisión, non existe unha alerta social suficiente.
Pese a esta certa apatía social, Paco si que agradece as distintas mostras de solidariedade que recibiron “desde o barrio de Coia, da Oficina de Dereitos Sociais, até da xente que os acolleu en Madrid, non me quero esquecer de ninguén e por iso non cito a todo o mundo. Estamos contentos coas mostras de apoio que recibimos.”

O PROBLEMA NON É O RAP

Paco, integrante de La insurgencia, ten claro que neste caso o “problema non é que sexa rap ou non, perseguen as mensaxes que non lles interesan. Ainda que obviamente lles importe a capacidade de influencia que se teña, o número de visitas en youtube por exemplo”.
“Como sociedade temos que ter un debate de se nos podemos realmente permitir ter toda esta maquinaria funcionando adicada a perseguir estes tipos de delitos relacionados coa expresión de determinadas ideas” conclúe Brandariz. “É un debate pendente que temos desde o final do franquismo”. E, para rematar, apunta que “no Estado español sempre foi delito defender ou amparar publicamente calquera tipo de actividade delitiva. Pese a isto non sempre se actuou como se está a actuar agora. A insubmisión ao servizo militar era un delito, mais nesa época non se procesou a ninguén por defendela publicamente con palabras”.

“CANDO ME FALAN DE ESPAÑA…”
Así comezaba a copla popular cando un 3 de xuño de 1979 un militante de Fuerza Nueva e tenente do exército paseaba pola praza da Ferrería de Pontevedra. Desenvolvíase un recital antinuclear e nese momento soaba unha canción popular galega na voz de Suso Vaamonde. O público acompañaba ao cantante. Segundo se dixo no xuízo, unha estrofa en concreto foi cantada polo público mentres sobre o escenario, Vaamonde, só se limitaba a peitear a guitarra. “Sempre teño unha disputa…”. O caso é que esa copla popular chegou a ouvidos do militar salmantino quen, increpando aos asistentes e ao cantante, interrompeu a actuación e interpuxo unha denuncia. A Audiencia Provincial de Pontevedra someteu a xuízo a Suso Vaamonde e condenouno a doce anos e un día de prisión por “inxurias á Patria”. O Tribunal Supremo, tras o recurso, reducíu a sentenza a seis anos e un día. Suso refuxiouse en Venezuela converténdose así no primeiro exiliado por delito de opinión da etapa constitucional.

Cargando valoraciones...
Ver comentarios 1
Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra en tu cuenta.

Relacionadas

Cargando relacionadas...

Cristóbal Montoro
Corrupción
Varios ayuntamientos perdieron más de diez millones de euros en impuestos locales por el Caso Montoro
Entre el Impuesto a las Actividades Económicas y la rebaja en el Impuesto Especial sobre la electricidad, las gasísticas dejaron de pagar más de 50 millones.
Gobierno de coalición
El Gobierno aprueba un proyecto de ley de secretos oficiales con plazos de clasificación de hasta 60 años
Félix Bolaños ha presentado en el Consejo de Ministros el proyecto de Ley de Información Clasificada. La norma deja fuera de la desclasificación inmediata la información sobre los GAL o el golpe de Estado de 1981.
Granada
Giro inesperado en el caso Juana Rivas: Daniel se queda con su madre hasta el viernes
Daniel finalmente se queda en Granada con su madre y su hermano hasta el próximo viernes según ha decretado el Juzgado nº3, después de la entrega realizada por Juana Rivas, que ha sido trasladada a Urgencias.
Murcia
Murcia muestra su rechazo a las cacerías racistas en Torre Pacheco con una gran manifestación
Miles de personas acuden a la convocatoria de repulsa contra las cacerías que grupos supremacistas desarrollaron la semana pasada.
Opinión
Puertas giratorias, saqueo del Estado y la culpabilización cínica al ciudadano
El núcleo del cáncer español no son solo los Montoro aislados, sino ciertos sectores económicos y sus satélites que, de manera sistemática y perfectamente organizada, succionan las arcas públicas.
Catalunya
Catalunya
‘Esas Latinas’, la defensa del catalán y de las personas migrantes
Una obra de teatro protagonizada por mujeres migrantes latinoamericanas ha sacudido la opinión pública catalana durante la pasada semana. Los debates sobre la lengua han sucumbido ante la preeminencia del racismo estructural.
València
Excluyen a una activista de la amnistía porque su caso sucedió en València
Aunque la Ley de Amnistía no hace ninguna referencia al ámbito territorial de aplicación de la misma, la Audiencia de València considera que no aplica fuera de Catalunya.
Madrid
Interrumpen el Pleno del Ayuntamiento de Madrid para denunciar acoso inmobiliario
Un grupo de vecinas y vecinos del edificio San Ildefonso 20 ha interrumpido el Pleno del Ayuntamiento de Madrid para denunciar que la administración de Almeida permite demoliciones de edificios con familias dentro.
Energía
Podemos deja en manos del PP la aprobación del ‘decreto antiapagones’ del Gobierno
La formación morada considera que el decreto no toca los intereses del oligopolio y por ello votará en contra del fomento de la electrificación del sistema, su mayor supervisión por parte de la CNMC o de algunas demandas históricas del autoconsumo.

Últimas

El Salto n.79
Galicia dice 'no' al capitalismo verde y en el último número de la Revista El Salto te lo contamos
Ya está disponible el número 79 de nuestra revista, en el que destacamos la investigación y el rechazo social que encuentra el proyecto de macrocelulosa de la multinacional Altri.
Comunidad El Salto
El Salto estrena nueva página: una web como una casa
Después de un año de trabajo, lanzamos en julio la nueva web de El Salto, con un nuevo diseño, pero, sobre todo, con una nueva Zona Socias llena de ventajas para las personas que hacen posible El Salto con su apoyo.
Palestina
Genocidio
Israel secuestra al doctor Marwan Al-Hams, responsable de los hospitales de campaña de Gaza
La UNRWA aporta nuevos detalles sobre el ataque de tanques y francotiradores a la multitud que esperaba alimentos en Gaza el domingo. Una de cada tres personas lleva días sin comer.
Crisis climática
¿Es posible el bienestar humano en un planeta finito? Sí, pero con “cambios extraordinarios”
El modelo económico dominante está desestabilizando las sociedades y el planeta, advierten especialistas en economía sustentable. Aclaran, no obstante, que el “catastrofismo” es evitable y que el bienestar a finales de siglo todavía es posible.
Extremadura
¿Qué está pasando con el hidrógeno verde en Extremadura?
Ante la expansión de numerosos proyectos de producción de hidrógeno verde, Eugenio Romero realiza desde Extremadura un análisis exhaustivo acerca de su desarrollo y las principales afecciones sobre el territorio.
València
La presión vecinal frena 24 bajos turísticos ilegales en Patraix (València)
Los vecinos del Residencial Nicet logran que se abra expediente a 24 apartamentos inscritos como turísticos pese a no tener luz, agua ni permiso vecinal.
Más noticias
Racismo
Miles de personas por todo el Estado se concentran contra la ola racista de Torre Pacheco
Convocados por diversas asociaciones antirracistas y colectivos sociales, varios miles de personas se concentraron este sábado por todo el Estado español en respuesta a las agresiones de ultras en la Región de Murcia.
Opinión
Entre neonazis y el momento posfascista
La ofensiva del nacionalismo racista, antisemita y fascistoide se combina con las odas al mercado versus ‘lo público’ del giro reaccionario de esta etapa posfordista y tecnologizada.
Galicia
Las embarazadas de Ourense exigen dar a luz con seguridad mientras la Xunta maniobra para trasladar el paritorio
Demandan que se detenga el traslado a la ubicación temporal y que el Sergas tenga en cuenta sus demandas.

Recomendadas

Sevilla
Salvar el Guadalquivir: Ecologistas y población se rebelan para evitar los vertidos de las minas de Sevilla
Más de mil personas se manifiestan contra los vertidos de millones de litros de agua contaminada al Guadalquivir de las nuevas minas de Aznalcóllar y Gerena
Museos
Pablo Martínez
“No se puede descolonizar los museos de uno en uno, hay que hacerlo en conjunto”
El libro ‘En busca del pueblo’ construye una Historia del Arte desde abajo a partir de los objetos de la cultura popular. En este aquelarre animista se invoca a los espectros de todos los que continúan ausentes en los museos de Madrid.
Crisis climática
Friederike Otto
“La industria fósil tiene un lobby; los trabajadores que mueren bajo el sol no”
La climatóloga alemana y cofundadora del World Weather Attribution (WWA) lanza un nuevo libro que pone el foco en quienes sufren, mueren, o pierden por la emergencia climática; víctimas, en su mayoría, aún invisibles para el mundo.
Memoria histórica
Tantos muertos que nos faltan
La jornada de Puertas Abiertas en el cementerio de Benacazón (Sevilla) muestra el hallazgo de los trabajos en curso: una fosa con 17 asesinados en la Guerra Civil y otra similar
Comentarios 1

Para comentar en este artículo tienes que estar registrado. Si ya tienes una cuenta, inicia sesión. Si todavía no la tienes, puedes crear una aquí en dos minutos sin coste ni números de cuenta.

Si eres socio/a puedes comentar sin moderación previa y valorar comentarios. El resto de comentarios son moderados y aprobados por la Redacción de El Salto. Para comentar sin moderación, ¡suscríbete!

Cargando comentarios...